Prawne i ekologiczne aspekty przydomowych oczyszczalni ścieków w Polsce
- Szczegóły
Wraz ze wzrostem świadomości ekologicznej, coraz więcej właścicieli domków jednorodzinnych decyduje się na budowę przydomowej oczyszczalni ścieków zamiast szamba. Przydomowa oczyszczalnia ścieków to rozwiązanie nowoczesne, które pozwala na odprowadzenie ścieków oczyszczonych do gruntu lub wody.
Wpływa na znacznie ograniczenie kosztów odbioru ścieków. Przydomowa oczyszczalnia jest proekologiczna i prawie całkowicie bezobsługowa. Koszty obsługi takiego urządzenia są minimalne. Takie rozwiązanie ma szereg zalet, jednak wymaga również spełnienia konkretnych wymogów prawnych.
Wymagania prawne dotyczące przydomowych oczyszczalni ścieków
Podstawowymi problemami, które towarzyszą planowaniu budowy własnego systemu oczyszczania ścieków są wymagania prawne. Najczęściej pojawia się pytanie, czy konieczne jest pozwolenie na budowę, czy tylko zgłoszenie?
Według aktualnych przepisów Prawa Budowlanego na budowę oczyszczalni ścieków o wydajności do 7,5 m3/d lub zbiornika bezodpływowego o pojemności do 10 m3 wystarczy jedynie zgłoszenie. Ustawa Prawo budowlane z 2015 roku pozwala na budowę oczyszczalni ścieków o wydajności do 7,5 m3, obsługującej kilka budynków mieszkalnych, jedynie na podstawie zgłoszenia.
Oprócz pozwolenia na budowę należy mieć na uwadze pozwolenie wodnoprawne na wprowadzenie ścieków do środowiska. W tym przypadku, jeżeli odprowadzamy ścieki z własnego gospodarstwa domowego lub rolnego w ilości do 5 m3 pozwolenie nie jest konieczne. Przepisy określają to jako zwykłe korzystanie z wód. Wówczas wystarczy zgłoszenie wodnoprawne. Należy dokonać go przed dokonaniem zgłoszenia budowlanego w Nadzorze Wodnym właściwym dla miejsca inwestycji.
Przeczytaj także: Biologiczne oczyszczalnie - korzyści i rodzaje
Pozwolenie jest obligatoryjne zawsze wtedy, gdy na terenie działki prowadzona jest działalność gospodarcza. Gdy ścieki będą odprowadzane do urządzeń wodnych (np. wyloty urządzeń kanalizacyjnych, za pośrednictwem których ścieki będą kierowane do ziemi, rowów, stawów i innych zbiorników wodnych, etc.) wymagane jest pozwolenie na wykonanie urządzenia wodnego. Należy je uzyskać, gdy ilość odprowadzanych ścieków będzie przekraczać ponad 5m3 dziennie.
Aktem prawnym, który reguluje warunki, jakie trzeba spełnić przy wprowadzeniu do wód lub ziemi ścieków oraz wód opadowych i roztopowych jest Rozporządzenie Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 12 lipca 2019 r.
Warunki, które należy spełnić, aby odprowadzanie ścieków odbywało się w ramach zwykłego korzystania z wód:
- zapewnienie dostatecznego oczyszczenia ścieków z zanieczyszczeń,
- ścieki odprowadzane są w ilości do 5 m3
- wydajności oczyszczalni do 7,5 m3/d lub zbiornika bezodpływowego o pojemności do 10 m3
- wody gruntowe są oddzielone minimum 1,5 m warstwą gruntu od miejsca wprowadzenia ścieków.
Wymagania w zakresie oczyszczania ścieków
Wymagania w zakresie oczyszczania zależne są od przynależności danej lokalizacji oraz sposobu odprowadzania oczadzonych ścieków do środowiska, co określone jest w przepisach. Prawo (Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 r.) warunkuje również stopień czystości ścieków, które będą odprowadzane do wód z oczyszczalni. Rozróżnia obszary lokalizacji oczyszczalni poza aglomeracją oraz w aglomeracji.
