Wilgotność drewna na łaty dachowe – normy i wymagania
- Szczegóły
Drewno wykorzystywane do budowania więźby dachowej powinno spełniać określone normy, aby wznoszona konstrukcja była trwała i spełniała swoje zadanie przez wiele dziesiątków lat. Przede wszystkim konieczne jest użycie materiału odpowiednio wysuszonego, o czym mówią przepisy prawa budowlanego.
Dopuszczalna wilgotność drewna konstrukcyjnego
W przypadku konstrukcji budowlanych z drewna, niezwykle istotne jest dopilnowanie, aby każdy element z osobna powstał z materiału o odpowiednim poziomie wilgotności. Wilgotność elementów konstrukcyjnych wznoszonych i pracujących na otwartym powietrzu nie powinna wynosić więcej niż 23%, natomiast w przypadku konstrukcji, które są trwale zabezpieczone przed oddziaływaniem wilgoci - 18%.
Drewno mokre charakteryzuje się zupełnie innymi właściwościami mechanicznymi niż to samo poddane procesowi suszenia. Jeśli jego wilgotność wynosi powyżej 30%, jego odporność na zginanie - w porównaniu do wymaganych 18% - spada nawet o 75%. Co więcej, wznoszone z tak nieprzygotowanego materiału konstrukcje nie tylko będą miały nieprawidłową nośność, ale w miarę upływu czasu - a co za tym idzie, schnięcia - poprzez odkształcenia mogą naruszyć stabilność wzniesionej konstrukcji.
Obudowane nieprzewiewaną izolacją mokre drewno, nie mając możliwości wyschnięcia, będzie się zaparzać i stworzy tym samym środowisko odpowiednie do rozwoju pleśni i grzybów.
Drewno na więźbę dachową powinno cechować się wilgotnością od 15% do 18%. Górną granicą, po której przekroczeniu kategorycznie nie może być wykorzystane do wykonania konstrukcji więźby, jest 24%. Dobrze wysuszone drewno jest o ponad 50% wytrzymalsze od wilgotnego.
Przeczytaj także: Poradnik: walka z wilgocią w mieszkaniu
Stopień suchości drewna można sprawdzić za pomocą wilgotnościomierza. Pomiaru należy dokonać zarówno na powierzchni zewnętrznej drewna, jak i na jego przekroju poprzecznym.
Jakie parametry powinno mieć drewno konstrukcyjne wysokiej jakości?
Aby drewno spełniało warunki materiału konstrukcyjnego, powinno mieć odpowiednią wytrzymałość na zginanie wyrażaną w N/mm². Kluczowe znaczenie mają tutaj trwałość, wytrzymałość, twardość, odporność na rozciąganie i ściskanie, sprężystość, a także odpowiednia wilgotność. Dodatkowo drewno konstrukcyjne nie może mieć żadnych wad w postaci np. sęków.
Najwyższej klasy, bezpieczne drewno konstrukcyjne będzie miało nadany certyfikat i normę wytrzymałości C24. Oznacza to, że było ono suszone komorowo i osiągnęło wilgotność rzędu 15% /+-3%. To produkty czterostronnie strugane, lite, odporne na zginanie do siły 24 MPa.
Ponadto drewno konstrukcyjne na dom szkieletowy czy więźbę dachową, które jest tak obrobione i przygotowane jest bardziej odporne na ogień niż w przypadku zwykłej tarcicy nieoheblowanej i porowatej powierzchni. W przeciwienstwie do drewna litego, drewno klejone warstwowo BSH / GLULAM wyróżnia sie jeszcze większą wytrzymałością i stabilnością.
Gatunki drewna na więźbę dachową
Do konstrukcji nośnych wykorzystywane jest drewno sosnowe, świerkowe, jodłowe i modrzewiowe, a projektant, wykonując projekt więźby, ustala obciążenia konstrukcji z uwzględnieniem klasy wytrzymałości wyrażanej symbolem C, na przykład C27 czy C30.
Przeczytaj także: Wakacje w Bodrum
W praktyce najczęściej wykorzystuje się drewno lub stal. Decyzja o wariancie, na jaki się zdecydujemy, jest w dużym stopniu uzależniona od tego, jaki projekt domu wybierzemy.
- Sosna - najczęściej wykorzystywany gatunek do budowy konstrukcji. Nie ulega wypaczaniu w procesie suszenia, ale ze względu na częstą przypadłość, jaką jest sinizna, wymaga głębokiej impregnacji.
