Odwrócona Osmoza w Elektrowni Opole i Działania Proekologiczne Grupy PGE
- Szczegóły
Grupa PGE podejmuje szeroko zakrojone działania na rzecz ochrony środowiska i klimatu, kierując się zasadami zrównoważonego rozwoju. Spółka świadomie kształtuje relacje między wzrostem gospodarczym a dbałością o środowisko naturalne, inwestując coraz więcej środków w odnawialne źródła energii i technologie proekologiczne.
Priorytetem Grupy PGE jest ograniczanie wpływu prowadzonej działalności na środowisko oraz ochrona naturalnego ekosystemu. Wśród inwestycji istotną rolę odgrywają przedsięwzięcia prośrodowiskowe, na które w roku 2020 spółki Grupy PGE poniosły nakłady na poziomie ok. 1,6 mld złotych. Ponad 600 mln PLN stanowiły strategiczne inwestycje rozwojowe w energetykę odnawialną, a pozostała część nakładów to inwestycje związane z dostosowaniem aktywów wytwórczych do wymagań Konkluzji BAT, inwestycje rozwojowe w nowe jednostki gazowe oraz inwestycje modernizacyjno-odtworzeniowe związane ze zwiększeniem efektywności eksploatacji instalacji.
Zarządzanie obszarem ochrony środowiska określa Polityka Ochrony Środowiska w Grupie Kapitałowej PGE, która definiuje uprawnienia i obowiązki, a także procesy i działania mające znaczenie dla ochrony środowiska. Polityka ta zobowiązuje wszystkie spółki Grupy PGE do dbałości o środowisko naturalne, systematycznego zapobiegania i łagodzenia wpływu na środowisko naturalne i klimat, monitorowania zmian regulacyjnych oraz wychodzenia naprzeciw wymaganiom prawnym. Kwestie zarządzania wpływem na środowisko naturalne zostały ujęte również w Kodeksie Etyki Grupy PGE.
W PGE SA od 2019 roku funkcjonuje zespół odpowiedzialny za wdrożenie, utrzymanie i doskonalenie systemu zarządzania środowiskowego w oparciu o normę PN-EN ISO 14001:2015, która jest certyfikowana w większości spółek Grupy PGE. System Zarządzania Środowiskowego identyfikuje i nadzoruje oddziaływanie Grupy PGE na środowisko przy uwzględnieniu wpływu środowiskowego w kontekście ryzyk i szans dla poszczególnych aspektów środowiskowych, czynników wewnętrznych i zewnętrznych oraz stron zainteresowanych. Na bieżąco monitorowane jest spełnianie m.in. wymagań prawnych.
Gospodarka Wodno-Ściekowa w Grupie PGE
PGE jest świadoma i aktywnie działa na rzecz poszanowania ograniczonych zasobów wody, korzystając z niej w sposób odpowiedzialny dla całego ekosystemu. Procesy związane z gospodarką wodno-ściekową w instalacjach Grupy PGE prowadzone są przede wszystkim na podstawie ustawy o prawie wodnym oraz pozostałych aktów wykonawczych, dedykowanych gospodarce wodno-ściekowej. Realizowane są one zgodnie z zapisami decyzji administracyjnych wydanych przez właściwe organy jak: pozwolenia zintegrowane czy decyzje sektorowe (pozwolenia wodnoprawne).
Przeczytaj także: Technologie Oczyszczania Ścieków w Elektrowni Turów
Na potrzeby technologiczne instalacji w ramach Grupy PGE wykorzystywana jest przede wszystkim woda z ujęć wód powierzchniowych, która poddawana jest procesom oczyszczania. W celu ograniczenia ilości zużycia wody surowej stosowane są w większości obiegi zamknięte, a wykorzystaną wodę technologiczną oraz ścieki wprowadza się do innych procesów produkcyjnych. W zależności od uwarunkowań środowiskowych oddziały posiadają odpowiednie technologie uzdatniania wody i oczyszczania ścieków, zapewniające spełnienie wszystkich wymogów środowiskowych.
