Przydomowa Oczyszczalnia Tunelowa: Przepisy Budowlane w Polsce
- Szczegóły
Obecnie coraz więcej gospodarstw domowych korzysta z przydomowych oczyszczalni ścieków ze względu na korzyści, jakie oferują w trakcie eksploatacji. Ich budowa na posesji jest bardzo prostym przedsięwzięciem. Dzisiejszy artykuł przygotowaliśmy z myślą o wszystkich osobach, które planują inwestycję w przydomową oczyszczalnię ścieków, lecz nie zdążyły się jeszcze dokładnie zapoznać z wymaganiami prawnymi dotyczącymi zgłoszenia instalacji.
Wymagania Prawne Dotyczące Zgłoszenia Instalacji
Wyszczególnione wyżej wymagania wynikają bezpośrednio z dwóch odrębnych przepisów, a mianowicie Prawa budowlanego (art. 29, ust. 1, pkt 3 w kwestii zgłoszenia budowy) oraz Prawa ochrony środowiska (art. 153 ust.1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - w kwestii eksploatacji). Zgłoszenie instalacji przydomowej oczyszczalni ścieków lub modernizacji szamba na oczyszczalnię Bio Easy Flow następuje poprzez wypełnienie urzędowego formularza i przekazanie go do odpowiedniego organu. W formularzu wyszczególnione zostają wszelkie istotne informacje dotyczące budowy oraz sposobu eksploatacji oczyszczalni. Na właścicielach przydomowych oczyszczalni ścieków ciąży również obowiązek poinformowania stosowanego organu o rezygnacji z rozpoczęcia albo zakończenia eksploatacji oczyszczalni ścieków.
Przydomowa Oczyszczalnia Ścieków - Schemat
Schemat budowy przydomowej oczyszczalni ścieków może się różnić w zależności od rodzaju systemu, jednak niektóre elementy pozostają takie same. Podstawą przydomowej oczyszczalni jest osadnik gnilny, czyli zbiornik z tworzywa sztucznego, w którym zachodzą wstępne procesy oczyszczania ścieków. Zanieczyszczenia trafiają z budynku do osadnika przez rurę doprowadzającą. Kolejnym elementem jest studzienka rozdzielcza. To do niej wpadają wstępnie oczyszczone ścieki, które następnie są rozprowadzane rurami drenażowymi do poletka rozsączającego. W przypadku oczyszczalni biologicznej istnieje możliwość odprowadzenia oczyszczonych ścieków do cieku wodnego. Wtedy poletko rozsączające nie jest wymagane.
Przydomowa Oczyszczalnia Ścieków - Projekt
Przygotowanie projektu nie jest koniecznością, jednak warto go zrobić, aby mieć pewność sprawnie i wydajnie działającej oczyszczalni. Dzięki niemu łatwiej uniknąć błędów podczas budowy oczyszczalni. Projekt przydomowej oczyszczalni ścieków jest dokumentem składającym się z części rysunkowej i opisowej. Znajdują się w nim informacje dotyczące sposobu działania instalacji, doboru i montażu poszczególnych elementów, a także bilans ilości ścieków. Celem projektu jest dopasowanie rodzaju oczyszczalni do warunków geologiczno-wodnych działki, jej wielkości, liczby domowników oraz ilości wytwarzanych ścieków. W części rysunkowej znajduje się lokalizacja oczyszczalni wraz z uwzględnieniem wymaganych prawem odległości od granic działki i budynku czy od studni wody pitnej.
Przydomowa Oczyszczalnia Ścieków - Pozwolenie
Przydomowe oczyszczalnie ścieków o przepustowości do 5 m3 na dobę wykorzystywane na potrzeby własnego gospodarstwa domowego lub rolnego wymagają zgłoszenia wodnoprawnego na wykonanie urządzeń wodnych służących do wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi. Takiego zgłoszenia należy dokonać w Nadzorze Wodnym właściwym dla miejsca inwestycji. W przypadku większej przepustowości konieczne jest dodatkowo uzyskanie pozwolenia.