- Świerk - nie jest tak popularny jak sosna, ale jest drugim najchętniej wybieranym gatunkiem do budowy konstrukcji. Świerk wymaga starannego wysuszenia, a także dokładnej impregnacji, jeśli ma być wykorzystywany w warunkach zewnętrznych.
- Modrzew - spośród wymienionych gatunków drewno pozyskane z modrzewia cechuje największa twardość, dlatego idealnie nadaje się na materiał konstrukcyjny. Ma dużą zawartość żywic, więc jest odporne na wilgoć i wodę.
- Jodła - w porównaniu z resztą gatunków, w jodle zawartość żywic jest dużo mniejsza, dlatego celem ochrony przed zawilgoceniem należy ją zaimpregnować. Cechuje ją duża sprężystość, co może prowadzić do wypaczania drewna podczas suszenia.
Najczęściej wykorzystywane na więźbę dachową są świerk i sosna. Pierwsze z tych drzew ma mniej sęków, ale jest trudniejsze w impregnacji i mniej odporne na działanie czasu niż sosna, która jednak może być pokryta wieloma sękami osłabiającymi belkę. Niektóre tartaki mogą zaoferować tarcicę konstrukcyjną z modrzewia - droższą od sosnowej czy świerkowej, ale o większej wytrzymałości i twardości.
Klasyfikacja drewna konstrukcyjnego
Tarcica konstrukcyjna obowiązkowo powinna być poddawana klasyfikacji pod względem wytrzymałościowym. O przyporządkowaniu konkretnego drewna do danej klasy decydują jego jakość i wytrzymałość. Dla najczęściej wybieranego materiału konstrukcyjnego, jakim jest tarcica, obowiązuje czterostopniowa klasyfikacja jakości - od I do IV. W tartakach drewno oznacza się kolorowymi kropkami, które informują o przynależności do konkretnej klasy.
Cyfra oznacza wytrzymałość na zginanie drewna o wilgotności równej 12%. W budownictwie jednorodzinnym najczęściej zastosowanie znajduje drewno klasy C27, C30, C35, czasem jeszcze C40.
Powyższe gatunki drewna iglastego mogą spełniać warunki dla klas wytrzymałości jak: C14, C16, C18, C24, C30, i wyżej. Im wększa cyfra tym klasa wytrzymałości spełnia większe normy użytkowe przez co charakteryzuje się większą wytrzymałością.
Przeczytaj także: Poradnik pomiaru wilgotności
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, aby drewno w ogóle mogło zostać wprowadzone do obrotu, tartak musi wdrożyć system Zakładowej Kontroli Produkcji, której potwierdzeniem jest znak zgodności CE. Znak CE nie musi być umieszczony na każdym elemencie. Wystarczy, że potwierdzenie zgodności znajdzie się w dokumentacji, gdzie wymienione będą szczegółowa liczba i rodzaj dostarczonych elementów konstrukcyjnych.
Impregnacja drewna
W tartaku można kupić drewno zaimpregonowane - zabarwione na niebieskawo, zielono lub pomarańczowo. Bez odpowiedniego zabezpieczenia tarcica będzie podatna na działanie ognia, zagrzybienie czy atak szkodników. Co więcej, niezaimpregnowany materiał szybko straci nośność i ulegnie degradacji.
Jedną z metod impregnacji jest zanurzenie drewna w impregnacie na wiele godzin. Tańszą, ale jednocześnie mniej skuteczną opcją jest malowanie belek impregnatem. W tym drugim wypadku należy pamiętać, że aby osiągnąć najlepszy rezultat, impregnat powinien zostać nałożony w co najmniej trzech warstwach.
Aby sprawdzić, czy belki zostały odpowiednio zaimpregnowane, należy obejrzeć przekrój danego elementu.
Normy dotyczące drewna konstrukcyjnego
Aby dana tarcica mogła być wykorzystana w budownictwie, musi spełnić szereg norm, gwarantujących bezpieczeństwo powstałej z drewna konstrukcji. Przykłady norm:
- PN-EN 338:2004 Drewno konstrukcyjne.
- PN-EN 336:2004 Drewno konstrukcyjne.
- PN-B-03150:2000/Az2:2003 Konstrukcje drewniane.
- PN-EN 519:2000 Drewno konstrukcyjne. Sortowanie.
tags: #wilgotność #drewna #na #łaty #dachowe #normy
