Drapanie i Swędzenie w Gardle: Przyczyny, Leczenie i Domowe Sposoby
- Szczegóły
Ból i drapanie w gardle to jedne z częstszych dolegliwości, z jakimi pacjenci zgłaszają się do gabinetów lekarzy rodzinnych, szczególnie w chłodniejszych miesiącach roku, czyli w szczycie zachorowań na grypę i przeziębienie. Odczuwanie drapania w tylnej części gardła jest często pierwszym sygnałem ostrzegawczym rozwijającej się infekcji wirusowej.
Przyczyny drapania i swędzenia w gardle
Swędzące gardło i ataki kaszlu mogą mieć różnorodne przyczyny. Drapanie w gardle najczęściej spowodowane jest osłabioną odpornością organizmu, co w konsekwencji prowadzi do infekcji górnych dróg oddechowych. Niemniej jednak nie zawsze są one jedynie objawami zakażenia wirusowego lub bakteryjnego. Przyczyną drapania w gardle mogą być inne problemy zdrowotne, mające także podłoże chorobowe. Wśród najczęstszych przyczyn wymienia się:
- Infekcje wirusowe i bakteryjne: Wirusy wywołujące infekcje dróg oddechowych przenoszą się drogą powietrzną, najpierw dostają się do nosa lub gardła, co może prowadzić do uczucia swędzenia lub drapania w gardle. Rzadziej przyczyną drapania lub swędzenia w gardle jest infekcja bakteryjna.
- Alergie: Uczucie drapiącego gardła może towarzyszyć także alergii. Nie wszystkie alergeny zatrzymują się jednak w obrębie jego śluzówki - mogą przemieszczać się do niższych partii dróg oddechowych (z gardłem na czele) i tym samym powodować drażnienie kolejnych organów.
- Czynniki zewnętrzne: Przyczyną drapania w gardle często są również czynniki zewnętrzne, takie jak zanieczyszczenia ze środowiska oraz palenie papierosów. Na drapanie w gardle silnie wpływają zaś nikotyna i dym tytoniowy, które prowadzą do uszkodzeń nabłonka dróg oddechowych i dysfunkcji rzęsek, znajdujących się na błonie śluzowej gardła.
- Niska wilgotność: Do chronicznego bólu lub drapania w gardle może doprowadzić także niska wilgotność, spowodowana np. klimatyzacją.
- Leki: Swędzenie w gardle może pojawić się także podczas przyjmowania niektórych leków - m.in. leków na serce, antyhistaminowych czy antydepresantów.
- Choroby: choroby zębów, np.
- COVID-19: Drapanie lub mrowienie w gardle nierzadko bywa pierwszą oznaką zakażenia koronawirusem.
- Przeciążenie głosu: Opisywana tu przypadłość często dotyka osoby pracujące głosem, co wiąże się z nieustannym przeciążaniem krtani i fałdów głosowych (potocznie nazywanych strunami głosowymi).
- Kserostomia: Dolegliwość ta nosi nazwę kserostomii. Jest tym bardziej dokuczliwa, gdy za mało pijemy. Jest to częste u seniorów, którzy wypijają znacznie mniej niż zalecane przez lekarzy 2-3 litry płynów dziennie.
- Refluks żołądkowo-przełykowy: Zgaga, czyli uczucie pieczenia w klatce piersiowej, za mostkiem dochodzące aż do gardła pojawia się w przypadku refluksu, gdy kwaśna treść żołądka wraca do przełyku.
Objawy towarzyszące
Ból gardła i ataki kaszlu mogą być związane z różnymi dodatkowymi objawami, w zależności od przyczyny. W przebiegu infekcji wirusowej uszkodzeniu ulega nabłonek dróg oddechowych, dochodzi do przekrwienia, obrzęku śluzówki gardła i krtani. Chorzy skarżą się na uczucie suchości i drapanie w gardle, czasem pojawia się też nieprzyjemne swędzenie.
W przypadku infekcji paciorkowcowej wywołującej zapalenie migdałków, objawy są typowe i obejmują: silny ból gardła, który rozciąga się w kierunku uszu i utrudnia przełykanie, obrzęk węzłów chłonnych, gorączkę oraz uczucie osłabienia.
Poza opisywanym tu swędzeniem gardła zwykle występuje także jego bolesność, zaczerwienienie, obrzęk, uczucie suchości czy pieczenie. Chory doświadcza też ogólnego osłabienia, podwyższonej temperatury (zwykle poniżej 38°C), kataru i cieknącego nosa, czasami też kaszlu.
Przeczytaj także: Filtracja wody węglem drzewnym: Szczegółowy przegląd
Biorąc pod uwagę alergie wziewne - czyli np. uczulenie na pyłki roślin, roztocza, sierść zwierząt etc. - objawy ze strony górnych dróg oddechowych są w ich przypadku najczęstsze. Drapanie, pieczenie i swędzenie gardła, wodnisty katar i nieustanne uczucie swędzenia w nosie, kaszel, trudności z oddychaniem. Do tego mogą dojść także stany zapalne spojówek, którym towarzyszy pieczenie, łzawienie, swędzenie, zaczerwienienie oczu.
