Warszawska Kranówka vs Woda Butelkowana: Skład, Jakość i Wybór

Szczegóły: Opublikowano: 03. December 2025

Woda z kranu czy z butelki? To dylemat, przed którym staje wielu konsumentów. Pod koniec sierpnia 2013 roku w tygodniku Newsweek ukazał się artykuł pt. „Pij wodę z kranu”, którego celem było podważenie jakości wód butelkowanych.

Akcja "Piję wodę z kranu"

Artykuł rozpoczyna się od wypowiedzi Michała Kożurno i Szymona Bonieckiego, którzy zainicjowali akcję „Piję wodę z kranu”, twierdząc, że woda z kranu jest tej samej jakości co wiele wód sprzedawanych w butelkach. Popularność akcji rosła, a tematem zajęły się różne fundacje, które testowały produkty.

Przeprowadzono badania 10 wód butelkowanych oraz wody z kranu pobranej z centrum Warszawy w laboratorium berlińskim. Okazało się, że woda z kranu nie różni się jakościowo od wody źródlanej w butelkach. Dr nauk chemicznych z Uniwersytetu Warszawskiego, testując wodę z kranu w różnych miastach Polski, stwierdził, że w Warszawie jest woda o bardzo dobrej jakości, czystości chemicznej i mikrobiologicznej.

Argumenty zwolenników kranówki

Woda z kranu jest tańsza niż woda butelkowana.
Opakowania plastikowe rozkładają się kilkaset lat.
Skład mineralny wody z kranu jest podobny jak wody źródlanej w butelce.

Stanowisko oponentów

Oponenci picia wody z kranu argumentują, że woda uzdatniana w wodociągach jest zwykle bez zarzutu, ale rury w budynkach i na osiedlach są stare, co powoduje namnażanie się bakterii i pojawianie się zanieczyszczeń biologicznych i chemicznych, a nawet pozostałości po lekach.

W dalszej części artykułu wspomniano o zmianach na lepsze w procesie uzdatniania wody, dzięki czemu woda jest na europejskim poziomie. Roman Bugaj z Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w Warszawie dodał, co należy zrobić, żeby usunąć drobnoustroje z kranu.

Przeczytaj także: Opinie o stacjach uzdatniania wody Radom/Warszawa

Reklama wody z kranu

Przedsiębiorstwa wodociągowe wykorzystują temat picia wody z kranu do jej upowszechnienia. Artykuły w prasie codziennej zachwalają wodę z kranu z różnych stron Polski, organizowane są imprezy i akcje degustacyjne. Trudno mieć pretensje do wodociągów, skoro temat został „rozdmuchany” przez media.

Takie informacje prasowe mogą sugerować, że woda w kranach jest „idealna”, nie tylko czysta mikrobiologicznie i chemicznie, ale też z zawartością magnezu, wapnia i innych biopierwiastków w proporcjach korzystnych dla zdrowia. A wiemy przecież, że tak nie jest.

Różnice między wodą wodociągową a wodą mineralną

Fakt uzdatniania wody wodociągowej to zmiana technologii na nowoczesną w porównaniu do lat 80-tych i znaczne polepszenie jej walorów, ale to nie znaczy, że z tego tytułu posiada ona właściwości wód mineralnych, z jakimi jest porównywana. Wody mineralne, źródlane i stołowe odznaczają się szczególnymi właściwościami i podlegają odrębnym kryteriom.

Woda, którą dostarczamy do organizmu powinna być pierwotnie czysta, nie poddawana procesom uzdatniania i obróbki chemicznej, a gdy zawiera takie składniki mineralne jak magnez i wapń w ilościach, które mogą stanowić uzupełnienie niedoborów diety ma to bardzo ważne znaczenie zdrowotne.

W wodzie mineralnej biopierwiastki są w formie zjonizowanej, czyli bardzo dobrze przyswajalnej przez organizm. Wody mineralne mogą służyć zdrowiu, a dostępność w butelkach pozwala na stałe uzupełnianie niedoborów. Wody mineralne mają niezmieniający się skład i są bezpieczne pod względem mikrobiologicznym i chemicznym.

Przeczytaj także: Gdzie kupić wodę destylowaną?