Na potrzeby technologiczne wykorzystywana jest woda z ujęć wód powierzchniowych, która jest następnie poddawana procesom oczyszczania i uzdatniania, wyjątkiem jest Elektrociepłownia Szczecin wykorzystująca wody morskie wewnętrzne. W celu ograniczenia ilości zużycia wody surowej stosowane są obiegi zamknięte, a wykorzystaną wodę technologiczną oraz ścieki wprowadza się do innych procesów produkcyjnych. Ścieki powstałe w wyniku działalności produkcyjnej elektrowni i elektrociepłowni poddawane są procesowi oczyszczania, w tym oczyszczaniu wielostopniowemu, a następnie odprowadzane są do wód powierzchniowych lub przekazywane do przedsiębiorstw komunalnych.
Elektrownie tego oddziału wyposażone są w obiekty służące do redukcji zanieczyszczeń zawartych w ściekach. W zależności od rodzaju ścieków, oczyszczane są one w oczyszczalni chemicznej, biologicznej, w oczyszczalniach mechanicznych bądź są neutralizowane. W zależności od składu ścieków są one oczyszczane w jednym lub w dwóch obiektach. Wody opadowe i roztopowe z terenu oddziału oczyszczane są za pomocą osadników i separatorów.
Elektrownia Turów: Innowacyjne Podejście do Gospodarki Wodnej
W Elektrowni Turów prowadzone jest zamykanie cyklu obiegu wody w procesach produkcyjnych, polegające na skierowaniu wody zużytej do oczyszczania i zawróceniu jej ponownie do procesów produkcyjnych. Obecnie trwa budowa Instalacji Mokrego Odsiarczania Spalin (IMOS) dla nowego bloku energetycznego nr 7 w Turowie. Oczyszczone w niej ścieki zostaną wykorzystane ponownie w procesach technologicznych.
W październiku 2020 roku spółka PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna podpisała umowę na rozbudowę przemysłowej oczyszczalni ścieków w Elektrowni Turów. Planowana oczyszczalnia ścieków przemysłowych oparta będzie o nowoczesne, wysokosprawne technologie membranowe - mikrofiltrację i odwróconą osmozę. Sprawność odwróconej osmozy wynosi ok. 96-98 proc., co oznacza, że ponad 96 proc. wszystkich zanieczyszczeń zostanie w tym procesie zatrzymanych. Będzie to pierwsze w Polsce i jedno z nielicznych w Unii Europejskiej tak szerokie zastosowanie tego rodzaju technik w obszarze oczyszczania ścieków.
Przeczytaj także: Elektrownia Rybnik - Oczyszczanie Ścieków
W wyniku realizacji tego projektu Elektrownia Turów będzie pierwszą elektrownią, w której oczyszczone ścieki będą mogły być zawracane do układów technologicznych. W konsekwencji będzie to elektrownia bezściekowa. Nowa oczyszczalnia będzie największą oczyszczalnią w polskiej energetyce, wykorzystującą technologie membranowe o łącznej przepustowości ponad 14 tys. m3 na dobę.
Dyrektor Elektrowni Turów Oktawian Leśniewski dodał, że oczyszczone w zmodernizowanej oczyszczalni ścieki, spełniać będą wymogi II klasy wód powierzchniowych i będą kierowane do rzeki Miedzianka nie pogarszając jej stanu lub ponownie zagospodarowywane w procesach technologicznych Elektrowni Turów. Realizacja tej inwestycji nie tylko poprawi stan środowiska na ternie Polski, ale również korzystnie wpłynie na graniczą rzekę Nysę Łużycką.
Elektrownia Turów ze względu na swoje położenie znajduje się w rejonie charakteryzującym się wyższym niż średni poziomem opadów. Część opadów spadających u podnóża Gór Izerskich naturalnie retencjonowana jest w zbiorniku Witka zlokalizowanym na rzece Witka. Podstawowym ujęciem wody dla Elektrowni Turów jest tenże zbiornik.