Ścieki, pochodzące z aglomeracji, nie powinny przekraczać najwyższych dopuszczalnych wartości wskaźników zanieczyszczeń, właściwych dla RLM (tabela). W przypadku obszarów poza aglomeracją, wartości zanieczyszczeń ścieków powinny wynosić min 20% dla BZT5 oraz min 50% dla zawartości zawiesin ogólnych.
Przydomowe oczyszczalnie ścieków muszą spełniać wymagania dotyczące efektywności oczyszczania, określone w rozporządzeniu Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 12 lipca 2019 r. w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego oraz warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu do wód lub do ziemi ścieków, a także przy odprowadzaniu wód opadowych lub roztopowych do wód lub do urządzeń wodnych (Dz. U. z 2019 r. poz. min. min. min. min. min. azotu ogólnego - dotyczą średniej rocznej wartości w ściekach, obliczonej dla próbek średnich dobowych pobranych w okresie roku. Alternatywnie dopuszcza się określenie wymogów dotyczących usuwania związków azotu na podstawie prób średnich dobowych, jeżeli można wykazać, że osiągnięty został ten sam poziom ochrony jednolitych części wód przed zanieczyszczeniem. W takim przypadku próba średnia dobowa nie może przekraczać 20 mg/l azotu całkowitego dla wszystkich prób przy temperaturze wypływu w reaktorze biologicznym wyższej lub równej 12 °C. Analiz dokonuje się z próbek homogenizowanych, niezdekantowanych i nieprzefiltrowanych, z wyjątkiem odpływów ze stawów biologicznych, w których oznaczenia BZT5, ChZTCr, azotu ogólnego oraz fosforu ogólnego należy wykonać z próbek przefiltrowanych.
Przeczytaj także: Oczyszczalnie ekologiczne a węglowodory
| L.p. | Nazwa wskaźnika | Jednostka | RLM - równoważna liczba mieszkańców aglomeracji | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2000 - 9999 | 10000-14999 | 15000-99999 | 100000< | |||
| 1 | Pięciodobowe biochemiczne zapotrzebowanie tlenu (BZT5 przy 20 ⁰C), oznaczane z dodatkiem inhibitora nitryfikacji | mg O2/l min. % redukcji | 25 albo 70-90 | 25 albo 70-90 | 15 albo 90 | 15 albo 90 |
| 2 | Chemiczne zapotrzebowanie tlenu (ChZTCr) oznaczane metodą dwuchromianową | mg O2/l min. % redukcji | 125 albo 75 | 125 albo 75 | 125 albo 75 | 125 albo 75 |
| 3 | Zawiesiny ogólne | mg/l min. % redukcji | 35 albo 90 | 35 albo 90 | 35 albo 90 | 35 albo 90 |
| 4 | Azot ogólny (suma azotu Kjeldahla (NNorg + NNH4) azotu azotynowego i azotu azotanowego) | mg N/l min % redukcji | 15 | 15 albo 70-80 | 15 albo 70-80 | 10 albo 70-80 |
| 5 | Fosfor ogólny | mg P/l min % redukcji | 2 | 2 albo 80 | 2 albo 80 | 1 albo 80 |
Źródło: załącznik nr 3 do Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego.
Lokalizacja przydomowej oczyszczalni ścieków
Lokalizacja prywatnej oczyszczalni ścieków jest ściśle określona w przepisach prawa. Usytuowanie przydomowej oczyszczalni ścieków na działce określa rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. Aktem, który zawiera takie wytyczne jest m. in. Prawo Wodne. Opisano w nim dopuszczalne odległości oczyszczalni od wybranych miejsc.
Lokalizacja przydomowej oczyszczalni ścieków wymaga zachowania minimalnych warunków odległościowych od innych urządzeń terenowych.