Przeczytaj także: Przydomowe oczyszczalnie ścieków Zawiercie
Kolejnym etapem jest zgłoszenie budowlane. Prawo budowlane określa, iż oczyszczalnie przydomowe o wydajności nieprzekraczającej 7,5 m3 na dobę nie wymagają pozwolenia na budowę. W takim przypadku wystarczy dokonać zgłoszenia w Starostwie Powiatowym. W zgłoszeniu powinny znaleźć się informacje dotyczące rodzaju, zakresu, miejsca i sposobu wykonywania robót budowlanych oraz terminu ich rozpoczęcia. Co jednak gdy przepustowość oczyszczalni będzie przekraczać 7,5 m3 na dobę? Wtedy konieczne jest uzyskanie pozwolenia na budowę.
Przydomowa Oczyszczalnia Ścieków - Lokalizacja
Bardzo ważny jest dobór odpowiedniej lokalizacji na montaż przydomowej oczyszczalni ścieków. Nie może być ona zainstalowana w dowolnym miejscu. Należy zachować wymagane przepisami prawa odległości od obiektów budowlanych oraz granic działki. Oczyszczalnia nie powinna się znajdować bliżej niż 2 m od granic działki, drogi lub ciągu pieszego, a także 5 m od okien i drzwi budynku. Konieczne jest zachowanie odległości minimum 3 m od drzew i krzewów rosnących na terenie działki. Spowodowane jest to tym, że oczyszczone ścieki odprowadzane do gruntu zawierają związki azotu i fosforu, które stanowią nawóz dla roślin. To doprowadziłoby do szybkiego przyrostu roślin, a migracja korzeni w system rozsączający, mogłaby zmniejszyć skuteczność odprowadzania ścieków. Osadnik powinien znajdować się co najmniej 15 m od studni wody pitnej. Kolejne ograniczenia dotyczą odległości od infrastruktury: 1,5 m od wodociągu, 1 m od kabli telekomunikacyjnych i 0,8 m od przewodów elektrycznych. System rozsączający oczyszczalni powinien znajdować się co najmniej 30 m od studni.
Przydomowa Oczyszczalnia Ścieków czy Szambo Ekologiczne?
Te określenia są często stosowane zamiennie, jednak w rzeczywistości oznaczają dwa różne systemy. Szambo ekologiczne to szczelny zbiornik bezodpływowy z tworzywa sztucznego, który jest montowany z gotowych prefabrykatów. Zasada działania szamba ekologicznego jest taka sama jak w przypadku szamba tradycyjnego. Należy pamiętać, że szamba przydomowe gromadzą ścieki, które regularnie należy wywozić. Gospodarstwa produkujące niewielką ilość ścieków lub szukające tymczasowego sposobu na gromadzenie zanieczyszczeń mogą zdecydować się na szambo ekologiczne. Montaż może odbyć się nawet na niewielkiej przestrzeni i nie jest skomplikowany. Szambo przydomowe sprawdzi się na mniejszych działkach, na których nie jest możliwe zainstalowanie przydomowej oczyszczalni ścieków. Podobnie jak w przypadku przydomowej oczyszczalni należy zgłosić instalację szamba w starostwie i zachować odpowiednie odległości przy umiejscowieniu szamba.
Co Powinno Zawierać Zgłoszenie Budowlane?
Aby zgłosić chęć budowy przydomowej oczyszczalni ścieków na swojej działce, konieczne jest przygotowanie odpowiednich dokumentów. Wśród nich powinny znaleźć się: druk zgłoszenia robót budowlanych, oświadczenie o prawie własności działki, mapa z lokalizacją przydomowej oczyszczalni oraz opis techniczny oczyszczalni. Należy dołączyć również opis planowanych prac budowlanych z uwzględnieniem ich terminu, miejsca i zakresu. Jeżeli po upływie 21 dni od daty złożenia wniosku nie będzie sprzeciwu ze strony urzędu, to można przystąpić do rozpoczęcia prac budowlanych.
