Akwarium: Twarda Woda, Zimnowodne Ryby i Jak Utrzymać Równowagę
- Szczegóły
Akwarium prowadzone na wodzie wodociągowej często sprawia problemy. Odpowiednia jakość wody jest kluczem do sukcesu - doświadczeni akwaryści wiedzą o tym doskonale. Twardość wody i odczyn pH muszą być dostosowane do obsady. Więc regularna kontrola poziomu związków i pierwiastków w słupie wody zapewnia bezpieczeństwo żyjącym w zbiornikach organizmom. W razie problemów stałe monitorowanie parametrów wody pozwala na podjęcie szybkich działań w odpowiednim czasie.
Analiza uzyskanych wyników pozwala na precyzyjną diagnozę i znalezienie odpowiedniego środka zaradczego. Jedynym sposobem na rozwiązanie wielu kłopotów pojawiających się w akwariach roślinnych jest poznanie parametrów wody.
Parametry Wody w Akwarium
Parametry wody są szczególnie istotne w zbiornikach, w których duży nacisk kładzie się na prawidłowy rozwój roślin. Każdy właściciel takiego akwarium powinien zadbać o odpowiedni poziom pierwiastków w słupie wody. Często pomijanymi pierwiastkami podczas rozważań o jakości wody są magnez i wapń. To one odpowiadają za budowanie twardości wody. Rośliny potrzebują tych pierwiastków do prawidłowego rozwoju, dlatego ich ilość w słupie wody jest również istotna w kontekście prowadzenia zbiornika roślinnego.
Twardość Ogólna (GH)
Na twardość ogólną wody składa się twardość węglanowa i niewęglanowa. Twardość wody mierzy się w stopniach niemieckich. To najczęściej stosowana jednostka - oznacza się ją symbolem dH lub °n. Twardość ogólna w Twoim akwarium powinna kształtować się na poziomie odpowiednim dla wybranej obsady. Jej stopień zależy głównie od stężenia soli wapnia (Ca) i magnezu (Mg) rozpuszczonych w wodzie. Woda miękka zawiera ich bardzo mało, natomiast woda twarda może zawierać ich znaczne ilości. Twardość ogólna wpływa w znaczący sposób na procesy życiowe organizmów, m.in. przepuszczalność błon komórkowych, ciśnienie osmotyczne, przemiany biochemiczne.
Woda miękka w zakresie od 4°n do 8°n jest korzystna dla rozwoju roślin akwariowych, krewetek i wielu gatunków ryb. Koncentracja wapnia i magnezu nie może być zbyt niska, ponieważ mogą wystąpić niedobory tych składników. Natomiast wyższe wartości GH utrudniają prowadzenie akwarium. Jeśli twardość ogólna kształtuje się powyżej 10°n, łatwo można ją obniżyć przy zastosowaniu wody z filtra odwróconej osmozy. W praktyce zauważono, że glony rozwijają się szybciej w wodzie twardszej, o wyższym pH. Stąd łatwiej pokonać je w wodzie miękkiej. W twardej wodzie mogą pojawić się także problemy z prawidłowym wzrostem roślin.
Przeczytaj także: Wszystko o konkursie "Czysta Woda, Zdrowe Ryby" 2007
Twardość Węglanowa (KH)
Twardość węglanowa jest miarą twardości wody spowodowanej obecnością anionów węglanowych (CO3) i wodorowęglanowych (HCO3). Można określić ją także miarą pojemności buforowej wody. Im wyższa jest twardość węglanowa, tym bardziej woda jest odporna na wahania odczynu pH. Jako ciekawostkę należy wspomnieć, że niektóre rośliny, gdy zostaną pozbawione innych możliwości, wykorzystują węglany w charakterze źródła węgla. Dzięki temu prawidłowo rosną także przy wyższym KH.
Aby zapewnić stabilne pH w akwarium, twardość węglanowa (KH) powinna kształtować się na poziomie od 2°n do 4°n. Duży, gwałtowny spadek pH może być przyczyną rozpuszczania się roślin oraz bardzo negatywnie wpływać na kondycję Twoich podopiecznych. Dlatego należy utrzymywać KH na bezpiecznym poziomie. Wyjątkiem są sytuacje, w których chcemy hodować wrażliwe rośliny pochodzące z wód miękkich (Eriocaulon i Tonina) czy niektóre gatunki krewetek akwariowych. Bardzo pomocne są podłoża aktywne, które umożliwiają utrzymanie niskiego poziomu KH (wynoszącego około 1°n) oraz lekko kwaśnego odczynu pH. Takie parametry odzwierciedlają środowisko miękkich wód rzek i jezior. Podłoża aktywne zazwyczaj zawierają torf i obniżają KH wody.
Wpływ Twardości Wody na Organizmy w Akwarium
Twardość wody ma wpływ nie tylko na rośliny, ale na wszystkie organizmy funkcjonujące w akwarium. Zawartość rozpuszczonych soli należy dopasować do fauny i flory zamieszkującej Twój zbiornik. Część roślin wodnych, na przykład aponogetony lub toniny, wymagają wody miękkiej, podczas gdy inne, jak Sagittaria subulata, Riccia fluitans, tolerują wodę o większej twardości. Takie samo zjawisko można zaobserwować wśród ryb. Część ryb preferuje wodę miękką, na przykład popularne neonki, a część czuje się dobrze w wodzie o wyższej twardości (głównie ryby żyworodne). Wszystko zależy od środowiska, z jakiego dany gatunek pochodzi.