Przykłady Innych Elektrowni z Grupy PGE
W Elektrowni Opole wszystkie ścieki z terenu przedsiębiorstwa oczyszczane są w końcowej oczyszczalni ścieków. Niektóre rodzaje ścieków przemysłowych podlegają oczyszczaniu wielostopniowemu. Ścieki przemysłowe i deszczowe kierowane są na końcową oczyszczalnię mechaniczno-chemiczną, gdzie poddawane są procesowi koagulacji. Ścieki socjalno-bytowe oczyszczane są metodą osadu czynnego w ciągu biologicznym znajdującym się również na końcowej oczyszczalni ścieków. Oczyszczone ścieki przemysłowe i bytowe odprowadzane są wspólnym kolektorem do rzeki Odry.
W celu poprawy sedymentacji zawiesiny dopływającej w ściekach surowych oraz usprawnienia i automatyzacji odprowadzania osadów na poletka osadowe w 2019 roku został wybudowany nowy osadnik radialny ze zintegrowaną komorą koagulacji. Nowy osadnik zwiększył niezawodność pracy oczyszczalni oraz stworzył rezerwę przepustowości urządzeń na oczyszczalni. Nowy osadnik pracuje jako podstawowe urządzenie ciągu ściekowego. Projektowa wydajność zapewnia przejęcie i oczyszczenie strumienia dopływających ścieków do wielkości nominalnej 3200 m3/h oraz posiada rezerwę hydrauliczną.
Przeczytaj także: Ochrona Środowiska Elektrowni Opole
Aby ograniczyć zużycie wody i ilość odprowadzanych ścieków, woda używana w Elektrowni Bełchatów jest ponownie wykorzystywana w zamkniętych obiegach wewnętrznych i nie jest odprowadzana do wód. Zużyte wody technologiczne są wykorzystywane do odżużlania i uzupełniania strat w obiegu hydroodpopielania. Ścieki sanitarne oraz wody opadowe lub roztopowe odprowadzane są do oczyszczalni ścieków w Oddziale Kopalnia Węgla Brunatnego Bełchatów.
W Elektrowni Rybnik wszystkie ścieki z terenu elektrowni oczyszczane są w instalacjach oczyszczalni ścieków: oczyszczalni ścieków przemysłowych oraz oczyszczalni ścieków z instalacji odsiarczania spalin. Elektrownia Rybnik stosuje zamknięte obiegi wodne tam, gdzie jest to możliwe. W Elektrowni nie prowadzi się wtórnego wykorzystania ścieków z uwagi na to, że pobrane z ujęć wody są wykorzystywane w procesach wewnętrznych i dopiero w momencie, gdy nie ma możliwości ich wykorzystania są odprowadzane jako ścieki.
Gospodarka Wodna w Kopalniach Węgla Brunatnego
Eksploatacja złóż węgla brunatnego metodą odkrywkową, realizowana w kopalniach węgla brunatnego Bełchatów i Turów, wymaga uprzedniego odwodnienia górotworu, co ma istotny wpływ na warunki hydrogeologiczne i skutkuje zmianami stosunków hydrodynamicznych. Gospodarka wodna kopalń węgla brunatnego związana jest zarówno z odwodnieniem wgłębnym, jak i powierzchniowym odkrywek.
Wody z wyrobisk odprowadzane są do osadników terenowych, których zadaniem jest końcowe oczyszczenie wód na drodze naturalnej sedymentacji zawiesin wspomaganej filtrem roślinnym lub do dedykowanych oczyszczalni. Każda z kopalń odkrywkowych węgla brunatnego, należących do PGE prowadzi planową działalność w zakresie ochrony wód.
