Obowiązki Sprawozdawcze Gmin i Przedsiębiorstw Wodno-Kanalizacyjnych w Zakresie Gospodarowania Nieczystościami Ciekłymi

Szczegóły: Opublikowano: 03. November 2025

Do końca kwietnia wszystkie gminy zobowiązane są do złożenia, po raz pierwszy, sprawozdania dotyczącego gospodarowania nieczystościami ciekłymi. Obowiązek złożenia powyższego sprawozdania wynika z przepisów ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2024 r. poz. 399, dalej: „u.c.p.g.”).

Sprawozdanie dotyczące gospodarowania nieczystościami ciekłymi zostało wprowadzone do przepisów u.c.p.g. w 2023 r. Zakres gminnej sprawozdawczości określony został w przepisie art. 3 ust. 5 u.c.p.g.

Zakres tego sprawozdania wymaga jednak pozyskania części informacji od przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych. Niewątpliwie zdecydowana większość informacji, która winna być zawarta w tym sprawozdaniu, jest (albo przynajmniej w teorii powinna być) w posiadaniu gmin, czy to z uwagi na realizację określonych zadań przewidzianych przepisami u.c.p.g. (np. obowiązek prowadzenia ewidencji zbiorników bezodpływowych i przydomowych oczyszczalni ścieków - patrz: art. 3 ust. 3 u.c.p.g.), czy też poprzez otrzymywanie ich w kwartalnych sprawozdaniach składanych przez podmioty świadczące usługi asenizacyjna tzw. wozaków (patrz: art. 9o u.c.p.g.).

Rola Przedsiębiorstw Wodno-Kanalizacyjnych

Jaka jest zatem rola samych przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych w ww. procesie?

Ustawodawca określił jednak jeden element analizowanego sprawozdania, co do którego gminy będą posiadały informacje wyłącznie wtedy, gdy przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne działa w strukturze urzędu gminy. W pozostałych przypadkach, tj. przedsiębiorstwa wod-kan działającego w formie spółki prawa handlowego albo zakładu budżetowego, gmina będzie zmuszona do zawnioskowania do tego podmiotu o przekazanie mu tych informacji - których? Tych odnoszących się do ilości wody pobranej przez użytkowników niepodłączonych do sieci kanalizacyjnej (pkt 7 w art. 3 ust.

Przeczytaj także: Przydomowe oczyszczalnie ścieków Zawiercie

Niewątpliwie powyższe dane znajdują się w posiadaniu przedsiębiorstw wod-kan (oczywiście w zakresie jakim informacja dotyczy odbiorców pobierających wodę ze zbiorczych systemów), nie zaś gminy. Gminy tym samym, aby w sposób pełny i prawidłowy złożyć nowe sprawozdanie dotyczące gospodarowania nieczystościami ciekłymi nie będą miały innego wyjścia, jak zwrócić się po te dane do właściwego przedsiębiorstwa wod-kan. Jak przedsiębiorstwo to powinno zareagować?

Jednocześnie zauważyć należy, że przez „ilość wody pobranej przez użytkowników niepodłączonych do sieci kanalizacyjnej” z punktu widzenia żądania przez gminę tych danych od przedsiębiorstwa wod-kan będziemy rozumieli tę ilość wody, którą pobierana jest z terenu tych nieruchomości, z których właścicielami przedsiębiorstwo ma umowę na dostarczanie wody, a które wyposażone są w zbiornik bezodpływowy albo przydomową oczyszczalnię ścieków.

Ochrona Danych Osobowych

Z punktu widzenia samego przekazywania tego rodzaju danych przedsiębiorstwo wod-kan musi mieć na uwadze także przepisy dotyczące ochrony danych osobowych. W tym miejscu warto przywołać stanowisko Prezesa UODO odnoszące się do braku podstaw do przekazywania danych dotyczących indywidualnego zużycia wody przez poszczególnych właścicieli nieruchomości na potrzeby prowadzonych przez gminy kontroli, z uwagi na brak podstawy prawnej do takiego działania (pisaliśmy o tym w artykule „UODO: przedsiębiorstwa nie mogą przekazywać gminom danych o zużyciu wody”). Pogląd ten należy mieć tym samym na uwadze przy przekazywaniu ww.

Jak w takim razie przekazać informacje o ilości zużytej wody w sposób prawidłowy i nie budzący wątpliwości? Otóż gmina wnioskując o te dane, powinna podać wykaz adresów nieruchomości, w odniesieniu do których potrzebuje danych dotyczących ilości zużytej wody, a w odpowiedzi przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne powinno podać te dane liczbowe w sposób zbiorczy, bez podziału na poszczególne nieruchomości. W przypadku zaś sytuacji, w których dana nieruchomość nie jest podłączona ani do sieci kanalizacyjnej, ani do sieci wodociągowej, przedsiębiorstwo wod-kan powinno przekazać właśnie taką informację, zaś ilość pobranej wody na tej nieruchomości gmina powinna samodzielnie ustalić w oparciu o przeciętne normy zużycia wody.

