Ryby jako Bioindykatory Czystości Wody

Szczegóły: Opublikowano: 03. December 2025

W dzisiejszych czasach coraz częściej zwracamy uwagę na problem zanieczyszczenia wód, ale mało kto zastanawia się nad jego wpływem na życie wodnych organizmów, w szczególności ryb. Zanieczyszczenia, takie jak metale ciężkie, pestycydy czy mikroplastik, mogą nie tylko zagrażać ich zdrowiu, ale także całym ekosystemom.

Ryby, jako wrażliwe organizmy, mogą służyć jako wskaźniki skażenia, bioindykatory, gdyż na podobne zjawiska reagują jako pierwsze. Mianem bioindykatorów określamy organizmy o specyficznej wrażliwości na czynniki środowiska, których to obecność lub brak w ekosystemie może być informacją o stanie środowiska i stopniu jego przekształcenia antropogenicznego.

Ryby ze względu na ich długość życia (od kilku do kilkudziesięciu lat), skomplikowanie procesów życiowych (sezonowość żywienia i rozrodu, rozdzielność przestrzenna miejsc żerowania i rozrodu, produkcja ogromnej ilość potomstwa kosztem bardzo niskiej przeżywalności itd.), oraz tendencje do wędrówek (niekiedy bardzo dalekich jak np. łosoś czy certa, które wędrują naturalnie na dystansie Bałtyk - dopływy karpackie) określić można mianem bioindykatorów wielkoobszarowych i wieloletnich.

Historia i Ewolucja Podejścia do Oceny Jakości Wody

Pierwsze wytyczne dotyczące oceny jakości wód pojawiły się w polskim prawie już w 1922 roku. Ówczesny, antropocentryczny system oceny jakości opierał się na przekonaniu, że czysta woda to taka, która nadaje się do picia, mycia, produkcji i rekreacji. Efektem takiego podejścia był - powszechnie używany jeszcze do całkiem niedawna - trzystopniowy podział na klasy czystości wody oparty jedynie na pomiarze jej właściwości fizycznych i chemicznych.

Najlepszą jakość przypisywano wodzie pozbawionej wszelkich związków chemicznych, cząstek stałych i żywych organizmów, czyli dokładnie przefiltrowanej. Obecnie (stan obowiązujący od 2005 roku), wraz z przyjęciem przez Polskę Ramowej Dyrektywy Wodnej, wyróżnia się pięć klas jakości wody. Nowe podejście oparte jest na założeniu, że woda to nie tylko zasób cenny dla ludzi, ale również ważny element ekosystemów.

Przeczytaj także: Wszystko o konkursie "Czysta Woda, Zdrowe Ryby" 2007

Powinna być oceniana nie tylko czystość wody, ale jakość całego ekosystemu, którego jest ona częścią. Na potrzeby użytkowe człowieka wciąż funkcjonują oczywiście odpowiednie normy czystości, np. sanitarnej, lecz z perspektywy Ramowej Dyrektywy Wodnej głównym narzędziem służącym do oceny jakości wody powinien być monitoring biologiczny. Biomonitoring opiera się na długoterminowych obserwacjach, które zmierzają do oceny stanu ekosystemu lub stanu czystości wybranych elementów środowiska przyrodniczego, np. zanieczyszczenia wody, na podstawie obecności i liczebności gatunków wskaźnikowych (tzw.

Biomonitoring w Polsce

W Polsce biomonitoring stosowany jest w niektórych wodociągach, zarówno do oceny jakości wody z ujęć powierzchniowych (jeziora, rzeki), jaki i wody uzdatnianej. Dobrym przykładem jest Łódzki Zakład Wodociągów i Kanalizacji, w którym nad czystością wody „czuwają” ryby i małże żyjące w akwariach, gdzie ujmowana i uzdatniana jest woda. Małże są bardzo czułymi bioindykatorami, które w obecności zanieczyszczeń natychmiast reagują zamknięciem muszli.

Zwierzęta mogą być bioindykatorami, których obecność, liczebność i zachowanie pomaga ocenić jakość i czystość wód. W Wodociągach Warszawskich stosujemy biomonitoring, żeby zwiększyć bezpieczeństwo procesu uzdatniania wody. Wykorzystywane przez nas małże z gatunku skójka zaostrzona są bardzo wrażliwe na zanieczyszczenia wody i służą do monitorowania jej jakości w Wiśle i Jeziorze Zegrzyńskim.