Należy zachować minimalne odległości posadowienia zbiornika, które zawarto w tabeli:
| Wyszczególnione obszary | Element przydomowej oczyszczalni ścieków | Minimalne odległości [m] | ||
|---|---|---|---|---|
| Dla zbiornika do 10 m3 | Dla zbiornika od 10 do 50 m3 | Dla zbiornika od 50 m3 | ||
| Studnia wody pitnej | Korpus zbiornika na nieczystości ciekłe | 15 | ||
| Instalacji rozsączania wody w gruncie | 30 | |||
| Budynek jednorodzinny, rekreacyjny lub o zabudowie zagrodowej* | Zbiornik na nieczystości ciekłe | 5 | 30 | x** |
| Pozostałe budynki | 15 | 30 | x** | |
| Granica sąsiedniej działki***, droga, ciąg pieszy dla budynków jednorodzinnych, rekreacyjnych lub o zabudowie zagrodowej | Zbiornik na nieczystości ciekłe | 2 (7,5 od granicy działki) 10 (od drogi) | 7,5 | X** |
| Dla pozostałych budynków | 7,5 | 7,5 (od granicy działki) 10 (od drogi) | X** | |
| Kąpieliska, plaże publiczne*** | Przydomowa oczyszczania ścieków | 1000 | ||
| Przewody telekomunikacyjne | Elementy przydomowej oczyszczalni ścieków np. szambo ekologiczne, system rozsączania oczyszczone ścieków w gruncie | 1,0 | ||
| Przewody elektryczne | 0,5 - 3,0 | |||
| Wodociąg | 0,8 | |||
| Przyłącze gazowe | 1,5 | |||
| Roślinność (drzewa i inne) | Przydomowa oczyszczania ścieków | Zalecenie min. 3 | ||
*Wyjątkiem jest, gdy przepływowy szczelny zbiornik podziemny oczyszczalni jest podłączony do instalacji wentylacyjnej powyżej 0,6 m nad górną krawędzią okien i drzwi. W takiej sytuacji zbiornik może być posadowiony w dowolnej odległości od budynków.
**Odległości ustalane indywidualnie zgodnie z ekspertyzą techniczną, przyjętą przez państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego.
***Dopuszcza się usytuowanie zbiorników bezodpływowych w odległości mniejszej niż 2 m od granicy działki, jeżeli na działce sąsiedniej znajdują się podobne urządzenia, ale pod warunkiem zachowania pozostałych odległości.
****Przepisy prawa zabraniają także, aby ścieki były kierowane do jezior oraz ich dopływów, jeżeli czas dopływu ścieków jest krótszy niż 24 godziny. Zabrania się doprowadzanie ścieków bezpośrednio do wód stojących lub podziemnych.
Przeczytaj także: Ekologiczne oczyszczalnie ścieków
Dodatkowe zalecenia dotyczące lokalizacji:
- należy zachować minimum 3 metrowy odstęp od roślin z rozbudowanym systemem korzeniowym,
- zamontowanie urządzenia odprowadzającego ścieki do gruntu (np. drenaż rozsączający, studnia chłonna) w niecce terenu przyczyni się do obciążenia hydraulicznego systemu odprowadzającego ścieki,
- powinno się przewidzieć konieczność okresowego dojazdu wozu asenizacyjnego, który opróżnia zbiornik,
- przydomowa oczyszczalnia ścieków powinna znajdować się z dala od miejsc rekreacyjnych na działce, takich jak altany, plac zabaw dla dzieci albo grill.
Rodzaje oczyszczalni ścieków i wymagania glebowe
| Rodzaj oczyszczalni ścieków | Wymagania glebowe | Odległość od poziomu wód gruntowych | Wielkość działki |
|---|---|---|---|
| z drenażem rozsączającym | dobrze lub średnio przepuszczalne (piaski, żwiry i lessy) | > 1,5 m (1) | duża (3) |
| biologiczna | - rozsączanie planowane w gruncie - dobra przepuszczalność, - poza granicami działki (6) | bez znaczenia | mała (4) |
| hydrobotaniczna | - rozsączanie planowane w gruncie - dobra przepuszczalność, - poza granicami działki (6) | bez znaczenia | duża (5) |
1 W przypadku, gdy wody gruntowe znajdują się zbyt wysoko, można zastosować kopiec filtracyjny (nasyp), o takiej wysokości, aby zachować minimalną odległość drenów od poziomu wód gruntowych
2 Konieczność zachowania minimalnych odległości na działce, regulowanych przez prawo, determinuje również wielkość działki, na której trzeba rozmieścić elementy systemu oczyszczalni.