Przydomowe Oczyszczalnie Ścieków: Wymagania Dotyczące Efektywności Oczyszczania
Przydomowe oczyszczalnie ścieków muszą spełniać wymagania dotyczące efektywności oczyszczania, określone w rozporządzeniu Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 12 lipca 2019 r. w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego oraz warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu do wód lub do ziemi ścieków, a także przy odprowadzaniu wód opadowych lub roztopowych do wód lub do urządzeń wodnych (Dz. U. z 2019 r. poz. min. min. min. min. min. azotu ogólnego - dotyczą średniej rocznej wartości w ściekach, obliczonej dla próbek średnich dobowych pobranych w okresie roku. Alternatywnie dopuszcza się określenie wymogów dotyczących usuwania związków azotu na podstawie prób średnich dobowych, jeżeli można wykazać, że osiągnięty został ten sam poziom ochrony jednolitych części wód przed zanieczyszczeniem. W takim przypadku próba średnia dobowa nie może przekraczać 20 mg/l azotu całkowitego dla wszystkich prób przy temperaturze wypływu w reaktorze biologicznym wyższej lub równej 12 °C. Analiz dokonuje się z próbek homogenizowanych, niezdekantowanych i nieprzefiltrowanych, z wyjątkiem odpływów ze stawów biologicznych, w których oznaczenia BZT5, ChZTCr, azotu ogólnego oraz fosforu ogólnego należy wykonać z próbek przefiltrowanych.
Przeczytaj także: Oczyszczalnia oksydacyjna: zasady działania
Oczyszczalnie Drenażowe i Biologiczne: Podstawy Technologiczne
Oczyszczalnie drenażowe, często określane mianem ekologicznych, działają w oparciu o naturalne procesy filtracji i biologicznego rozkładu zanieczyszczeń. W pierwszej fazie, ścieki z budynku mieszkalnego trafiają do osadnika gnilnego. Wewnątrz osadnika zachodzą procesy sedymentacji, gdzie cięższe cząstki stałe opadają na dno, tworząc osad, natomiast lżejsze substancje, takie jak tłuszcze i inne frakcje pływające, tworzą kożuch powierzchniowy. Po wstępnym podczyszczeniu, płynna frakcja ścieków jest kierowana do drenażu rozsączającego. Jest to system perforowanych lub szczelinowych rur ułożonych na warstwie żwiru lub piasku, umieszczonych pod powierzchnią gruntu. System ten charakteryzuje się prostą konstrukcją i nie wymaga zasilania elektrycznego, co przekłada się na niskie koszty początkowe i eksploatacyjne. Jednakże, jego funkcjonowanie jest silnie uzależnione od warunków gruntowo-wodnych panujących na działce. Kluczowym wymogiem jest grunt o wysokiej przepuszczalności (np. piasek lub less) oraz niski poziom wód gruntowych. W przypadku gruntów nieprzepuszczalnych, takich jak glina, lub przy wysokim zwierciadle wód gruntowych, system drenażowy jest nieskuteczny lub niemożliwy do zainstalowania. Właściwa ocena warunków na działce wymaga przeprowadzenia testu perkolacyjnego.
Oczyszczalnie biologiczne stanowią zaawansowane rozwiązanie, którego działanie opiera się na intensywnych procesach tlenowych z udziałem mikroorganizmów. Kluczowym elementem tych systemów jest bioreaktor, do którego ścieki są dostarczane z osadnika wstępnego. W bioreaktorze, za pomocą dyfuzorów drobnopęcherzykowych i dmuchawy, następuje intensywne napowietrzanie, co zapewnia optymalne warunki dla rozwoju tlenowych mikroorganizmów, tworzących tzw. osad czynny. Główną zaletą oczyszczalni biologicznych jest ich wysoka skuteczność oczyszczania, sięgająca nawet do 98%. Systemy te charakteryzują się również kompaktową budową, co sprawia, że zajmują znacznie mniejszą powierzchnię niż oczyszczalnie drenażowe, wymagając zaledwie 2 m² na osobę.