Po odłowieniu małże trafiają do laboratorium, gdzie przez okres minimum 2 tygodni przechodzą proces selekcji oraz aklimatyzacji. Po tym czasie muszą zostać odpowiednio przygotowane do pracy oraz skalibrowane w systemie biomonitoringu. Na tym etapie ustalamy naturalne rozwarcie ich muszli - w ten sposób małże odżywiają się materią organiczną zawartą w wodzie. Następnie mięczaki, po wyposażeniu ich w odpowiednie czujniki, są umieszczane w specjalnie zaprojektowanym zbiorniku przepływowym z wodą ujmowaną z Wisły (w przypadku studni Gruba Kaśka) lub Jeziora Zegrzyńskiego (na terenie Zakładu Północnego w Wieliszewie).

Małże podłącza się do sterownika systemu, który przesyła dane do specjalnego komputera. W ten sposób non-stop rejestrowany jest stopień rozwarcia ich muszli. Testerami wody w Wodociągach Warszawskich są również wybrane gatunki słodkowodnych ryb, np. certy, brzany lub wzdręgi. Te organizmy umieszczane są w akwariach przepływowych z wodą ujmowaną infiltracyjnie (spod dna Wisły) lub powierzchniowo (pobieraną bezpośrednio z rzeki). Ich zachowanie obserwują w określonych odstępach czasu odpowiednio przeszkoleni pracownicy.

Przeczytaj także: Ryby tolerujące twardą wodę

W tym celu są również wykorzystywane systemy kamer przemysłowych, które przesyłają obraz w czasie rzeczywistym do dyspozytorni zakładu w Wieliszewie. Niezależnie od pomocy niektórych organizmów, jakość wody dostarczanej każdego dnia do blisko 2,5 mln mieszkańców Warszawy i okolic, jest kontrolowana przez doświadczony zespół laborantów, którzy korzystają z nowoczesnego sprzętu analitycznego. Woda jest również monitorowana przez elektroniczne urządzenia pracujące w systemie on-line, które na bieżąco pokazują jej istotne parametry badane na poszczególnych etapach uzdatniania.

Kryteria Wyboru Gatunków Wskaźnikowych

Bioindykatory są to gatunki roślin lub zwierząt wykazujące niską tolerancję na zmianę warunków środowiska (tzw. stenobionty), w którym żyją, czyli np. na pojawianie się nowego związku chemicznego bądź na zwiększenie lub zmniejszenie stężenia związku już obecnego w środowisku. Organizmy wskaźnikowe mogą także reagować w specyficzny sposób na działanie konkretnej substancji pojawiającej się środowisku - np. na liściach rośliny pod wpływem kontaktu z substancją zanieczyszczającą pojawiają się zmiany.

Aby dany gatunek można było uznać za wskaźnikowy, musi on spełniać kilka kryteriów. Przede wszystkim nie może sprawiać trudności w identyfikacji, a zarazem musi być dokładnie poznany pod względem morfologicznym, anatomicznym i fizjologicznym. Bioindykatorami mogą zostać gatunki, które na konkretne zmiany w środowisku reagują w sposób charakterystyczny - adekwatny do stopnia degradacji, a ich reakcja jest stała i powtarzalna.

Muszą również cechować się długim cyklem życiowym, aby ich występowanie można było obserwować przez cały rok. W Polsce występuje dużo gatunków wykazujących cechy wskaźnikowe dla oceny jakości czystości wód, od bakterii (np. sinice) przez glony (np. złotowiciowce, eugleniny), rośliny (np. pałka szerokolistna, pałka wąskolistna) po zwierzęta (m.in. rozwielitka, larwy muchówek, larwy ochotkowantych, jętek i widelnic, rureczniki, gupiki, pstrągi, liny).

Oczywiście nie każdy z tych organizmów możemy dostrzec gołym okiem. Nawet jeśli uda nam się je zobaczyć, w dalszym ciągu nie wszystkie ich właściwości świadczące o stanie wody będziemy w stanie ocenić bez odpowiedniego sprzętu, np. mikroskopu.

Przeczytaj także: Metody dostosowania hodowli ryb

Przykłady Gatunków Wskaźnikowych

Poniżej znajdują się opisy wybranych gatunków wskaźnikowych roślin i zwierząt występujących na terenie Polski. Są to bioindykatory, które można dostrzec gołym okiem. Dzięki temu każdy będzie mógł spróbować je odnaleźć.