Nie można zapewnić takiego bezpieczeństwa pijąc wody wodociągowe, gdyż nie chodzi tu o proces uzdatniania wody, ale infrastrukturę sieci przesyłającej wodę do domów. Należy również zwrócić uwagę na fakt, że właściwie żadna woda wodociągowa nie spełnia kryteriów wody źródlanej, a tym bardziej wody mineralnej nie tylko pod względem ilości zawartych składników mineralnych, ale pod względem jej pochodzenia.

Przykłady z prasy

W Ekspresie Ilustrowanym Łódź z 21.03.2013 czytamy, że łódzka kranówka jest porównywalna z wodą mineralną, zdrowa, smaczna i tania. W Gazecie Pomorskiej Bydgoszcz z 21.03.2013 prezesi spółek wodociągowych zachwalają jakość swojej wody, ale okazuje się, że w rurach czai się niebezpieczeństwo. W Echu Dnia Kielce z 22.03.2013 kielecka woda odznacza się wysokimi walorami zdrowotnymi i zawiera duże ilości mikroelementów.

Warszawska kranówka - fakty

Wodociągi Warszawskie produkują dziennie około 350 mln litrów wody.
Woda przechodzi rygorystyczne badania i pozostaje pod stałą kontrolą.
Laboranci badają wodę pod kątem ponad 70 parametrów przez 7 dni w tygodniu.
Dziennie wykonuje się ok. 600 analiz fizykochemicznych i mikrobiologicznych.
Warszawska kranówka to woda średnio twarda, zawierająca wapń i magnez.
Spełnia rygorystyczne wymagania prawa europejskiego i krajowego.
Jakość warszawskiej kranówki pozytywnie ocenia 80% klientów indywidualnych i 76% klientów instytucjonalnych.

Regulacje prawne dotyczące wód

Wszelkie wody dostępne w sprzedaży podlegają regulacjom prawnym, które określają warunki, jakie powinny one spełniać, aby były dopuszczone do spożycia przez człowieka. Unormowania prawne wprowadzają również dokładne definicje każdego z rodzaju wód dostępnych w sprzedaży, a mianowicie pozwalają wyróżnić trzy rodzaje wód: naturalną wodę mineralną, naturalną wodę źródlana i wodę stołową.

Do 2010 roku za wodę mineralną uznawano wodę, która zawierała ponad 1000 mg składników mineralnych w 1 litrze wody, zaś obecnie za wodę mineralną można praktycznie uznać każdą wodę wydobywaną spod ziemi, niezależnie od stopnia jej mineralizacji. Ze względu na stopień mineralizacji ustawodawca wprowadził podział wód na 4 rodzaje, a mianowicie na wody: wysoko zmineralizowane, średnio zmineralizowane, nisko zmineralizowane i lecznicze.

W przypadku wód mineralnych dopuszcza się przekroczenie norm w stosunku do norm wody do picia dla wapnia, magnezu, sodu, żelaza, chlorków, siarczanów, wodorowęglanów, fluorków oraz jodków, jeśli zapewnia to korzystne oddziaływanie wody na organizm człowieka.

Przeczytaj także: Inwestycje w Jakość Wody w Proszówkach

Składniki mineralne w wodzie

Lit: Wpływa na aktywność niektórych enzymów, działa stymulująco na funkcje przytarczyc, a hamująco na tarczycę, zwiększa ilość witaminy B12 w komórkach. Bierze udział w procesach krwiotwórczych i krzepnięcia krwi, zapobiega miażdżycy i chorobom serca.

Sód i chlorki: Odpowiadają za równowagę osmotyczną w płynach ustrojowych, regulują gospodarkę wodną organizmu. Sód uczestniczy w przewodzeniu przez neurony impulsów nerwowych. Zwiększone zapotrzebowanie na sód i chlorki występuje podczas wzmożonego wysiłku fizycznego, upałów oraz stanach chorobowych takich jak biegunka i wymioty. Chlorki wchodzą w skład soków trawiennych, a ich utrata powoduje zaburzenia optymalnego pH organizmu.

Jon amonowy: Nie ma bezpośredniego wpływu na zdrowie człowieka, może zmniejszać skuteczność dezynfekcji wody oraz przyczyniać się do powstawania azotynów w sieci wodociągowej i utrudniać usuwanie manganu.

Potas: Podstawowy elektrolit w płynach ustrojowych organizmu. Kontroluje pracę i skurcze mięśni oraz pobudza wydzielanie insuliny.

