Wilgotność Skóry a Nadciśnienie Tętnicze: Związek i Wpływ Czynników Atmosferycznych
- Szczegóły
Chociaż ciśnienie atmosferyczne wywiera na nasz organizm nieustanny wpływ, niezależnie od tego czy przebywamy na zewnątrz czy w domu, to trudno dostrzec jego działanie. Po pierwsze dlatego, że powietrze i to co się z nim dzieje pozostają niewidoczne dla oka ludzkiego. Po drugie, ponieważ reakcje organizmu na zmiany ciśnienia są mniej wyraźne niż w przypadku innych bodźców meteorologicznych, np. termicznych, i często pozostają przez nas niezauważone.
Ciśnienie Atmosferyczne i Jego Wpływ na Organizm
Ciśnienie atmosferyczne rozumiemy jako nacisk, jaki wywiera kolumna powietrza na jednostkę powierzchni. Siła nacisku jest zmienna w zależności od masy powietrza. Na poziomie morza 1 m3 wilgotnego powietrza atmosferycznego, w temperaturze 0°C, waży 1,290 kg i wywiera ciśnienie rzędu 1013,25 hPa (760 mm Hg) - jest to tzw. ciśnienie normalne. Jeśli pozostaniemy na tym samym poziomie, a temperatura masy powietrza wzrośnie do 30°C, ta sama objętość będzie ważyć 1,145 kg. Jeśli powietrze będzie suche - bez pary wodnej - to waga nieznacznie wzrośnie do 1,166 kg.
Zmiany ciśnienia atmosferycznego występują również przy powierzchni Ziemi, jednak są one wielokrotnie mniejsze. Krótkookresowe wahania w warstwie przyziemnej uzależnione są od właściwości fizycznych masy powietrza napływającej nad dany obszar i od rozwoju sytuacji barycznej - wyżowej lub niżowej. W umiarkowanych szerokościach geograficznych wyraźne są sezonowe zmiany pola ciśnienia.
W związku z tym, że ciśnienie atmosferyczne jest miarą nacisku powietrza na określoną powierzchnię, to ludzki układ nerwowy odbiera je i przetwarza jako bodziec mechaniczny. Sposób i natężenie reakcji będą zależeć od różnicy ciśnień - im zmiana jest większa i/lub szybsza, tym procesy adaptacyjne muszą być silniejsze. Zewnętrzne warunki środowiskowe zawsze wymuszają na organizmie dostosowanie się, bowiem dąży on do utrzymania homeostazy, czyli takiej samoregulacji procesów biologicznych, która pozwoli utrzymać względną wewnętrzną równowagę.
Biometeorologia i Reakcje Organizmu
W biometeorologii człowieka za poziom wymuszający pobudzenie układu nerwowego przyjmuje się zmianę ciśnienia atmosferycznego o co najmniej 3 hPa w okresie 3 godzin lub zmianę powyżej 8 hPa w ciągu doby. Największe wahania występują przy szybko przemieszczających się układach barycznych (np. odsuwanie się silnego wyżu i wkraczanie w jego miejsce aktywnego, głębokiego niżu), w trakcie przechodzenia silnych frontów atmosferycznych, przy burzach, a także przy porywistym wietrze.
Przeczytaj także: Poradnik: walka z wilgocią w mieszkaniu
Dla większości osób, zwłaszcza młodych i zdrowych, takie zmiany ciśnienia atmosferycznego nie będą powodować istotnych, niekorzystnych efektów, ponieważ mechanizmy adaptacyjne są u nich w pełni sprawne. Dla meteoropatów, czyli osób wrażliwych na zmiany pogody, takie wahania ciśnienia mogą okazać się jednak zbyt gwałtowne. Meteoropaci mogą odczuwać zmiany ciśnienia znacznie wcześniej i dłużej niż pozostali ludzie, już nawet 5-6 godzin przed nadejściem frontu i do 3-5 godzin po jego przejściu.
