Wilgotność Drewna Bukowego: Normy, Pomiar i Przechowywanie
- Szczegóły
Wiele osób chce układać, suszyć i przechowywać kłody drewna, aby przygotować się na zimną porę roku. Drewno opałowe to takie, którym palimy w piecach lub kominkach. Powinno ono spełniać określone wymogi.
Z tego artykułu dowiesz się:
- Dlaczego drewno jest wilgotne?
- Jak określa się wilgotność drewna?
- Dlaczego właściwa wilgotność drewna jest taka ważna?
- Jak zmierzyć wilgotność drewna?
- Czym zmierzyć wilgotność drewna?
- Jak utrzymać odpowiednią wilgotność drewna?
Dlaczego Wilgotność Drewna Jest Ważna?
Wilgotność drewna wpływa, a właściwie decyduje o jego właściwościach. Zbyt wilgotne drewno jest podatne na rozwój grzybów, ale przede wszystkim kurczy się podczas suszenia, a podczas nasiąkania wodą pęcznieje. Najczęściej skutkuje to uszkodzeniami powierzchni, np. pękaniem. Drewno o zbyt wysokiej wilgotności ma słabsze właściwości izolacyjne, co wpływa na energooszczędność budynku. Zmiany wilgotności prowadzą także do tworzenia szczelin, co z kolei obniża efektywność cieplną.
O wilgotności drewna słyszał każdy, kto kiedykolwiek je malował, kupował czy obrabiał. Na puszce każdego lakieru, preparatu gruntującego czy farby jest informacja na temat pożądanej wilgotności drewna. Dlaczego odpowiednia wilgotność jest taka ważna? Jak przeprowadzić pomiar wilgotności drewna?
Przede wszystkim spalanie mokrego drewna prowadzi do osadzania się sadzy i smoły w przewodach kominowych i samym kominku czy piecu. Opał jeśli jest zbyt wilgotny, to może mieć nawet dwukrotnie mniejszą kaloryczność od odpowiednio przygotowanego. W związku z tym jego wykorzystanie zwyczajnie się nie opłaca.
Przeczytaj także: Poradnik: walka z wilgocią w mieszkaniu
Czynniki Wpływające na Wilgotność Drewna
Drewno charakteryzują dwie cechy wpływające na jego wilgotność. Po pierwsze, higroskopijność, czyli zdolność do wchłaniania wilgotności z powietrza. Drewno, jako materiał organiczny, naturalnie reaguje na zmiany wilgotności w otoczeniu, co prowadzi do jego pęcznienia (gdy wilgoć jest wchłaniana) lub kurczenia się (gdy wilgoć jest oddawana). Co więcej, zdolność drewna do pochłaniania wilgoci oznacza, że w niewłaściwych warunkach może ono zbyt łatwo pochłaniać wodę. Prowadzi to do degradacji, pleśni, gnicia, czy nawet uszkodzenia całej struktury. Kontrolowanie higroskopijności pomaga w zapobieganiu takim problemom.
Druga ważna cecha drwna to nasiąkliwość, czyli zdolność do wchłaniania wody (lub innych cieczy) przez drewno, które jest w tej cieczy zanurzone. Stopień nasiąkliwości zależy od porowatości drewna, która z kolei ma związek z jego gęstością. Dlatego też drewno o dużej gęstości wolniej wchłania wodę, ponieważ ma mniej porów od drewna o małej gęstości. Drewno, które ma wysoką nasiąkliwość, wchłania więcej wody, co zwiększa ryzyko rozwoju grzybów, pleśni i gnicia. Drewno nasycone wodą traci część swoich właściwości wytrzymałościowych.
Drewno jest materiałem higroskopijnym, co oznacza, że pochłania i oddaje wilgoć z otoczenia. Z tego powodu właściwa wilgotność drewna konstrukcyjnego i budowlanego jest podstawą trwałości każdego projektu.