Wapń: Główny budulec kości i zębów, odpowiedzialny za prawidłowe krzepnięcie krwi, działanie układu nerwowego, procesu skurczu mięśni oraz regulację pracy serca.

Magnez: Bierze udział w budowie kości i zębów, przemianie materii, w syntezie kwasów nukleinowych i białka. Ma także ważną rolę w procesie widzenia oraz uczestniczy w przekazywaniu informacji pomiędzy nerwami a mięśniami. Chroni przed zakrzepami w naczyniach krwionośnych, przez hamowanie krzepnięcia krwi.

Fluor: Istotny pierwiastek w mineralizacji zębów i kości. Należy pamiętać, że ten pierwiastek w nadmiernych ilościach ma działanie szkodliwe, jego stężenie nie może przekroczyć wartości 5 mg/L, a szczególnie niebezpieczny jest dla dzieci, dlatego nie należy podawać dużych jego dawek.

Azotyny: W nadmiernych ilościach są bardzo niebezpieczne dla zdrowia człowieka, ponieważ mogą wywołać chorobę zwaną metemoglobinemią, związaną z przekształceniem się hemoglobiny w methemoglobinę, która nie posiada zdolności transportowania tlenu we krwi. Są one również uznawane za prekursorów nitrozoamin, które mają udowodnione działanie rakotwórcze i mutagenne.

Bromki: Nie mają bezpośredniego wpływu na zdrowie człowieka, jednak w wyniku ich utleniania w procesach uzdatniania wody z udziałem chlorowania lub ozonowania, przekształcają się one w bardzo toksyczne bromiany, które są sklasyfikowane, jako związki rakotwórcze i mutagenne.

Azotany: Bezpośrednio nie są one groźne dla człowieka, jednak w przewodzie pokarmowych mogą się przekształcić w azotyny.

Fosforany: Biorą udział w wielu podstawowych procesach życiowych organizmów. Jednak nadmiar tego pierwiastka może powodować groźne skutki zdrowotne m.in. zaburzenie wchłaniania żelaza, niewydolność nerek oraz osteoporozę przez zaburzanie równowagi wapniowo-fosforanowej.

Siarczany: Mają one pozytywne oddziaływanie na prace wątroby i trzustki. Zalecane są przede wszystkich w stanach cukrzycowych.

Woda wodociągowa a smak i ekologia

Wiele osób kupuje wodę butelkowaną, motywując się przede wszystkim smakiem oraz jej czystością. Jeszcze kilkanaście, a zwłaszcza kilkadziesiąt lat temu woda kranowa zawierać mogła wiele zanieczyszczeń, jednak dzisiaj firmy wodociągowe muszą spełniać wiele rygorystycznych norm i być poddawana regularnym badaniom fizyczno-chemicznym, dlatego w praktyce podstawowym kryterium są walory smakowe wody.

Woda wodociągowa często może mieć gorszy smak na przykład przez obecność kamienia, czy resztek chloru używanego do dezynfekcji wody wodociągowej, stąd też woda kranowa może mieć niezachęcający zapach. Woda kranowa jest znacznie lepszym wyborem pod względem ekologicznym. Trzeba wziąć pod uwagę, że kupując butelki 1,5 L, zużywamy dziennie ponad jedną butelkę plastikową, która stanowi odpad.

Ponadto, wiele związków szkodliwych dla naszego zdrowia może przenikać z plastiku do wody. Takimi związkami są m. in. bisfenole, składniki poprawiające właściwości plastyczne tworzyw sztucznych. Bisfenole (np. bisfenol A lub BPA) świetnie „udają” hormony i przez to zaburzają funkcjonowanie układu hormonalnego ludzi i zwierząt. Przenikanie ich z butelek do wody zależy od czasu przechowywania i zwiększa się znacznie pod wpływem ciepła i promieni słonecznych.

Za skorzystaniem z wody kranowej przemawia także aspekt ekonomiczny.

Którą wodę wybrać?

Wybierając wodę do picia należy zastanowić się, jakie będzie miała ona przeznaczenie, czy ma zastępować wodę wodociągową, ma nam dostarczać profilaktyczne ilości składników mineralnych czy ma wspomagać leczenie danego schorzenia. Do codziennego picia nadają się wody średnio zmineralizowane. Zawierają one pewną porcję składników mineralnych, dzięki czemu nie wypłukuje ich z organizmu człowieka i bardzo dobrze gaszą pragnienie. Jeśli natomiast wymagamy od wody, aby miała dodatkowe korzyści dla zdrowia należy wybierać wody wysoko zmineralizowane, które jednak mają ograniczenia dotyczące ilości wypicia.