Nasze ciała są szczególnie czułe na gwałtowne wahania ciśnienia atmosferycznego oraz bardzo niskie i bardzo wysokie jego wartości, ponieważ nie są przystosowane do warunków skrajnych. Przeciętnie wewnątrz organizmu ludzkiego (np. w zatokach czy innych jamach ciała) panuje ciśnienie podobne do tego, które występuje w otaczającym go środowisku.
Na szybkie zmiany ciśnienia atmosferycznego najwcześniej reaguje narząd słuchu. W uchu środkowym następuje rozprężanie bądź sprężanie powietrza, a w konsekwencji odkształcenie błon bębenkowych i wygenerowanie impulsu do układu nerwowego. Zmiany są podobne do reakcji na bodziec dźwiękowy. Mogą być odczuwane jako ucisk, kłucie lub dzwonienie w uszach. Czasami obserwuje się nawet przejściowe osłabienie słuchu.
Przy obniżaniu się ciśnienia zewnętrznego gazy jelitowe ulegają rozprężeniu, co będzie skutkowało występowaniem uczucia dyskomfortu, ucisku lub bólem brzucha. Podobnie reagować będą płyny w stawach, powodując większy nacisk na błony. Jeżeli procesy te oddziałują na tkankę znajdującą się w stanie zapalnym, pojawiają się bóle o charakterze reumatycznym.
Zawartość Tlenu i Wilgotność Powietrza
Ciśnienie atmosferyczne wpływa również bezpośrednio na zawartość wagową tlenu w jednostce powietrza. Wartość ta w profilu pionowym atmosfery jest stała i wynosi 21%. Wskaźnikiem służącym do określania masy atomów tlenu w jednostce objętości powietrza atmosferycznego jest Ov (ang. Oxygen Volume, wagowa zawartość tlenu w powietrzu atmosferycznym).
Przeczytaj także: Wakacje w Bodrum
Warto pamiętać, że na wagową zawartość tlenu w powietrzu atmosferycznym, oprócz ciśnienia atmosferycznego, istotnie wpływa także temperatura powietrza i jego wilgotność. Przy temperaturze 30°C i wilgotności względnej 100%, zmniejszenie zawartości tlenu wynosi nieco ponad 4% w stosunku do jego zawartości w zupełnie suchym powietrzu o tej samej temperaturze. Stąd wniosek, że przy dużej wilgotności powietrza (stan parności) czujemy się osłabieni, dokucza nam senność, czy „brakuje powietrza”.
Wpływ Zmian Ciśnienia na Układ Krążenia
Ustalenie ścisłych zależności między ciśnieniem atmosferycznym a naszym zdrowiem i samopoczuciem jest trudne m.in. z uwagi na czynniki osobnicze, zwłaszcza przy równoczesnym oddziaływaniu na człowieka wielu czynników meteorologicznych. Przykładowo, gwałtowne zmiany ciśnienia atmosferycznego występują w czasie przechodzenia silnych frontów, kiedy dużym wahaniom podlegają również temperatura i wilgotność powietrza.
W przypadku frontu chłodnego dochodzi do obkurczenia mniejszych naczyń krwionośnych (wzrośnie przez to ciśnienie tętnicze krwi) i spowolnienia przepływu krwi - organizm w ten sposób stara się ograniczyć utratę ciepła. Nagły spadek ciśnienia atmosferycznego, o ponad 40 hPa, powoduje poważne zaburzenia funkcjonowaniu układu nerwowego i równowagi ciśnienia wewnętrznego.
Badania prowadzone w Pracowni Biometeorologii IMGW-PIB, we współpracy z Miejskimi Zakładami Komunikacji w Warszawie wykazały, że gdy istotnie obniża się ciśnienie atmosferyczne i spada wagowa zawartość O2, następuje wydłużenie czasu reakcji i pojawia się uczucie senności - zwłaszcza u osób skłonnych do meteoropatii. Przy bardzo niskim ciśnieniu atmosferycznym obserwowano również niekorzystne reakcje u osób z obniżoną wydolnością oddechową.