Wybór Odpowiedniego Typu Oczyszczalni
Wybór odpowiedniego typu przydomowej oczyszczalni nie jest jedynie kwestią osobistych preferencji, lecz jest fundamentalnie zdeterminowany przez specyficzne warunki hydrogeologiczne panujące na działce. Oczyszczalnie drenażowe, aby działać poprawnie, muszą być posadowione w gruncie o dobrej przepuszczalności, który będzie w stanie przyjąć i doczyścić odprowadzane ścieki. W przeciwieństwie do nich, oczyszczalnie biologiczne są znacznie bardziej uniwersalne. Ponieważ proces oczyszczania zachodzi w hermetycznym zbiorniku, a oczyszczony ściek można odprowadzić np. do studni chłonnej, instalacje te doskonale sprawdzają się w warunkach, gdzie drenaż jest niemożliwy, np. na glebach gliniastych lub przy wysokim poziomie wód gruntowych.
Zgłoszenie czy Pozwolenie? Procedura Legalizacji
Procedura legalizacji budowy przydomowej oczyszczalni ścieków w Polsce jest ściśle regulowana przez przepisy Prawa Budowlanego i Prawa Wodnego. Kluczowym kryterium jest wydajność projektowanej instalacji. W przypadku oczyszczalni o wydajności do 7,5 m³ na dobę, nie jest wymagane uzyskanie pozwolenia na budowę. Wystarczające jest złożenie zgłoszenia robót budowlanych do właściwego starostwa powiatowego lub urzędu miasta. Do zgłoszenia należy dołączyć komplet dokumentów, w tym oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomością, mapę sytuacyjną z naniesionym rozmieszczeniem urządzeń oraz opis techniczny oczyszczalni z danymi o jej wydajności. Po złożeniu dokumentów, organ ma 21 lub 30 dni na wniesienie sprzeciwu. Brak sprzeciwu w tym terminie jest równoznaczny z tzw. „milczącą zgodą”, która pozwala na rozpoczęcie prac.
Poza wymogami Prawa Budowlanego, konieczne jest spełnienie regulacji Prawa Wodnego. Dla oczyszczalni o przepustowości do 5 m³ na dobę, wymagane jest jedynie zgłoszenie wodnoprawne, które składa się we właściwym terytorialnie Nadzorze Wodnym Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie. Zgłoszenie to musi zawierać szczegółowe informacje dotyczące ilości i jakości odprowadzanych ścieków oraz ich wpływu na wody powierzchniowe i podziemne. Pozwolenie wodnoprawne jest również obligatoryjne, gdy oczyszczony ściek ma być odprowadzany do wód powierzchniowych, takich jak rzeka, jezioro czy rów melioracyjny.
Przeczytaj także: Jak ustawić napowietrzanie?
Przepisy prawa, a w szczególności Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, precyzyjnie określają minimalne odległości, jakie należy zachować przy budowie oczyszczalni ścieków. Wymagane odległości dla oczyszczalni drenażowej są znacznie większe niż dla biologicznej. Przykładowo, minimalna odległość od studni dostarczającej wodę pitną wynosi aż 70 metrów dla układu drenażowego, podczas gdy dla oczyszczalni biologicznej jest to jedynie 15 metrów. Na mniejszych działkach, zwłaszcza z istniejącą studnią, spełnienie tak restrykcyjnego wymogu dla drenażu jest często niemożliwe.
