Wilgotność Ziarna Jęczmienia: Normy i Przechowywanie
- Szczegóły
Wilgotność ziarna jest najważniejszym parametrem decydującym o powodzeniu długoterminowego przechowywania. Optymalna wilgotność zboża jest kluczowym czynnikiem, który wpływa na jakość zbiorów. Zbyt wysoka lub zbyt niska wilgotność może prowadzić do strat, dlatego ważne jest, aby wiedzieć, jakie wartości są odpowiednie dla różnych rodzajów zbóż.
Normy Wilgotności dla Jęczmienia i Innych Zbóż
Dla większości zbóż, takich jak pszenica, żyto, ows i jęczmień, optymalna wilgotność przy zbiorze wynosi 12-14%. Przy przechowywaniu do 6 miesięcy, wilgotność nie powinna przekraczać 14%, a dla dłuższego okresu, powinna być niższa, nie przekraczając 13%. W przypadku kukurydzy, optymalna wilgotność przy zbiorze to 13-15%, a do przechowywania powinna wynosić maksymalnie 14% przez rok. Ziarna rzepaku są szczególnie wrażliwe i powinny być zbierane przy wilgotności nie wyższej niż 6-7%.
Tabela Optymalnej Wilgotności Zbóż
| Rodzaj Zboża | Wilgotność przy zbiorze | Wilgotność przy przechowywaniu (do 6 miesięcy) | Wilgotność przy przechowywaniu (dłużej niż 6 miesięcy) |
|---|---|---|---|
| Pszenica, Żyto, Ows, Jęczmień | 12-14% | poniżej 14% | poniżej 13% |
| Kukurydza | 13-15% | poniżej 14% | poniżej 13% |
| Rzepak | - | poniżej 6-7% | poniżej 6-7% |
Wpływ Wilgotności na Przechowywanie Zbóż
Wilgotność zboża ma znaczący wpływ na czas, przez jaki można je przechowywać. W przypadku krótkoterminowego przechowywania, które zazwyczaj trwa do 6 miesięcy, zboża powinny być przechowywane w wilgotności nieprzekraczającej 14%. Utrzymanie tej wartości pozwala na zachowanie jakości ziarna oraz minimalizuje ryzyko rozwoju pleśni. Zbyt wysoka wilgotność może prowadzić do szybszego psucia się ziarna, co zmusza rolników do częstszych kontroli i wymiany zboża.
Dla długoterminowego przechowywania, które trwa powyżej 6 miesięcy, wilgotność nie powinna przekraczać 13%. Zboża o wyższej wilgotności są bardziej narażone na uszkodzenia i straty jakości. Właściwe zarządzanie wilgotnością jest kluczowe, aby zapewnić, że zboża nie tylko przetrwają dłużej, ale również zachowają swoje wartości odżywcze. Regularne monitorowanie wilgotności oraz odpowiednie warunki przechowywania to podstawowe zasady, które należy przestrzegać.
Krótkoterminowe i Długoterminowe Przechowywanie: Ryzyka Związane z Wilgotnością
Podczas krótkoterminowego przechowywania zboża, odpowiednie poziomy wilgotności są kluczowe dla zachowania jakości ziarna. Wartości te pozwalają na minimalizację ryzyka pleśni i psucia się zboża. W przypadku przekroczenia tych poziomów, zboża mogą szybko stracić swoje właściwości, co wpłynie na ich wartość rynkową.
Przeczytaj także: Poradnik: walka z wilgocią w mieszkaniu
W przypadku długoterminowego przechowywania, niewłaściwe zarządzanie wilgotnością może prowadzić do poważnych problemów. Zboża przechowywane w zbyt wysokiej wilgotności są narażone na rozwój pleśni, co może skutkować ich całkowitym zniszczeniem. Na przykład, jeśli wilgotność zboża przekracza 13%, ryzyko psucia się ziarna znacznie wzrasta. W dłuższej perspektywie, ziarna mogą stracić swoje wartości odżywcze, co negatywnie wpływa na ich jakość i przydatność do spożycia.
Techniki Suszenia i Przechowywania
Zboże o wyższej wilgotności wymaga dosuszenia w suszarni lub naturalnego dosychania w wentylowanych składach. Po zbiorze ziarno należy odpowiednio przygotować do sprzedaży bądź przechowywania. Najważniejszym zabiegiem poprzedzającym zarówno sprzedaż, jak i przechowywanie, jest wstępne czyszczenie ziarna z zielonych nasion chwastów i zanieczyszczeń organicznych oraz ewentualne suszenie. Czystość ziarna w zasadniczy sposób wpływa na przebieg procesu suszenia, jak również na trwałość instalacji suszarniczej.
Silosy Zbożowe
Należy pamiętać o tym, że zboża powinny być przechowywane w metalowych silosach blaszanych lub w magazynach płaskich, gdzie zapewnia się im przepływ powietrza. Rozwiązania techniczne silosów BIN 100 i BIN 500 zabezpieczają zgromadzony materiał (ziarno) przed zamoknięciem, zniszczeniem, a także przed gryzoniami i ptakami. Podłoga szczelinowa (gdy surowiec nie jest nadmiernie zanieczyszczony) zapewnia równomierny przepływ powietrza przez całą masę ziarna wypełniającego silos. Zarówno powierzchnia wewnętrzna, jak i zewnętrzna płaszcza silosów pokryta jest trwałą powłoką antykorozyjną. Gładkie wewnętrzne powierzchnie płaszcza silosów zapewniają samooczyszczalność. Silosy mogą być w łatwy sposób załadowane i rozładowane. Wyposażenie technologiczne - wentylator, szczelinowa podłoga i wyloty powietrza - umożliwiają przewietrzanie ziarna zarówno bezpośrednio po zbiorze, jak i podczas długotrwałego przechowywania.