Wysokie ciśnienie atmosferyczne organizm człowieka znosi na ogół zdecydowanie lepiej niż ciśnienie niskie, m.in. ze względu na zwiększoną dostępność wagowej zawartości tlenu w powietrzu w sytuacjach wyżowych. U osób wrażliwych na bodźce meteorologiczne przy wysokim ciśnieniu może jednak przejściowo nastąpić pogorszenie ogólnego samopoczucia (możliwe m.in. uczucie osłabienia) oraz pojawić się zmęczenie lub ból głowy.
Przeczytaj także: Poradnik pomiaru wilgotności
Istotny międzydobowy wzrost wagowej zawartości tlenu w powietrzu atmosferycznym u wielu osób może powodować nadmierne pobudzenie układu nerwowego i objawiać się trudnościami z koncentracją uwagi, a także skróceniem czasu reakcji na bodźce.
Jak Radzić Sobie ze Zmianami Ciśnienia?
Chcąc złagodzić uczucie senności wywołane spadkiem ciśnienia atmosferycznego, można w małych ilościach pić napoje zawierające kofeinę. Umiarkowana aktywność fizyczna, zwłaszcza ćwiczenia aerobowe (korzystnie wpływające na natlenienie organizmu) lub spacery, będą wspomagały adaptację organizmu do zmiany warunków atmosferycznych.
Jeśli odczuwamy dolegliwości (np. osłabienie zdolności skupienia uwagi) należy pamiętać o regularnym odpoczynku. Warto zapamiętać objawy, które występują w naszym organizmie przy istotnych wahaniach ciśnienia atmosferycznego i w warunkach jego bardzo wysokich bądź niskich wartości. Przy okazji kontroli lekarskiej można skonsultować spostrzeżenia z lekarzem, podejmując ewentualne działania mające na celu sprawdzenie stanu naszego zdrowia.
Komfort Termiczny i Wilgotność Powietrza
Warunki cieplne panujące w pomieszczeniach biurowych powinny wywoływać u pracowników odczucie komfortu, który definiowany jest jako satysfakcja danej osoby z warunków termicznych środowiska, w którym osoba ta przebywa. Stan komfortu termicznego odczuwany jest w przypadku zachowania równowagi między ilością ciepła wytwarzaną w organizmie w wyniku przemian metabolicznych a ilością ciepła odebraną przez środowisko otaczające człowieka, przy czym średnia temperatura powierzchni skóry powinna zawierać się w przedziale 32÷34 ºC.
Wpływ wilgotności powietrza na odczucia cieplne jest większy w warunkach wysokiej temperatury powietrza, tj. gdy człowiek jest eksponowany na temperaturę wyższą od komfortowej, co wyzwala intensywny proces pocenia. Wysoka wilgotność (ok. 70%) nie tylko utrudnia odparowywanie potu z powierzchni ciała, ale także sprzyja rozwojowi bakterii i pleśni w pomieszczeniu. Z kolei niska wilgotność w ogrzewanych pomieszczeniach może prowadzić do wysuszenia śluzówki nosa i skóry oraz powodować bóle gardła i głowy. Przyczynia się także do wzrostu stężenia zanieczyszczeń powierza.
Nadciśnienie Tętnicze
Wysokie ciśnienie może być stanem patologicznym, szczególnie, jeśli występuje w spoczynku lub przy nieznacznej aktywności. Zwykle towarzyszy osobom po 50. lub 60. roku życia. Niestety coraz więcej osób po 30. i 40 r.ż. cierpi z powodu wysokiego ciśnienia, które może przejść w nadciśnienie. Dlatego warto wiedzieć co przyczynia się do wysokiego ciśnienia.
Ciśnienie tętnicze krwi to jeden z podstawowych parametrów oceniających działanie układu sercowo-naczyniowego. Pomiar ciśnienia krwi dostarcza dwóch wartości. Jest to ciśnienie skurczowe (zawsze wyższe) i rozkurczowe (niższe), gdzie obie stanowią wartość diagnostyczną. Innym parametrem jest tzw. puls, inaczej tętno, które określa szybkość bicia serca.