Wody z odwodnienia Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów są ujmowane w wyrobiskach i odprowadzane poprzez rowy wód do osadników. Koncepcja osadników oparta jest na technologii naturalnej sedymentacji zawiesin wspomaganej filtrem roślinnym. Wody z odwodnienia wgłębnego, odprowadzane są systemem rowów i kanałów w wielkościach i parametrach fizykochemicznych, nieprzekraczających ustaleń ustawowych zawartych w obowiązującej decyzji wodnoprawnej.
W 2020 roku Oddział Kopalnia Węgla Brunatnego Turów odprowadził do cieków zewnętrznych wody kopalniane z odwodnienia powierzchniowego wyrobiska, wody studzienne oraz ścieki bytowe. Jakość wód studziennych pozwala na ich bezpośrednie odprowadzenie do cieków zewnętrznych. Natomiast wody kopalniane i ścieki bytowe oczyszczane były w pięciu zakładowych oczyszczalniach ścieków. Oczyszczalnie wód kopalnianych oddziału wyposażone są w system Actiflo. Jest to wysokoefektywny proces redukcji zawiesiny. Ilość odprowadzanych wód kopalnianych uzależniona jest od ilości opadów. W 2020 roku kształtowała się ona na poziomie około 10 mln m3. Parametry w zakresie ilości i jakość odprowadzanych ścieków regulują wymogi posiadanych przez oddział ważnych pozwoleń wodnoprawnych.
Technologie Stosowane w PGE Energia Ciepła
W PGE Energia Ciepła do produkcji wody technologicznej wykorzystywane są zarówno wody powierzchniowe, jak i podziemne. W kilku zakładach wykorzystywana jest również woda z miejskich sieci wodociągowych. W zależności od wielkości zakładu, źródła i składu wody surowej stosuje się różne techniki przygotowania wody, takie jak: dekarbonizacja wapnem, filtracja, wymiana jonowa, ultrafiltracja, odwrócona osmoza, elektrodejonizacja.
W zależności od wymagań technologicznych do punktów odbioru kierowane są wody po różnych etapach jej przygotowania. Na każdym etapie przygotowania wody szczególną wagę kładzie się na jej racjonalne wykorzystanie. Bardzo wiele strumieni ścieków powstających w trakcie przygotowania wody zawracanych jest do procesu. Przykładem takiego działania jest ponowne wykorzystanie popłuczyn z filtrów, wód odzyskanych z osadów podekarbonizacyjnych, koncentratów z procesów odwróconej osmozy lub elektrodializy, czy zregenerowanych solanek z procesu zmiękczania.
Wśród zaostrzonych wymagań konkluzji BAT w zakresie usuwania tlenków azotu i siarki wprowadzone zostały wymagania dotyczące parametrów ścieków, pochodzących z instalacji mokrego odsiarczania spalin. Jednymi z kluczowych parametrów są stężenia metali i metaloidów w ściekach.
W celu dostosowania instalacji posiadających mokre odsiarczanie spalin w lokalizacjach: Kraków, Wrocław, Gdańsk i Gdynia zaplanowano szereg działań wpływających na zwiększenie skuteczności oczyszczania ścieków, towarzyszących tej metodzie oczyszczania. Istniejące instalacje odsiarczania są wyposażone w wysoko wydajne oczyszczalnie ścieków, jednak ze względu na wymagania związane z dostosowaniem do konkluzji BAT nastąpi pogłębiona optymalizacja ich pracy. W konsekwencji ścieki będą spełniać wymagane parametry, a w lokalizacji Gdynia dodatkowo wdrożona zostanie nowoczesna, autorska technologia wychwytywania metali ciężkich metodą INNUPS. Technologia ta wywodzi się z projektu badawczo-rozwojowego.