Uszkodzenie nabłonka górnych dróg oddechowych skutkuje odsłonięciem zakończeń nerwowych. Już najmniejsze ich podrażnienie odczuwamy jako drapanie, swędzenie, łaskotanie. Ciągle mamy ochotę pozbyć się lepkiej treści w gardle, chrząkamy więc i pokasłujemy, ale bez większej ulgi.
Domowe sposoby na złagodzenie drapania w gardle
Aby złagodzić ból i drapanie w gardle, warto wypróbować domowe metody, które pomagają nawilżyć śluzówkę i łagodzić podrażnienia. Oto kilka sprawdzonych sposobów:
- Nawilżanie gardła: Aby ukoić podrażnione gardło, należy je przede wszystkim regularnie nawilżać - zadbaj więc o picie wystarczającej ilości płynów. Należy pić ciepłe płyny, takie jak rosół czy delikatna herbata (np. rooibos, który naturalnie nie zawiera teiny - odpowiednika kofeiny, która zwiększa częstotliwość oddawania moczu i może prowadzić do odwodnienia) lub ciepłą wodę z miodem.
- Imbir: Do herbaty lub wody można dodać również imbir, który ma działanie rozgrzewające, odkażające oraz wzmacniające układ odpornościowy, co jest korzystne podczas infekcji i zapalenia gardła.
- Siemię lniane: Siemię lniane nie tylko wspomaga perystaltykę jelit, ale także działa kojąco na podrażnione gardło. Napój z siemienia lnianego działa jak okład dzięki zawartości substancji śluzowych, które skutecznie łagodzą drapanie w gardle. Napój należy pić powoli, małymi łykami, aby przedłużyć czas kontaktu płynu z gardłem.
- Płukanie gardła słoną wodą: Innym skutecznym sposobem jest płukanie gardła słoną wodą (1/2 łyżeczki soli na szklankę ciepłej wody).
- Miejscowe ogrzewanie: Miejscowe ogrzanie szyi szalem lub chustą może przynieść ulgę przy drapaniu w gardle.
- Inhalacje: Domowe inhalacje można również ulepszyć, dodając do wody sól fizjologiczną, olejki eteryczne lub zioła.
- Zioła: Warto wybierać zioła o właściwościach łagodzących i nawilżających, czyli np. rumianek, szałwię lub tymianek.
- Miód: Miód ma nieocenione właściwości nawilżające i łagodzące na błonę śluzową gardła. Może skutecznie zmniejszyć drapanie w gardle oraz inne dolegliwości towarzyszące.
Preparaty apteczne
Przy pierwszych oznakach zbliżającego się bólu gardła warto sięgnąć po nawilżające pastylki do ssania, preparaty miejscowo znieczulające, leki przeciwbólowe z ibuprofenem, paracetamolem lub sprawdzone domowe środki - np. łagodzącą herbatę z lipy i miodem. Świetnie sprawdzi się także napar z kwiatów czarnej malwy, róży, kory dębu czy bergamotki. Dużą ulgę - nie tylko w problemie drapania w gardle, lecz także suchości, zaczerwienienia, obrzęku, bólu - przynoszą dostępne bez recepty pastylki do ssania, aerozole czy roztwory do płukania. Jednym z pomocnych w tym zakresie składników jest benzydamina, która działa przeciwzapalnie, przeciwbólowo oraz odkażająco.
Kiedy udać się do lekarza?
Jeśli pojawia się dręczące łaskotanie w gardle, najlepiej jest udać się do lekarza rodzinnego lub internisty. Ci specjaliści mogą przeprowadzić wstępną ocenę, zdiagnozować przyczynę problemu i zalecić odpowiednie leczenie. Jeśli problem będzie wymagał dalszej diagnostyki, lekarz rodzinny może skierować do odpowiedniego specjalisty, takiego jak: otolaryngolog czy alergolog (choć jest to specjalista, który początkowo nie kojarzy się z problemami z gardłem, to w przypadku, kiedy to alergia jest powodem nieprzyjemności, najlepiej doradzi, co na drapanie w gardle) oraz gastroenterolog.
Przeczytaj także: Olej w filtrze powietrza: dlaczego?
Jeśli objawy są uporczywe lub się nasilają, nie warto zwlekać z konsultacją z lekarzem.
Profilaktyka
Najlepszym sposobem zapobiegania chorobom gardła jest jednak unikanie zarazków, które je powodują, oraz przestrzeganie podstawowych zasad higieny. W celu prewencji przeziębienia (lub zakażeń bakteryjnych górnych dróg oddechowych), które niemalże nieodłącznie wiąże się z drapaniem w gardle, należy unikać kontaktu z osobami chorymi. Jeśli zaś sami wykazujemy objawy infekcji, również powinniśmy pozostać w domu lub zakładać maseczkę, która chociaż odrobinę ograniczy rozprzestrzenianie się patogenów na innych. Stosowanie się do tych wskazówek może znacząco zmniejszyć ryzyko drapania ii utrzymać zdrowie gardła na co dzień.
Przeczytaj także: Jak Interpretować Dane o Jakości Powietrza?
tags: #swedzenie #w #gardle #wilgotnosc #przyczyny