Analiza Kosztów: Inwestycja vs. Eksploatacja
Początkowe nakłady inwestycyjne w szambo są z reguły niższe niż w przydomową oczyszczalnię ścieków. Koszt zakupu i montażu szamba o pojemności 8-10 m³ waha się w granicach 4 000 do 8 000 zł. W przypadku oczyszczalni biologicznej dla 3-5 osób, koszt instalacji wynosi od 8 000 do 10 000 zł, a w nowszych danych nawet do 16 000 zł, co stanowi znaczącą różnicę początkową. Podczas gdy szambo ma niższy koszt początkowy, jego eksploatacja jest niewspółmiernie droższa. Przyjmując średnie zużycie wody na poziomie 120 l na osobę dziennie w czteroosobowym gospodarstwie domowym, roczne zużycie wynosi 175 m³. W przypadku przydomowej oczyszczalni ścieków, roczne koszty są znacznie niższe. Obejmują one zużycie energii elektrycznej przez dmuchawę, zakup biopreparatów, oraz okresowy wywóz osadu. Tę czynność wykonuje się zaledwie raz na 1-3 lata, a jej koszt wynosi około 100-300 zł.
Analiza całkowitego kosztu posiadania wyraźnie wskazuje, że wyższa inwestycja w przydomową oczyszczalnię ścieków zwraca się w bardzo krótkim czasie. Dzięki znacznym oszczędnościom na kosztach eksploatacji, inwestycja w oczyszczalnię zwraca się w ciągu zaledwie 2 do 3,5 roku. Po tym okresie, oczyszczalnia zaczyna generować realne oszczędności. Porównanie kosztów po 10 latach jest jednoznaczne: szambo kosztuje łącznie około 54 000 zł, podczas gdy całkowity koszt oczyszczalni to zaledwie 21 000 zł, co oznacza różnicę ponad 30 000 zł na korzyść oczyszczalni. Wybór szamba jest więc uzasadniony jedynie w perspektywie bardzo krótkoterminowej (np. ok.
Wybór Dostawcy i Użytkowanie
Wybór odpowiedniej oczyszczalni powinien uwzględniać szereg czynników, w tym specyfikę gruntu, poziom wód gruntowych, dostępny budżet oraz liczbę mieszkańców. Równie istotny jest wybór dostawcy. Rynek obfituje w produkty o różnej jakości, a na forach internetowych użytkownicy często przestrzegają przed tzw. Kluczowe znaczenie ma postawienie na renomowanych producentów i autoryzowanych instalatorów. Solidne firmy, często oferują kompleksową usługę: od doradztwa, przez projekt i montaż, aż po załatwienie niezbędnej dokumentacji.
Długoterminowa niezawodność i efektywność oczyszczalni zależy od synergii między jakością urządzenia, poprawnością montażu i dyscypliną użytkownika. Wielu użytkowników zgłasza problemy z zatkaniem lub obumarciem flory bakteryjnej, co jest często wynikiem niewłaściwego użytkowania - spuszczania do kanalizacji materiałów nierozkładalnych biologicznie, takich jak chusteczki nawilżane czy podpaski. Ponadto, nadmierne użycie agresywnych środków chemicznych, takich jak wybielacze, może zaburzyć równowagę biologiczną w zbiorniku, negatywnie wpływając na działanie systemu.
Doświadczenia Użytkowników i Problemy
Polski rynek przydomowych oczyszczalni ścieków obfituje w szeroki wybór produktów, oferowanych zarówno przez uznanych, jak i mniej znanych producentów. W ostatnim czasie można zaobserwować ewolucję rynku od modelu opartego na niskiej cenie w kierunku modelu, w którym kluczową rolę odgrywają zaufanie, niezawodność i profesjonalny serwis. Zgłaszane na forach problemy z instalacjami niskiej jakości, określanymi jako „produkcje garażowe”, spowodowały wzrost świadomości konsumentów, którzy coraz częściej poszukują rozwiązań oferowanych przez autoryzowanych instalatorów.