Kwartalne Sprawozdania Podmiotów Opróżniających Zbiorniki Bezodpływowe

Zgodnie z art. 9o ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach podmiot prowadzący działalność w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych lub osadników z przydomowych oczyszczalni ścieków i transportu nieczystości ciekłych jest zobowiązany do sporządzania kwartalnych sprawozdań. Sprawozdanie jest przekazywane wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta w terminie do końca miesiąca następującego po upływie kwartały, którego dotyczył.

Przeczytaj także: Oczyszczalnia oksydacyjna: zasady działania

Terminy złożenia sprawozdań to:

za I kwartał - w terminie do 30 kwietnia
za II kwartał - w terminie do 31 lipca
za III kwartał - w terminie do 31 października
za IV kwartał - w terminie do 31 stycznia

Sprawozdanie zawiera:

imię i nazwisko lub nazwę, adres zamieszkania lub siedziby podmiotu prowadzącego działalność w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych lub osadników w instalacjach przydomowych oczyszczalni ścieków i transportu nieczystości ciekłych, numer decyzji w sprawie wydania zezwolenia na prowadzenie tej działalności, o ile nie jest zwolniony z obowiązku jej posiadania, oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP), o ile został nadany
informację, za który kwartał i rok sporządzane jest sprawozdanie;
informacje o ilości odebranych z obszaru gminy nieczystości ciekłych bytowych i przemysłowych;
informacje o ilości przekazanych do stacji zlewnej odebranych z obszaru gminy nieczystości ciekłych bytowych i przemysłowych, wraz ze wskazaniem nazwy i adresu stacji zlewnej, do której zostały przekazane odebrane nieczystości ciekłe;
informacje o ilości odebranych z obszaru gminy nieczystości ciekłych:
- z obszaru aglomeracji wyznaczonej na podstawie art. 87 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne,
- spoza obszaru aglomeracji wyznaczonej na podstawie art. 87 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne
wyjaśnienia dotyczące różnicy między ilością nieczystości ciekłych odebranych z obszaru gminy a ilością tych nieczystości przekazanych do stacji zlewnych, jeżeli występuje taka różnica;
informacje o liczbie właścicieli nieruchomości, od których zostały odebrane nieczystości ciekłe, wraz z wykazem adresów tych nieruchomości;
datę sporządzenia sprawozdania;
podpis prowadzącego działalność w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych lub osadników w instalacjach przydomowych oczyszczalni ścieków i transportu nieczystości ciekłych lub podpis osoby upoważnionej do występowania w jego imieniu na podstawie pełnomocnictwa.

Podmiot dołącza do sprawozdania wykaz właścicieli nieruchomości, z którymi w okresie objętym sprawozdaniem zawarł umowy na opróżnianie zbiorników bezodpływowych lub osadników w instalacjach przydomowych oczyszczalni ścieków i transport nieczystości ciekłych, oraz wykaz właścicieli nieruchomości, z którymi umowy te uległy rozwiązaniu lub wygasły. W wykazach zamieszcza się imię i nazwisko albo nazwę oraz adres właściciela nieruchomości, a także adres nieruchomości.

Kary dla Przedsiębiorców

Zgodnie z art. 9xb ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach:

przekazuje nierzetelne sprawozdanie, o którym mowa w art. 9o - podlega karze pieniężnej w wysokości od 200 do 500 zł, jeżeli sprawozdanie zostanie uzupełnione lub poprawione w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania, o którym mowa w art. 9p ust.2, a w przypadku nie zastosowania się do wezwania od 500 zł do 5000 zł;
przekazuje po terminie sprawozdanie, o którym mowa w art. 9o-podlega karze pieniężnej w wysokości 300 zł za każdy dzień opóźnienia, nie więcej jednak niż za 90 dni.

Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych (KPOŚK)

Sprawozdanie zawiera informacje o stanie prac inwestycyjnych w zakresie gospodarki ściekowej, m.in. Dokument powstał na podstawie przedłożonych ministrowi właściwemu do spraw gospodarki wodnej corocznych sprawozdań z realizacji Krajowego programu oczyszczania ścieków komunalnych, opracowanych przez PGW WP w oparciu o dane uzyskane z aglomeracji.

Przeczytaj także: Jak ustawić napowietrzanie?

W 1 534 aglomeracjach zamieszkuje około 27,7 mln mieszkańców, z których 26,6 mln korzysta z sieci kanalizacyjnej, około 952 tys. jest obsługiwanych przez tabor asenizacyjny, a 96 tys. korzysta z systemów indywidualnych. W latach 2020 i 2021 na terenie aglomeracji wybudowano 5 100 km sieci kanalizacyjnej, w tym 3 935 km sieci grawitacyjnej. W wyniku realizacji budowy tej sieci, liczba mieszkańców korzystających z usług kanalizacyjnych wzrosła o 823 343 osoby. Ponadto zmodernizowano 1 482 km sieci istniejącej.