Sinice
- Wygląd: Masowe zakwity sinic powodują zmianę koloru wody na niebieskozielony. Mogą powodować również zmianę konsystencji wody (niekiedy wyglądają jak zawiesista farba) lub tworzyć na jej wierzchu spienione kożuchy.
- Występowanie: Zakwity sinic występują w większym stopniu późnym latem i na początku jesieni. Zazwyczaj zakwit powstaje w ciągu ok. 2 dni i trwa 5-7 dni.
- Wskaźnik: Zakwit sinic jest wskaźnikiem dużej eutrofizacji wody, często będącej skutkiem dużego stężenia nawozów z pól uprawnych oraz ścieków bytowych w zbiorniku wodnym.
Larwy ochotkowatych (Chironomidae)
- Wygląd: Larwy podłużne, segmentowane, czerwonej barwy, osiągające długość 20 mm. Głowa mała z dwoma parami larwalnych oczu. Na końcu ciała specjalne wyrostki, które pozwalają się sprawnie przemieszczać.
- Występowanie: Licznie występują cały rok w zanieczyszczonych rzekach i zbiornikach wód stojących. W wodach czystych bez mulistego dna nie występuje w dużych ilościach.
- Wskaźnik: Woda zanieczyszczona.
Małż - Błotniarka stawowa (Radix balthica)
- Wygląd: Skorupka kształtu okrągłego, cienka, gładka lub w delikatne prążki. Ubarwienie szare lub żółtobrunatne, często z jaśniejszymi żółtymi brzegami. Długość 8-15 mm, szerokość 7-14 mm, grubość 5-9 mm. W zależności od prędkości nurtu szczyt muszli może być bardziej wyraźny (wręcz czapeczkowaty) w wodach o szybkim nurcie lub spłaszczony w wodach stojących lub o słabym przepływie.
- Występowanie: Występuje pospolicie przez cały rok w wodach stojących (jeziora oraz stawy ściekowe, stawy rybne).
- Wskaźnik: Jest odporna na zanieczyszczenia, ale w wodach zanieczyszczonych słabiej się rozmnaża, dlatego osobników jest znacznie mniej w wodzie zanieczyszczonej. Najchętniej osiedla się w przydennej warstwie nad mułem, ale kiedy woda zaczyna być uboga w tlen, masowo wędruje na rośliny rosnące od powierzchnią wody - jeśli możemy obserwować ją na roślinach, jest to sygnał, że w zbiorniku zaczyna brakować tlenu.
Mech wodny (Fontinalis antipyretica)
- Wygląd: Długość łodygi 20-70 cm, łodyga rozgałęziona nieregularnie. Ulistnienie gęste, długość liści 5 mm, szerokość 4 mm.
- Występowanie: Występuje przez cały rok w wodach czystych, płynących i stojących. Gęsto porasta podwodne skały, kamienie i kawałki drewna w zacienionych miejscach.
- Wskaźnik: Woda czysta.
Pałka szerokolistna (Typha latifolia)
- Wygląd: Pędy grube, wysokie - 100-300 cm. Liście równowąskie, szerokie (9-20 mm), płaskie, sinozielone.
Jętka (Ephemeroptera)
- Wygląd: Długość ciała 7-10 mm, dł. Skrzydeł 9-12 mm, długość szczecinek odwłokowych 18-30 mm. Tułów żółtawy i jasnobrunatny. Szczecinki odwłokowe szaro-białawe, czerwono-brunatne lub czarno-pierścieniowane. Skrzydła bezbarwne prócz pasa żebrowego.
- Występowanie: Potoki i rzeki górskie.
- Wskaźnik: Woda czysta.
Pijawka (Hirudinea)
- Wygląd: Ciało silnie spłaszczone, twarde o jajowatym kształcie. Długość ciała 7-27 mm. Tylnia przyssawka mała, 3 pary oczu w prawie równoległych szeregach.
- Występowanie: Występuje w wodach płynących i stojących czystych lub lekko zanieczyszczonych. Znaleźć ją możemy zazwyczaj w zaroślach roślin wodnych pod kamieniami, na muszlach ślimaków.
- Wskaźnik: Woda czysta.
Pstrąg potokowy (Salmo trutta trutta m. fario L.)
- Wygląd: Długość 30-80 cm. Smukłe ciało ułatwia mu życie w wartkim prądzie rzeki. Ubarwienie zmienia się w zależności od miejsca przebywania, na ciele widoczne są zawsze liczne czarne i czerwone kropki. Brzuch żółtobiały lub żółty. Płetwa tłuszczowa (umiejscowiona w tylniej części grzbietu) jasna o ciemnym brzegu.
- Występowanie: Pstrągi żyją w czystych, zimnych, dzikich (nieregulowanych) górskich rzekach.