Wartości ciśnienia tętniczego mogą być uznane za optymalne, prawidłowe lub wysokie prawidłowe. Jakie ciśnienie jest niebezpieczne? Jest to wysokie ciśnienie przekraczające jedną z wartości: 140 (c. skurczowego) lub 90 (c. rozkurczowego) mmHg jest klasyfikowane jako nadciśnienie.
Nadciśnienie pierwotne (samoistne) jest najczęściej występującym rodzajem nadciśnienia, które dotyczy 90% chorych po 50. i 60. roku życia. Na jego wystąpienie wpływ mają czynniki środowiskowe (dieta z nadmiernym spożyciem soli będącej źródłem sodu oraz tłuszczy nasyconych, przewlekły stres, małe spożycie potasu), genetyczne (nadciśnienie w rodzinie), behawioralne (nałogi - alkohol i palenie papierosów).
Łojotokowe Zapalenie Skóry a Czynniki Zewnętrzne
Łojotokowe zapalenie skóry to przewlekła i nawracająca choroba skóry o podłożu zapalnym, która objawia się zmianami rumieniowo-złuszczającymi pokrytymi tłustymi łuskami. To jedna z najczęściej diagnozowanych dermatoz - ŁZS dotyka około 11,6% populacji ogólnej, a u niemowląt w pierwszych trzech miesiącach życia częstość występowania sięga nawet 70%.
Patogeneza łojotokowego zapalenia skóry opiera się na złożonej kaskadzie reakcji zapalnych, zapoczątkowanych przez interakcję pomiędzy łojem a mikroflorą skóry. Grzyby z rodzaju Malassezia, takie jak M. globosa, M. restricta czy M.
Klimat i czynniki atmosferyczne mają bezpośredni wpływ na stan skóry i mogą w istotny sposób modulować przebieg łojotokowego zapalenia skóry. Z jednej strony zima to okres najczęstszych sezonowych zaostrzeń, dotyczących większości pacjentów. Suche, mroźne powietrze na zewnątrz w połączeniu z centralnym ogrzewaniem w pomieszczeniach powoduje gwałtowny spadek wilgotności.
Z drugiej strony lato także może sprzyjać pogorszeniu choroby. Wysoka temperatura i wilgotność powodują nadmierne pocenie się, które tworzy środowisko sprzyjające rozwojowi grzybów Malassezia. Choć promieniowanie UV u części pacjentów łagodzi objawy dzięki działaniu przeciwzapalnemu, nadmierna ekspozycja na słońce oraz wilgotny pot mogą prowadzić do podrażnień i nasilenia zmian.
Najbardziej dotkliwym dla pacjentów okresem jest jednak zima. Niska wilgotność powietrza - zarówno na mroźnym powietrzu, jak i w ogrzewanych pomieszczeniach. Powoduje ona transepidermalną utratę wody (TEWL), co prowadzi do przesuszenia warstwy rogowej naskórka, osłabienia bariery hydrolipidowej i zwiększonej przepuszczalności dla czynników drażniących.
Tabela: Klasyfikacja Ciśnienia Tętniczego
| Kategoria | Ciśnienie Skurczowe (mmHg) | Ciśnienie Rozkurczowe (mmHg) |
|---|---|---|
| Optymalne | Mniej niż 120 | Mniej niż 80 |
| Prawidłowe | 120-129 | 80-84 |
| Wysokie Prawidłowe | 130-139 | 85-89 |
| Nadciśnienie Stopień 1 | 140-159 | 90-99 |
| Nadciśnienie Stopień 2 | 160-179 | 100-109 |
| Nadciśnienie Stopień 3 | 180 lub więcej | 110 lub więcej |
tags: #wilgotność #skóry #a #nadciśnienie #tętnicze #związek