Jakość wody kranowej w Polsce

Na przebiegu ostatnich lat system uzdatniania wody w dużych miastach Polski (Warszawa, Kraków, Lublin, Gdańsk, Poznań, Wrocław, Łódź) został gruntownie zmodernizowany. Zanim woda trafi do mieszkańców, dokonywanych jest szereg zabiegów mających na celu jak najlepszą ocenę mikrobiologiczną. Woda poddawana jest procesowi filtracji, ozonowaniu i dezynfekcji. To sprawia, że z mikrobiologicznego punktu widzenia, picie kranówki nie stanowi żadnego niebezpieczeństwa dla zdrowia. Woda kranowa spełnia wszystkie wymogi bezpieczeństwa Unii Europejskiej i Światowej Organizacji zdrowia (WHO) i jak najbardziej (w dużych i średnich miastach Polski) jest zdatna do picia.

Kranowa woda nie jest gorsza jakościowo od mineralnej. Zawiera ona takie niezbędne dla naszego organizmu składniki, takie jak wapń, czy magnez (dla Warszawy 250mg/l). Wapń wspiera prawidłową mineralizację kości, jest też aktywatorem wielu enzymów uczestniczących w różnych mechanizmach organizmu. Magnez wpływa na kurczliwość mięśni, poprawia funkcje mózgu, spowalnia procesy starzenia się komórek.

Zagotowanie wody kranowej powoduje wytrącenie się cennych dla naszego organizmu minerałów, jak wapń czy magnez. Niestety stare rury mogą tutaj odegrać zasadniczą rolę jeżeli chodzi o posmak, zapach, barwę wody. Rury powinny być na bieżąco wymieniane, ale jeżeli na ten moment nie ma takiej możliwości, starajmy się po nocy spuścić kilka litrów wody, aby oczyścić rury z tej stojącej. Dopytajmy osoby z zarządu/spółdzielni mieszkaniowej o stan instalacji wodnej w naszym bloku (zarządcy/administratorzy budynków są odpowiedzialni za jakość wody dostarczanej do mieszkańców).

Pamiętajmy również, że niekiedy występujące brązowe zabarwienie wody nie świadczy o tym, że jest ona zatruta. Zawiera ona bowiem związki żelaza, które wydzielają w wodzie metaliczny zapach i smak.

Plastikowe butelki a zdrowie

W dzisiejszych czasach wody mineralne sprzedawane są najczęściej w plastikowych butelkach. Jednym ze związków wykorzystywanych do produkcji plastikowych butelek jest politereftalan etylenu (PET). Przypuszcza się, że katalizator (trójtlenek antymonu) używany do produkcji tego polimeru może wywierać działanie rakotwórcze. Kolejnym związkiem wchodzącym w skład butelek plastikowych jest bisfenol A (BPA). Dzięki niemu butelki są elastyczne, odporne na uszkodzenia mechaniczne, a także bez problemu można nadać im odpowiedni kształt. Biorąc pod uwagę budowę chemiczną, bisfenol A przypomina hormon- estrogen. Przez takie podobieństwo, związek ten, zachowując się podobnie do żeńskich hormonów (estrogenów), zaburza funkcjonowanie układu hormonalnego.

Filtry do wody - czy warto?

Rynek przepełniony jest o różnego rodzaju filtry do wody, które w obiecujący sposób mają niszczyć wszystkie patogeny, które znajdują się w wodzie kranowej. Może i faktycznie po pierwszym zastosowaniu filtru pełni on swoją funkcję, ale musimy pamiętać, że ciemne wilgotne miejsce to idealny warunek do namnażania się drobnoustrojów. Zjawisko to niestety powszechnie występuje w proponowanych przez producentach filtrach. Drugą kwestią jest fakt, iż stosowane filtry, oprócz ‘usuwania’ szkodliwych substancji, pozbawiają wodę także drogocennych składników mineralnych (które w wodzie kranowej występują w niemałej ilości). Woda jest teoretycznie czysta, ale niestety jałowa.