Innowacyjne Technologie w Zarządzaniu Wilgotnością
W obliczu rosnących wymagań dotyczących jakości zboża, innowacyjne technologie stają się niezbędne w zarządzaniu wilgotnością. Systemy monitorowania oparte na czujnikach wilgotności oraz Internet of Things (IoT) umożliwiają rolnikom bieżące śledzenie poziomu wilgotności w czasie rzeczywistym. Tego rodzaju rozwiązania pozwalają na szybką reakcję i dostosowanie warunków przechowywania, co znacząco zwiększa szanse na zachowanie jakości ziarna. W przyszłości, integracja sztucznej inteligencji w tych systemach może przewidywać zmiany wilgotności na podstawie prognoz pogodowych, co dodatkowo zoptymalizuje procesy przechowywania.
Warto również rozważyć zastosowanie nowoczesnych technologii suszenia, które pozwalają na efektywne obniżenie wilgotności ziarna przed jego przechowywaniem. Techniki takie jak suszenie gorącym powietrzem czy podczerwienią mogą przyczynić się do szybszego i bardziej efektywnego procesu, co jest kluczowe w kontekście długoterminowego przechowywania.
Przeczytaj także: Wakacje w Bodrum
Zasady Prawidłowego Przechowywania Zbóż
- Temperatura ziarna w momencie składowania nie powinna przekraczać 20°C.
- Ciepłe ziarno należy ochłodzić poprzez wentylację powietrzem zewnętrznym lub systemy chłodzące.
- System wentylacji naturalnej wykorzystuje różnice temperatur powietrza wewnątrz i na zewnątrz magazynu.
- Wilgotność względna powietrza w magazynie powinna wynosić 60-70%.
Szkodniki i Mikroorganizmy
Wzrost wilgotności i temperatury stwarza dogodne warunki dla rozwoju mikroorganizmów i szkodników. Szczególnie podatne na działanie mikroorganizmów są ziarna z naruszoną tkanką okrywającą, popękane i połamane. Aby uniknąć strat spowodowanych przez szkodniki, należy prowadzić częste kontrole ziarna i eliminować wszelkie drogi zakażeń.
Fumigacja magazynów Profesjonalna fumigacja środkami gazowymi (fosforek glinu, fosforek magnezu) zapewnia całkowitą eliminację szkodników. Stosowanie preparatów kontaktowych bezpośrednio na ziarno, czyli oprószenie ziarna środkami owadobójczymi, również jest skuteczne.
Pomiar Wilgotności Ziarna
Choć wielu rolników się na to nie decyduje, to jednak warto stosować dedykowane testery wilgotności zboża. Dzięki temu można zwiększyć kontrolę tego parametru oraz jeszcze lepiej dopasować termin żniw i warunki magazynowania ziarna. Oczywiście ocena organoleptyczna nie jest tak precyzyjna, dlatego rekomenduje się wykorzystanie urządzenia do pomiaru wilgotności zboża. Co do zasady pomiarów należy dokonywać nie tylko przed żniwami, ale również w trakcie przechowywania zboża.
Mierniki wilgotności zboża to elektroniczne urządzenia, które mierzą parametry ziarna na podstawie jego oporu elektrycznego lub innych właściwości fizycznych. Podają one jego wilgotność na wbudowanym monitorze. Standardowo ich mechanizm polega na dokonywaniu pomiarów na podstawie właściwości oporu elektrycznego. Należy pamiętać o tym, że regularna kalibracja miernika wilgotności zboża pomoże w utrzymaniu precyzyjnej pracy urządzenia.
Czyszczenie Ziarna
Ziarno świeżo zebrane z pola, a tym bardziej, jeśli jego wilgotność jest wyższa niż 14%, zawiera sporo zanieczyszczeń np.: piasek, drobne kamienie, cząstki słomy, plewy, łuski, zielone części innych roślin, a nawet nasiona chwastów. Staranne oczyszczenie może doprowadzić do obniżenia wilgotności nawet o 2-3%. Należy pamiętać, że czyszczenie, wietrzenie i suszenie mają za zadanie ograniczyć poziom zmian biologicznych ziarna i zahamować procesy życiowe.
Przeczytaj także: Poradnik pomiaru wilgotności
Pierwszym, najważniejszym zabiegiem jest wstępne czyszczenie ziarna, które ma na celu usunięcie zielonych nasion chwastów, zanieczyszczeń organicznych. Czyszczenie powinno się odbywać przy pomocy aspiratorów lub wialni. Mieszanina podlegająca procesowi czyszczenia zawiera następujące składniki: nasiona gatunku podstawowego, nasiona innych gatunków uprawnych, nasiona chwastów, zanieczyszczenia mineralne, zanieczyszczenia organiczne.
Urządzenia służące do rozdziału można podzielić na następujące: proste (pneumatyczne, sitowe, tryjery, grawitacyjne, tarciowe, oparte na teksturze powierzchni nasion, oparte na zespole cech mechanicznych, elektrostatyczne, fotoelektryczne) oraz złożone (sitowo-pneumatyczne, sitowo-pneumatyczne z tryjerami, tarciowo-pneumatyczne).
tags: #wilgotność #ziarna #jęczmienia #normy #przechowywanie