Rozwiązania Problemów z Twardą Wodą
Większość problemów w akwariach roślinnych jest spowodowana nieodpowiednimi parametrami wody kranowej stosowanej do podmian. Woda w Polsce jest w większości przypadków średnio twarda lub twarda. W wodzie wodociągowej przeważnie mamy do czynienia z dużą ilością wapnia oraz małą ilością magnezu, a przecież odpowiedni stosunek Ca do Mg ma duże znaczenie. Trzeba mieć na uwadze również to, że parametry wody w wodociągach są często zmieniane z powodu prac eksploatacyjnych lub zmiany ujęcia. Taka sytuacja jest szczególnie częsta, gdy ujęcie wody jest zbudowane na wodach powierzchniowych.
Jeśli Twoja woda kranowa charakteryzuje się zbyt wysoką twardością lub jest złej jakości, warto zastanowić się nad zastosowaniem wody pochodzącej z filtra odwróconej osmozy (RO). Aby uniknąć problemów wynikających z nieodpowiednich parametrów wody kranowej, warto zainstalować filtr RO, samodzielnie produkować czystą wodę, a następnie odpowiednio ją mineralizować. Zabieg ten pozwoli na uniknięcie wielu problemów. Woda pochodząca z filtra odwróconej osmozy jest bardzo często stosowana przez akwarystów do podmian czy podczas zakładania zbiorników.
Przeczytaj także: Ryby tolerujące twardą wodę
Filtr Odwróconej Osmozy (RO)
Ciekawym zagadnieniem są parametry wody poddanej procesowi oczyszczania w filtrze odwróconej osmozy. Nie zawiera ona kwasów, zasad czy innych rozpuszczonych związków. Ma KH równe 0 i pH zbliżone do 7. Jednakże w większości przypadków nie powinno się stosować czystej wody RO do wypełniania akwarium. Zanim użyje się jej w swoim zbiorniku, należy poddać ją procesowi mineralizacji.Woda RO jest pozbawiona jakichkolwiek związków, pierwiastków, metali ciężkich oraz zanieczyszczeń. Podstawowy trzystopniowy filtr RO usuwa zanieczyszczenia mechaniczne, chlor, substancje organiczne oraz drobnoustroje.
Mineralizacja Wody RO
Akwarysta może dowolnie kształtować twardość wody RO podczas przygotowywania jej do podmian. Na rynku dostępnych jest wiele mineralizatorów. Najczęściej mają one formę płynną lub występują w postaci sypkiego proszku. Mineralizator powinien wprowadzić do wody RO odpowiednią ilość magnezu, wapnia i innych niezbędnych minerałów. Odpowiednie ilości tych pierwiastków spowodują, że twardość ogólna oraz węglanowa będą kształtować się na wybranym poziomie. W zbiorniku roślinnym zaleca się utrzymanie GH pomiędzy 7°n a 8°n oraz KH od 2°n do 4°n. Ważne jest też, żeby zwrócić uwagę na stosunek Ca do Mg. Niektórzy producenci podają go w informacji o mineralizatorze. Korzystna relacja tych pierwiastków to 4:1.
Podczas stosowania mineralizatora warto pamiętać o zawartości potasu. Niektóre mineralizatory zawierają znaczną ilość tego pierwiastka, zatem trzeba mieć tego świadomość i uwzględnić ten fakt w swoim planie nawożenia. Ilość potasu w słupie wody akwarium roślinnego powinna kształtować się na poziomie od 15 mg/l do 30 mg/l. Dobrą praktyką jest przygotowanie wody do podmian poza akwarium, na przykład w osobnym wiadrze. W ten sposób wprowadzisz do akwarium świeżą wodę o odpowiednich parametrach, a zwierzęta unikną stresu, który może powstać podczas gwałtownej zmiany parametrów. Nie powinno się raptownie zmienić zwłaszcza twardości węglanowej (KH) w akwarium. Ma ona znaczący wpływ na osmoregulację zwierząt.
Podsumowanie
Każdy akwarysta powinien zadbać o odpowiednie warunki dla swoich podopiecznych. Dlatego, zakładając akwarium, należy dostosować twardość wody do potrzeb roślin, ryb oraz innych organizmów występujących w zbiorniku. Stosowanie wody RO oraz mineralizatora to najprostszy sposób, by uniknąć wielu problemów. Pamiętaj, że dobrą praktyką jest systematyczne badanie parametrów wody w zbiorniku. Zmiany parametrów wody wpływają negatywnie na kondycję roślin oraz zwierząt żyjących w Twoim akwarium.
Tabela: Przykładowe Preferencje Ryb Dotyczące Parametrów Wody
| Gatunek Ryby | Temperatura (°C) | pH | Twardość (dGH) |
|---|---|---|---|
| Neon | 22-26 | 6.0-7.0 | 2-10 |
| Gupik | 24-28 | 7.0-8.0 | 10-30 |
| Skalar | 24-30 | 6.0-7.5 | 3-10 |
| Otohime | 22-28 | 6.0-7.5 | 3-10 |
Przeczytaj także: Metody dostosowania hodowli ryb
tags: #ryby #akwariowe #zimna #woda #twarda #woda