Podsumowanie

Od kilku dobrych lat woda, którą mamy w kranie jest bezpieczna dla naszego zdrowia i możemy ją spożywać bez obaw o różnego rodzaju zatrucia. Jedynym problemem, na który możemy się napotkać, to są nieodpowiednio przygotowane, stare rurociągi. Oczywiście taka woda jedynie może mieć nieswoisty smak/zapach. Zalecamy także kupno wód w szklanych butelkach, aby zminimalizować przedostanie się do organizmu szkodliwych substancji znajdujących się w plastikowych butelkach. Są też butelki z konkretnymi oznaczeniami, że są wolne od danych substancji (np. BPA free).

Zalety wody z kranu

Jest łatwo dostępna i doskonale gasi pragnienie.
Jest ekologiczna, bo nie potrzebuje plastikowych ani szklanych butelek.
Zawiera szereg dobroczynnych pierwiastków.

Minerały występujące w kranówce

Magnez: Wspiera pracę układu nerwowego, mięśniowego i kostnego. Pomaga zachować odpowiedni poziom cukru we krwi.
Wapń: Buduje tkankę kostną. Uczestniczy m.in. w procesie krzepnięcia krwi i regulacji ciśnienia. Wspiera prawidłową pracę mięśni.
Potas: Wpływa na sprawne funkcjonowanie układu nerwowego - odpowiada za przewodzenie impulsów nerwowych. Pomaga także w transporcie składników odżywczych do komórek.
Sód: Odpowiada m.in. za utrzymanie równowagi elektrolitowej w organizmie.

Woda gazowana z kranu

Wystarczy saturator do gazowania wody SodaStream, aby cieszyć się ulubioną wodą bez ograniczeń. Nasycenie CO2 nie wpływa na zawartość składników mineralnych. Dodając odrobinę syropu smakowego SodaStream, jednym wstrząśnięciem zamieniasz wodę gazowaną z kranu w Pepsi, Mirindę, 7Up, lemoniadę albo napój owocowy. Dodaj do tego sok, owoce czy zioła i zaskocz gości oraz domowników smacznym moktajlem.

Czy można pić nieprzegotowaną wodę z kranu?

Woda we wszystkich polskich miastach spełnia wszystkie normy bezpieczeństwa określone przez Ministerstwo Zdrowia, a także Światową Organizację Zdrowia (WHO). Wodociągi w Olsztynie czy Łodzi czerpią kranówkę z wód głębinowych, które są najczystsze i nie wymagają oczyszczania. Usuwa się z nich tylko nadmiar żelaza czy magnezu. W miastach, w których nie ma wód głębinowych, woda pochodzi z dna rzeki lub stawu.

Badanie wody na własną rękę

Badanie wody można też przeprowadzić samemu. Wystarczy kupić w sklepie budowlanym niedrogi tester, który pokaże nam zawartość chloru i twardość wody. Za kilkanaście złotych można też sprawdzić ilość żelaza w kranówce. Test może zlecić każdy. Trzeba tylko wziąć z sanepidu trzy specjalne butelki i instrukcję obsługi poboru wody do badania. Inspektorzy sprawdzają właściwości fizykochemiczne wody i obecność bakterii.

Mieszkańcy, którzy mają wątpliwości co do jakości wody płynącej rurami do ich kranów, powinni poprosić zarządcę budynku o sprawdzenie instalacji. Zarządca ma obowiązek udostępniać informację o stanie wody w rurach w bloku czy kamienicy. W razie poważnych wątpliwości można także zasugerować przeprowadzenie badania na koszt wspólnoty.

Stare rury a jakość wody

Obawa przed tym, że stare rury mogą brudzić wodę i namnażać w niej bakterie to główny zarzut pod adresem kranówki. Warto wiedzieć, że wodociągi, które przekonują, że oferują najlepszą wodę, kontrolują ją do momentu wpuszczenia do zaworu głównego w nieruchomości. Wiek instalacji, co potwierdzają różne badania, nie musi mieć wpływu na jakość wody. Rury pokrywają się wytrąconymi z wody minerałami, a one tworzą kamień podobny do tego, jaki pojawia się w czajnikach. To oznacza, że wodę od rur - jeśli tylko są szczelne - oddziela bezpieczna skorupa.

tags: #warszawska #kranowka #vs #woda #butelkowana #skład