Normy Wilgotności Drewna
Idealna wilgotność drewna jest różna i zależy od rodzaju drewna oraz jego przeznaczenia.
- Wilgotność techniczną - której poziom zależy od wymagań związanych z obróbką drewna.
- Wilgotność użytkową - której zakres zależy od zastosowania i warunków użytkowania drewna.
Pożądana wilgotność drewna dla elementów montowanych wewnątrz pomieszczeń, które nie będą miały kontaktu z powietrzem zewnętrznym, czyli wilgotność drewna na schody, wilgotność drewna na meble oraz wilgotność drewna na podłogę wynosi od 6 do 10 %. Dla elementów drewnianych, mających stały kontakt z powietrzem zewnętrznym, czyli np. elementów elewacji, wilgotność powinna być wyższa.
Przeczytaj także: Wakacje w Bodrum
Ponadto wielu ustawodawców w UE zabrania spalania drewna o wilgotności większej niż 25 procent. Zalecana wilgotność resztkowa wynosi około 15 procent.
Za wartość graniczną uznaje się 20%. Jeśli drewno w pomiarach uzyskuje wilgotność na tym poziomie, to zaleca się, aby było sezonowane jeszcze przez kilka kolejnych miesięcy.
Jak Zmierzyć Wilgotność Drewna?
Istnieje kilka sposobów pomiary wilgotności drewna.
- Metoda suszarkowo-wagowa: polega na pobraniu próbki o wymiarach 2x2x2 cm ze środka badanej deski czy elementu w odległości 15-25 cm od czoła, zważeniu jej i umieszczeniu w suszarce elektrycznej-laboratoryjnej, wyposażonej w termoregulację (która utrzymuje temperaturę na żądanym poziomie z dokładnością do +/- 5 °C). Proces suszenia próbek odbywa się w granicach 100 °C i do chwili kiedy próbki osiągną stały ciężar, tj. jaki był między przedostatnim a ostatnim ważeniem i nie przekracza 0,3%.
- Metoda elektrometryczna: nie wymaga pobrania próbek drewna i polega na pomiarze oporu elektrycznego, który jest zmienny w zależności od poziomu wilgotności drewna.
Wilgotnościomierze
Do pomiarów wilgotności metodą elektromagnetyczną służą wilgotnościomierze. Wśród nich najczęściej spotykany typ wilgotnościomierza do drewna to model oporowy. Działa na zasadzie pomiaru oporu elektrycznego między dwoma metalowymi elektrodami (igłami) wbitymi w drewno. Drewno, które zawiera więcej wilgoci, przewodzi prąd elektryczny lepiej niż drewno suche. Ten rodzaj pomiaru wilgotności drewna jest bardzo dokładny.
Alternatywą jest wilgotnościomierz pojemnościowy. Ten typ wilgotnościomierza działa bez konieczności wbijania elektrod w drewno. Zamiast tego mierzy zmianę pojemności elektrycznej na powierzchni drewna. Urządzenie emituje pole elektromagnetyczne. Zawartość wilgoci w drewnie wpływa na zmianę pojemności elektrycznej tego pola. Jego wadą jest to, że urządzenie jest mniej dokładne niż wilgotnościomierz oporowy, szczególnie w głębszych warstwach materiału.
Przeczytaj także: Poradnik pomiaru wilgotności
Poziom wilgotności drewna mierzy się z wykorzystaniem tzw. wilgotnościomierza. Co ciekawe jej poziom 23-25% poczujemy już w czasie dotyku ręką. Od razu zauważymy, że drewno jest mokre.
Przechowywanie i Suszenie Drewna
Właściwe przechowywanie drewna opałowego znacząco przyczynia się do tego, że drewno nie gnije i nie pleśnieje. Nawet jeśli przechowujesz kłody w optymalnych warunkach, będą one musiały spędzić kilka miesięcy na suszeniu - zalecamy minimum 250 dni. Jeśli to możliwe, dla bezpieczeństwa powinieneś zaplanować suszenie drewna opałowego przez około dwa lata.