Doświadczenia użytkowników z forów internetowych są zróżnicowane, co odzwierciedla różnice w jakości urządzeń i montażu. Jednakże, pojawiają się również opinie negatywne. Użytkownicy oczyszczalni drenażowych często skarżą się na zatykanie się drenażu z czasem, co wiąże się z koniecznością kosztownych napraw. W niektórych przypadkach, na gliniastych gruntach, odnotowano pękanie zbiorników. Niezależnie od typu oczyszczalni, problemy z nieprzyjemnymi zapachami są często wynikiem braku odpowiedniej wentylacji lub niewłaściwego użytkowania.
Wnioski i Rekomendacje
Przydomowa oczyszczalnia ścieków nie jest już jedynie alternatywą, ale w pełni regulowanym i znormalizowanym elementem nowoczesnej, zdecentralizowanej infrastruktury sanitarnej. Decyzja o wyborze i budowie przydomowej oczyszczalni powinna być poprzedzona dogłębną analizą, a nie opierać się na intuicji czy wyłącznie na kosztach początkowych.
Zalecane kroki:
- Analiza warunków na działce: Rozpocznij od oceny przepuszczalności gruntu i poziomu wód gruntowych, najlepiej poprzez wykonanie testu perkolacyjnego.
- Weryfikacja przepisów: Sprawdź, czy miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego pozwala na budowę oczyszczalni.
- Wybór profesjonalisty: Zleć projekt i montaż autoryzowanej firmie o ugruntowanej pozycji na rynku.
- Świadoma eksploatacja: Pamiętaj, że nawet najbardziej zaawansowana oczyszczalnia nie jest całkowicie bezobsługowa.
Przepisy Prawne
Podstawę prawną możliwości stosowania oczyszczalni dają przepisy art. Nr 36, 39, 42 z dn. 18 lipca 2001 r. Prawo Wodne (Dz.U. Nr 115/01 poz. 1229 ). Prawo Budowlane Dz.U.80/03 poz. 718 art. 29 ustęp 1 pkt 3), natomiast wymaga właściwemu organowi -urząd gminy-( Prawo Budowlane art. Zgodnie z art. 29, ust. 1, pkt 3 Prawa budowlanego, budowa indywidualnego systemu unieszkodliwiania ścieków nie wymaga pozwolenia na budowę, gdy jej dobowa przepustowość nie przekracza 7,5 m3.
Minimalne Odległości od Obiektów
Przydomowa oczyszczalnia ścieków powinna znajdować się w następujących odległościach od konkretnych obiektów:
- 0,8 metra od instalacji elektrycznej
- 1,5 metra od instalacji z wodą i gazem
- 2 metry od granicy działki
- 2 metry od drzew i krzewów
- 5 metrów od domu
- 15 metrów od studni (i odpowiednio 30 metrów dla drenażu)
W myśl Ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, realizacja inwestycji nie wymagającej pozwolenia na budowę, nie wymaga również uzyskania decyzji o ustaleniu warunków zabudowy i zagospodarowania terenu. Wyposażenie nieruchomości w przydomowy system unieszkodliwiania ścieków bytowych, spełniający wymagania określone przepisami prawa, stanowi zarazem sposób wykonania przez właścicieli nieruchomości obowiązku zapewnienia utrzymania czystości i porządku, zgodnie z wymaganiami ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. RMI z dnia 12 kwietnia 2002r, w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. Nr 75/02 r. 3. W razie braku warunków przyłączenia sieci wodociągowej i kanalizacyjnej działka, o której mowa w ust. 1, może być wykorzystana pod zabudowę budynkami przeznaczonymi na pobyt ludzi, pod warunkiem zapewnienia możliwości korzystania z indywidualnego ujęcia wody, a także zastosowania zbiornika bezodpływowego lub przydomowego systemu utylizacji ścieków, jeżeli ich ilość nie przekracza 5 m3 na dobę.
tags: #oczyszczalnia #tunelowa #przepisy #budowlane