Jak Zanieczyszczenia Wpływają na Zdrowie Ryb

Jakie choroby u ryb mogą być wynikiem zdegradowanych warunków środowiskowych? Kluczowe zanieczyszczenia, które negatywnie wpływają na zdrowie ryb, obejmują: metale ciężkie, pestycydy, substancje organiczne i drobnoustroje.

Zanieczyszczenia wód mają ogromny wpływ na zdrowie ryb, prowadząc do powstawania wielu chorób. Wśród najczęstszych schorzeń znajdują się infekcje bakteryjne, choroby grzybicze, choroby wirusowe i toksykozy. Poniższa tabela przedstawia niektóre podtypy chorób związanych z zanieczyszczeniem i ich objawy:

Typ choroby	Objawy
Infekcje bakteryjne	Wrzody, zmiany skórne, osłabienie
Choroby grzybicze	Białawy nalot, obrzęki, świąd
Choroby wirusowe	Zmiany w zachowaniu, śmierć ryb
Toksykozy	Deformacje, zaburzenia rozrodczości

Wprowadzenie toksycznych substancji do środowiska wodnego prowadzi do wielu problemów zdrowotnych, które mogą długoterminowo wpływać na całe ekosystemy. Poniżej przedstawiamy niektóre z najczęstszych chorób ryb spowodowanych zanieczyszczeniem chemicznym:

Choroby skóry: Zanieczyszczone wody mogą prowadzić do wystąpienia infekcji bakteryjnych, które ujawniają się w postaci owrzodzeń czy podrażnień skóry.
Choroby układu oddechowego: Zwłaszcza w przypadku zanieczyszczeń takich jak amoniak czy siarkowodór, ryby mogą mieć trudności z oddychaniem, prowadząc do stresu i osłabienia organizmu.
Nowotwory: Długotrwała ekspozycja na niektóre chemikalia, takie jak metale ciężkie, może prowadzić do rozwoju nowotworów u ryb.
Problemy z rozrodem: Zanieczyszczenia mogą wpływać na hormonalny układ ryb, co skutkuje niższą płodnością oraz deformacjami w larwach.
Choroby neurodegeneracyjne: Toksyczne substancje mogą wpływać na system nerwowy ryb, prowadząc do zaburzeń koordynacji i reakcji na bodźce.

Oprócz bezpośrednich chorób, zanieczyszczenie chemiczne wpływa także na zdrowie całych populacji ryb. Zmniejszone liczby ryb w ekosystemie mogą prowadzić do zakłóceń w łańcuchu pokarmowym i zmian w strukturze biocenozy.

Metale ciężkie, takie jak ołów, rtęć, kadm i arsen, są istotnym zagrożeniem dla zdrowia ryb w zanieczyszczonych wodach. Ich obecność nie tylko wpływa na jakość wody, ale także na układ immunologiczny tych organizmów. Rybom, w szczególności tym z gatunków wrażliwych, mogą grozić poważne konsekwencje zdrowotne.

Badania wykazały, że ryby z zanieczyszczonych wód mogą wykazywać konkretne choroby, takie jak:

Nazwa choroby	Objawy
Syndrom stresu	Dziwne zachowanie, problemy z oddychaniem
Infekcje bakteryjne	Wysoka śmiertelność, obrzęk ciała
Choroby wirusowe	Deformacje ciała, spadek apetytu

Warto również zauważyć, że metale ciężkie wpływają na procesy metaboliczne ryb, prowadząc do zaburzeń w ich biochemii. Przykładowo, kadm może znacznie hamować syntezę białek i enzymów odpowiedzialnych za odporność, co w dłuższym okresie może prowadzić do poważnych chorób i obniżenia populacji ryb.