Zawartość wody w świeżym drewnie opałowym wynosi od 40 do 50 procent, ale nie wolno go spalać od razu, aby ograniczyć szkodliwy dym i cząstki stałe. Należy pozostawić wystarczająco dużo czasu, aby drewno opałowe dokładnie wyschło. Suszenie twardego drewna wymaga więcej cierpliwości niż suszenie miękkiego drewna - ale drewno liściaste jest również mniej wrażliwe na warunki atmosferyczne. Nie należy jednak przechowywać drewna opałowego zbyt długo.
Większe ilości drewna opałowego najlepiej przechowywać na zewnątrz, wzdłuż południowej ściany budynku. Dzięki temu do drewna dociera wystarczająca ilość powietrza, stos drewna znajduje się z dala od strony nawietrznej, dzięki czemu ryzyko gnicia i pleśni jest znacznie mniejsze. Jeśli pociąłeś własne drewno opałowe, nie jest dobrym pomysłem przechowywanie go w lesie. Jeśli chcesz przechowywać drewno opałowe w swoim ogrodzie musisz przestrzegać przepisów. Jeśli chcesz układać drewno opałowe w taki sposób, aby spełniało funkcję osłony prywatności, podczas składowania drewna należy zachować określoną odległość od granicy posesji.
Wysuszone drewno jest łatwe do zidentyfikowania, ponieważ utraciło swój kolor, jest twarde i wydaje głuchy dźwięk podczas układania w stosy.
Następnie ułóż kłody luźno jedna na drugiej, tak aby podczas suszenia mogła przepływać między nimi wystarczająca ilość powietrza. Jeśli przechowujesz drewno opałowe w ogrodzie, możesz ułożyć kłody w okrągły stos, jeśli masz wystarczająco dużo miejsca. Zaletą tego rozwiązania jest to, że można w nim przechowywać duże ilości drewna opałowego. Po ułożeniu drewna w stos na wysokość około jednego metra, przed kontynuowaniem układania dodaj warstwę desek, aby stos był wystarczająco stabilny.
Stos drewna opałowego nie musi tylko zajmować miejsca - może być wręcz stylowy, jeśli zostanie odpowiednio wykonany. Przy odrobinie umiejętności możesz nawet samodzielnie wykonać wewnętrzny regał do przechowywania drewna - praktyczny, ponadczasowo piękny przedmiot, którego można używać do przechowywania drewna opałowego obok pieca lub kominka.
Dodatkowe Wskazówki
- Samodzielne cięcie drewna opałowego pozwala zaoszczędzić pieniądze.
- Przede wszystkim musi być łupane, oraz powinno być sezonowane w przewiewnym miejscu, w którym spędzi co najmniej jeden sezon.
- Naturalne sezonowanie jest skuteczne jednak czasochłonne. Takie rozwiązanie wymaga, aby drewno leżało w odpowiednim miejscu kilka lub nawet kilkanaście miesięcy. Dokładnie uzależnione jest to od gatunku drewna, czy wielkości szczep. Susząc drewno samodzielnie musimy zapewnić sobie miejsce na jego przechowywanie przez nawet dwa lata.
Utrzymanie Właściwej Wilgotności Drewna
Jeśli potrzebujemy zmierzyć wilgotność posiadanego drewna, nie musimy od razu kupować wilgotnościomierza czy oddawać próbek do laboratorium. Wiesz już, czym zmierzyć wilgotność drewna. Jak jednak sprawić, by drewno utrzymało właściwą i pożądaną wilgotność? Skutecznym sposobem jest impregnacja drewna. W przypadku drewna przed jego wykorzystaniem bardzo ważne jest też jego prawidłowe przechowywanie.
tags: #wilgotność #drewna #bukowego #normy