3 System wraz z drenażem może zajmować nawet 90 m2, w zależności od ilości odprowadzanych ścieków
4 Oczyszczalnia może zajmować od 8 -10 m2
5 Powierzchnia pod wykop z drenażem oraz podzespoły oczyszczalni zależy od ilości domowników, przy założeniu, że będą to 4 osoby, około 15 m2
6 Wymagania glebowe nie mają wtedy znaczenia, ale wymagane jest Pozwolenie Wodnoprawne
Ekologiczne aspekty przydomowych oczyszczalni ścieków
Wszystkie zanieczyszczenia, które docierają do oczyszczalni są rozkładane na związki mineralne, które nie są groźne dla środowiska naturalnego. Wśród najważniejszych zalet przydomowej oczyszczalni możemy wyróżnić niskie koszty eksploatacji, a także to, że zanieczyszczenia rozkładane są w sposób nieszkodliwy dla środowiska.
- Biologiczna oczyszczalnia to jeden z najnowocześniejszych sposobów na oczyszczanie ścieków. Podstawą jej działania jest wykorzystanie aktywnych złóż biologicznych oraz wspieranie niskoobciążonego czynnego osadu.
- W biologicznych oczyszczalniach powstają mikroorganizmy, dzięki którym nie jest groźny nawet duży zrzut ścieków. Poza tym, tego typu oczyszczalnia bardzo szybko, bo już po dwóch tygodniach od jej uruchomienia, uzyskuje sprawność.
- Cały proces oczyszczania ścieków w biologicznej oczyszczalni oparty jest na oczyszczaniu ścieków w obrębie całego urządzenia. Tradycyjne oczyszczalnie (drenażowe) potrzebują nie tylko osadnika, ale również drenażu rozsączajacego, niepotrzebnego w oczyszczalni biologicznej.
- Z tego powodu, oczyszczanie biologiczne jest bardzo efektywne, a oczyszczoną wodę można wykorzystać np.
Sekwencyjny Biologiczny Reaktor (SBR)
- Nazwa SBR oznacza Sekwencyjny Biologiczny Reaktor. Oczyszczanie jest w tym typie oczyszczalni etapowe, cykliczne, a proces powtarza się przez 24 godziny. Stąd też, większa efektywność oczyszczalni biologicznej. Tego typu mechanizmy posiadają w standardzie wbudowaną przepompownię, która pozwala na łatwy montaż w trudnym gruncie i wygodne zagospodarowanie ścieków po oczyszczeniu.
- W pierwszym etapie, który ma miejsce w osadniku gnilnym zostaje oczyszczonych ok. 70% ścieków. Kolejny etap odbywa się w drenażu rozsączającym.
- Podobnie jak w oczyszczalniach biologicznych, oczyszczanie w ekologicznych aparaturach jest przyjazne dla środowiska, a woda może bez problemu przedostawać się do wód gruntowych. Pierwszy etap oczyszczania zachodzący w osadniku jest beztlenowy, drugi, który zachodzi w drenażu jest procesem tlenowym.
- Zarówno oczyszczalnia biologiczna jak i ekologiczna oczyszczalnia przynoszą wymierne korzyści ich użytkownikom. Decydując się na budowę biologicznej bądź ekologicznej oczyszczalni należy pamiętać o tym, że należy budować je na terenach nieskanalizowanych, a zamiar budowy trzeba zgłosić w Starostwie Powiatowym.
tags: #prawa #i #ekologiczna #oczyszczalnia #ścieków