Wody zanieczyszczone różnymi substancjami chemicznymi, metalami ciężkimi oraz odpadami organicznymi stają się idealnym środowiskiem dla rozwoju pasożytów. Choroby pasożytnicze mogą znacząco wpływać na zdrowie ryb, prowadząc do ich osłabienia, a w skrajnych przypadkach nawet do śmierci. Oto niektóre z najczęściej występujących chorób pasożytniczych, które ryby mogą nabyć w zanieczyszczonych wodach:

Objawy chorób ryb spowodowanych zanieczyszczeniem mogą być różne. Warto zwrócić uwagę na kluczowe symptomy, które można zaobserwować u zainfekowanych osobników. Poniżej przedstawiamy najczęstsze:

Problemy ze skórą: Zmiany skórne, takie jak oparzenia, owrzodzenia czy nadżerki, mogą sygnalizować obecność toksyn lub patogenów w środowisku wodnym.
Trudności w oddychaniu: Rybom mogą występować problemy z oddychaniem, objawiające się szybkim i nieprawidłowym ruchem skrzeli, co jest oznaką niskiego stężenia tlenu lub obecności zanieczyszczeń.
Brak apetytu: Kiedy ryby przestają jeść lub znacznie ograniczają swoją aktywność pokarmową, może to być oznaką stresu środowiskowego oraz zatrucia.
Nieprawidłowe zachowanie: Zmiany w zachowaniu, takie jak nadmierna agresja, unikanie światła czy kółka wokół własnej osi, mogą wskazywać na problemy zdrowotne.
Opuchlizna i deformacje: Opuchnięcia ciała, zwłaszcza w okolicach brzucha, oraz widoczne deformacje mogą być skutkiem zanieczyszczenia chemicznego.

Badania Ichtiofauny Rzeki Wisłoki

Szczegółowe badania rybostanu rzeki Wisłoki były prowadzone w latach dziewięćdziesiątych przez pracowników Zakładu Biologii Wód PAN w Krakowie (Włodek i Skóra 1994, Włodek i Skóra, 1995). W dorzeczu Wisłoki stwierdzono wówczas 29 gatunków ryb należących do dziewięciu rodzin: łososiowatych (2 gatunki), lipieniowatych (1 gatunek), szczupakowatych (1 gatunek), karpiowatych (17 gatunków), piskorzowatych (2 gatunki), sumowatych (1 gatunek), okoniowatych (2 gatunki), głowaczowatych (2 gatunki) i wątłuszowatych (1 gatunek).

W obrębie zespołu zidentyfikowano pięć gatunków ryb objętych ochroną gatunkową: strzebla potokowa, śliz, głowacz pręgopłetwy, różanka i piekielnica. W roku 1999 rozpoczęto budowę zbiornika Mokrzec, co spowodowało znaczne zmiany środowiska badanego odcinka rzeki. Dlatego zespół badaczy złożony z pracowników Polskiej Akademii Nauk w Krakowie oraz pracowników Polskiego Związku Wędkarskiego w Rzeszowie i w Tarnowie przeprowadził kolejne badania w 2001 roku, których celem było określenie składu gatunkowego i struktury ichtiofauny bezpośrednio po powstaniu zbiornika, weryfikacja celowości prowadzonych zarybień, identyfikacja gatunków rzadkich, ustępujących i chronionych.

W trakcie tych badań stwierdzono występowanie 23 gatunków ryb w tym trzech gatunków ryb objętych ochroną gatunkową (strzebla potokowa, śliz, piekielnica) (Jelonek i inni 2002). W roku 2004 przeprowadzono kolejne, bardzo szczegółowe badania składu ichtiofauny rzeki Wisłoki przy pomocy Okręgu PZW w Rzeszowie (Klich 2004). Dokonano oceny składu ichtiofauny rzeki Wisłoki przeprowadzając odłowy badawcze w okresie od kwietnia do czerwca 2004 roku.

Posłużono się standardową metodą odłowów agregatem prądotwórczym na prąd stały. Agregat wyposażony w dwie elektrody (anody) zamontowano na łodzi rybackiej i spływano z prądem rzeki. Wyznaczono 11 stanowisk połowu na 77 km odcinku rzeki poczynając od miejscowości Jaworze Górne aż do ujścia do Wisły.

Połowy odbywały się na stanowiskach nie krótszych niż 2 km, główną intencją przy ich wyborze było zbadanie typowych odcinków rzeki, oraz odcinków zmienionych poprzez zabudowę hydrotechniczną (Tab 2.). Na stanowiskach pomiarowych oznaczano gatunki złowionych ryb, liczono je, mierzono z dokładnością do 0,1 cm i ważono z dokładnością do 5 g a gatunki mniejsze z dokładnością do 1 g. W roku 2004 w Wisłoce ogółem złowiono 7941 szt. ryb, o łącznej masie 1005 kg, reprezentujących 21 gatunków.