Innowacyjne Technologie Oczyszczania Ścieków
W latach 2013 - 2016 w PGE Energia Ciepła opracowana została technologia oczyszczania ścieków z instalacji mokrego odsiarczania spalin. Projekt był realizowany w ramach programu GEKON, finansowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju oraz Narodowy fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Instalacja oczyszczania INNUPS została oddana do użytku w gdyńskiej elektrociepłowni w 2021 roku. Dzięki zastosowaniu nowej technologii ścieki oczyszczane są w znacznie wyższym stopniu niż wymagają tego obowiązujące przepisy unijne. Dodatkowo instalacja umożliwia odzyskiwanie metali wartościowych rynkowo, np. metali ziem rzadkich oraz metali szlachetnych.
Zarządzanie Odpadami
Głównymi strumieniami odpadów wytwarzanych w instalacjach PGE są odpady oraz uboczne produkty spalania ze spalania paliw oraz oczyszczania spalin. Odpady i uboczne produkty spalania zagospodarowywane są zgodnie z kierunkami określonymi w stosownych pozwoleniach i decyzjach. Obok deponowania ich na składowiskach odpadów paleniskowych lub czasowo w magazynach odpadów, substancje te z uwagi na pożądane właściwości znajdują ogromne zastosowanie w przemyśle cementowym, budownictwie oraz drogownictwie.
W jednostkach wytwórczych Grupy PGE używana jest IMOS (instalacji mokrego odsiarczania spalin). IMOS jest najbardziej znaną i skuteczną metodą usuwania SO2 ze spalin. Jest to układ technologiczny działający w oparciu o mokrą metodę wapienno- -gipsową. W technologii tej, jako sorbent stosuje się najczęściej mączkę kamienia wapiennego, a wskutek reakcji powstaje gips (siarczan wapnia) - produkt końcowy, nadający się do dalszego zastosowania przemysłowego, np. w przemyśle budowlanym (m.in. do produkcji płyt kartonowo-gipsowych).
Emisja CO2
Darmowe uprawnienia przypadające na produkcję energii elektrycznej wynikają z przepisów prawa w ramach wspólnotowego systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (EU ETS). Uprawnienia przyznawane są w zamian za udokumentowane inwestycje mające na celu ograniczenie emisji dwutlenku węgla w instalacjach Grupy PGE. Od 2013 roku każdy kolejny rok to spadek ilości darmowych uprawnień do emisji CO2 przyznawanych instalacjom.
Tabela: Emisja CO2 i Przydział Uprawnień w Grupie PGE
| Jednostka | Emisja CO2 (tys. ton) - 2019 | Emisja CO2 (tys. ton) - 2020 | Przydział Uprawnień do Emisji CO2 (tys.) - 2021 |
|---|---|---|---|
| Elektrownia Bełchatów | 26 536 | 23 467 | 10 320 |
| Elektrownia Turów | 6 180 | 5 297 | 2 720 |
| Elektrownia Opole | 6 989 | 6 482 | 3 100 |
| Elektrownia Rybnik | 2 527 | 1 942 | 740 |
| Zespół Elektrowni Dolna Odra* | 2 556 | 2 123 | 1 010 |
| Elektrociepłownia Gdańsk i Gdynia** | 849 | 694 | 440 |
| Elektrociepłownia Kraków | 738 | 563 | 340 |
| Elektrociepłownia Wrocław, Elektrociepłownia Czechnica, Elektrociepłownia Zawidawie*** | 473 | 363 | 210 |
| Elektrociepłownia Rzeszów | 287 | 221 | 130 |
| Elektrociepłownia Lublin Wrotków | 322 | 247 | 140 |
* Zespół Elektrowni Dolna Odra, w skład której wchodzą: Elektrociepłownia Pomorzany, Elektrownia Dolna Odra, Elektrociepłownia Szczecin.
** Elektrociepłownia Gdańsk i Elektrociepłownia Gdynia
*** Elektrociepłownia Wrocław, Elektrociepłownia Czechnica, Elektrociepłownia Zawidawie
tags: #pge #elektrownia #opole #odwrócona #osmoza #zasada