Na koniec 2021 r. wymagany stopień obsługi zbiorczymi sieciami kanalizacyjnymi został osiągnięty w 813 aglomeracjach, co stanowi 53% wszystkich aglomeracji. Według danych 471 aglomeracji spełnia wymagania dotyczące jakości oczyszczanych ścieków (29,8% wszystkich aglomeracji). Dane wykazały również, że 753 aglomeracje posiadają oczyszczalnie komunalne, których łączna wydajność wyrażona w RLM (równoważna liczba mieszkańców), odpowiada lub jest większa od RLMrz (RLM rzeczywista) aglomeracji, co stanowi 49,1% wszystkich aglomeracji. Ponadto 713 aglomeracji spełnia wymagania dotyczące jakości oczyszczanych ścieków, co stanowi 46,5% wszystkich aglomeracji.

Zgodnie z zasadą hierarchiczności dyrektywy ściekowej, jeżeli aglomeracja nie spełnia wymogu w zakresie warunku wynikającego z art. 3 dyrektywy ściekowej, to uznaje się, że równocześnie nie spełnia pozostałych warunków dyrektywy. Największy udział w finansowaniu inwestycji w zakresie gospodarki ściekowej mają środki własne gmin wynoszące 49,6% ogólnej wartości nakładów finansowych oraz fundusze zagraniczne stanowiące 21%. Pozostałe nakłady pochodziły z funduszy ekologicznych i stanowiły ok.

Elektroniczne Składanie Sprawozdań

Masz firmę zajmującą się opróżnianiem szamb lub osadników oczyszczalni przydomowych i transportem? Musisz co kwartał składać sprawozdanie z tej działalności. Jeśli tego nie zrobisz, grożą ci kary pieniężne. Złóż przygotowane sprawozdanie oraz załączniki online. Jeśli odbierasz ścieki z kilku gmin, to sprawozdanie złóż oddzielnie do każdej gminy.

Pamiętaj! Nie ma oficjalnego wzoru sprawozdania i załączników. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta przyjmuje twoje sprawozdanie i weryfikuje dane w nim zawarte. W przypadku, gdy sprawozdanie jest sporządzone nierzetelnie lub niekompletne, urząd wezwie cię do uzupełnienia lub poprawienia sprawozdania. Na korektę masz 14 dni od dnia, w którym dostaniesz wezwanie. Usługa jest bezpłatna.

Podstawa Prawna

Ustawa z dnia 13 września 1996 r.
Ustawa z dnia 16 listopada 2006 r.
Ustawa z dnia 7 lipca 2022 r. o zmianie ustawy - Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2022 r. poz. 1549) wprowadziła nowe regulacje w ustawie z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2023 r., poz. 1469, z późn. zm.), nakładające na gminy nowy obowiązek sprawozdawczy.

W art. 3 ww. ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach dodano ust. „5. 3) liczbie zawartych umów, o których mowa w art. 6 ust. 5) częstotliwości opróżniania zbiornika bezodpływowego lub osadnika w instalacji przydomowej oczyszczalni ścieków, o której mowa w art. 4 ust. 9) liczbie przeprowadzonych kontroli dokumentów, o których mowa w art. 6 ust. 6. Sprawozdanie, o którym mowa w ust.

Termin Składania Pierwszego Sprawozdania

Pierwsze sprawozdanie za rok 2023 należy przekazać w nieprzekraczalnym terminie do 30 kwietnia 2024 r.

Właściwość Miejscowa Wód Polskich

Właściwość miejscowa jednostek organizacyjnych Wód Polskich wynika z podziału hydrograficznego kraju, jednak w przypadku sprawozdania, o którym mowa powyżej odnoszącego się do obszaru gmin właściwość tą określa rozporządzenie Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 9 marca 2018 r. w sprawie właściwości miejscowej dyrektorów Regionalnych Zarządów Gospodarki Wodnej Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie w sprawach z zakresu zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków (Dz.U. z 2021 r., poz.

W celu ułatwienia zobowiązanym podmiotom wypełnienia obowiązku ustawowego i przekazania wymaganych danych, Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie we współpracy z Głównym Inspektoratem Ochrony Środowiska opracowało wzór ankiety sprawozdawczej w arkuszu MS EXCEL.

Rodzaj Sprawozdania	Termin Złożenia	Podmiot Składający
Gospodarowanie nieczystościami ciekłymi	Do 30 kwietnia (za poprzedni rok)	Gmina
Opróżnianie zbiorników bezodpływowych	Kwartalnie (do końca miesiąca po kwartale)	Podmiot prowadzący działalność w zakresie opróżniania zbiorników

tags: #oczyszczalnia #ścieków #sprawozdanie