Stwierdzono występowanie 15 gatunków z rodziny karpiowatych (Cyprynidae): boleń (Aspius aspius L.), brzana (Barbus barbus L.), brzanka (Barbus petenyi Hec.), certa (Vimba vimba L.), jaź (Leuciscus idus L.), jelec (Leuciscus leuciscus L.), karp (Cyprinus cario L), kiełb (Gobio gobio L.), kleń (Leuciscus cephalus L.), krąp (Blicca bjorkna L.), leszcz (Abramis brama L.), płoć (Rutilus rutilus L.), świnka (Chondrostoma nasus L.), ukleja (Alburnus alburnus L.), wzdręga (Scardinius erytrophthalmus L.), 2 gatunki z rodziny okoniowatych (Percidae): okoń (Perca fluviatilis L.), sandacz (Stizostedion lucioperca L.), 1 gatunek z rodziny łososiowatych (Salomonidae): pstrąg potokowy (Salmo trutta trutta m. fario L.), 1 gatunek z rodziny szczupakowatych (Esocidae): szczupak, 1 gatunek z rodziny dorszowatych (Gadidae) miętus (Lota lota L.), 1 gatunek z rodziny sumowatych (Siluridae): sum (Silurus glanis L.) (Tab 1.).

Rybostan Wisłoki jest zróżnicowany i bogaty gatunkowo. W całym odcinku najliczniej łowiono ukleje, płocie, klenie, świnki i jelce. Największy udział w biomasie ichtiofauny miały klenie, brzany, świnki, leszcze i płocie (Tab. 1.). Kleń, brzana i świnka łącznie przekraczają 50 % biomasy wszystkich ryb łowionych na stanowiskach od 1 do 9 (na stanowisku nr 1 aż 82%) ich biomasa spada dopiero na odcinkach przyujściowych (na stanowisku 11 świnka i brzan nie występuje). Pod względem liczebności zdecydowana jest dominacja uklei, która występuje w Wisłoce występuje głównie na odcinkach przekształconych antropogenicznie.

Bardzo wyraźnie różni się ichtiofauna powyżej i poniżej budowli. Stwierdzono negatywny wpływ na rybostan Wisłoki zabudowy hydrotechnicznej - głównie Zbiornika Mokrzec i progu piętrzącego w Dębicy. Ryb poniżej budowli jest dużo więcej niż poniżej, gromadzą się właśnie tam gdyż budowle uniemożliwiają ich swobodna migrację.

Często niekorzystne czynniki powodują zaburzenie naturalnego składu ichtiofauny. Dla rzek podgórskich (do których należy Wisłoka) za najbardziej niebezpieczne uważa się: niewłaściwą gospodarkę zasobami wodnymi w latach ’60 - ’80 ubiegłego wieku, w tym głównie fragmentację rzek poprzez ich regulację, tworzenie betonowych elementów niszczących dno, skażenia wód, wahania poziomu wód w okresie tarła za sprawą niewłaściwej eksploatacji zbiorników zaporowych przez elektrownie wodne, prace regulacyjne w korytach rzek w czasie tarła (zamulanie ikry), a także znikomą skuteczności w karaniu sprawców zatruć wód.

Nie bez znaczenia jest fakt, że od połowy lat ‘90 obserwuje się systematyczną poprawę jakości wody Wisłoki pod względem wskaźników fizykochemicznych. Jest to skutkiem recesji w rolnictwie i przemyśle (zmniejszył się dopływ szkodliwych substancji, wzrosła jakość wód Dunajca), a także wzrostu świadomości ekologicznej i wdrażania technologii przyjaznych środowisku. Obecnie stan rybostanu Wisłoki określić można jako stosunkowo dobry, choć gorszy niż w latach 90 - tych ubiegłego wieku.

Co niepokojące zmalała liczba złowionych gatunków w stosunku do badań z roku 2001 z 23 do 21, oraz gatunków chronionych z 3 do 2. Główny zagrożeniem dla ichtiofauny Wisłoki jest zabudowa hydrotechniczna.

Podsumowując, zanieczyszczenie wód to poważny problem, który wpływa nie tylko na zdrowie ryb, ale także na całe ekosystemy wodne. Koniecznością jest monitoring jakości wód oraz wprowadzenie działań mających na celu ograniczenie emisji tych szkodliwych substancji do środowiska.

Ochrona naszych wód to nie tylko odpowiedzialność ludności, ale również instytucji odpowiedzialnych za zarządzanie zasobami wodnymi oraz ochronę środowiska. Wspólne działania mogą znacząco wpłynąć na poprawę stanu zdrowia ryb i całych ekosystemów wodnych.

tags: #ryby #jako #bioindykatory #czystości #wody