Oczyszczalnia ścieków: Zasada działania i kluczowe etapy

Szczegóły: Opublikowano: 12. December 2025

Oczyszczalnie ścieków są integralnym elementem infrastruktury miejskiej, które mają na celu oczyszczanie wód opadowych, kanalizacyjnych i przemysłowych z niepożądanych zanieczyszczeń.

Schemat i podstawowe etapy oczyszczania ścieków

Oczyszczalnia ścieków schemat to uproszczony graficzny zarys ilustrujący procesy i urządzenia używane w oczyszczalni ścieków. Schemat przedstawia kolejne etapy oczyszczania ścieków, począwszy od punktu wpływu ścieków, poprzez różne metody i urządzenia oczyszczania, aż po wypuszczenie oczyszczonych ścieków do środowiska naturalnego (takiego jak rzeki lub morza). Celem opracowania schematu oczyszczalni ścieków jest przedstawienie kompleksowego obrazu, w jaki sposób te etapy są połączone i jak każde z nich przyczynia się do osiągnięcia głównego celu - oczyszczania wody.

Podstawowe etapy oczyszczania przedstawione na schemacie to: mechaniczne, biologiczne i chemiczne.

Mechaniczne oczyszczanie

Mechaniczne oczyszczanie polega na usunięciu zanieczyszczeń stałych z wody przez różne urządzenia, takie jak kraty, sita, piaskowniki czy osadniki pierwotne. Definiuje to pierwszy etap oczyszczania, którego głównym celem jest usunięcie wszystkich dużych obiektów z wody.

Kraty - służą do oddzielania największych ciał stałych ze ścieków.
Piaskowniki - służą do krótkiej sedymentacji cząstek stałych o średnicy do 0,2 mm.
Odtłuszczacze - urządzenia, w których dochodzi do procesu flotacji. Cząstki lżejsze od cieczy porywane są przez pęcherzyki powietrza na powierzchnię, gdzie tworzy się pływający kożuch.
Osadniki wstępne - urządzenia stosowane w procesie oczyszczania mechanicznego. Służą do zatrzymywania łatwo opadających zawiesin.

Biologiczne oczyszczanie

W etapie biologicznym ścieki poddaje się procesom biodegradacji przez mikroorganizmy pozbywające się substancji organicznych rozpuszczonych w wodzie. Proces ten zwykle przebiega w osadnikach wtórnych czyli bioreaktorach. W reaktorach biologicznych dochodzi do usuwania substancji organicznych, między innymi białek, węglowodanów i tłuszczy. Zanieczyszczenia rozkładają mikroorganizmy, przede wszystkim bakterie tlenowe wchodzące w skład osadów czynnych oraz błony biologiczne występujące na złożu biologicznym.

Przeczytaj także: Przydomowe oczyszczalnie ścieków Zawiercie

Osadniki wtórne - urządzenia, w których oddziela się rozrośniętą błonę biologiczną.

Przykładem oczyszczalni biologicznej jest ta, w której biologiczną oczyszczanie odbywa się w komorze reaktora i polega na natlenianiu dostarczanych ścieków. Tlenowy proces oczyszczania przyczynia się do usuwania zanieczyszczeń organicznych oraz azotowych.

Chemiczne oczyszczanie

Ostatni etap oczyszczania to proces chemiczny, podczas którego stosuje się różnego rodzaju chemikalia, aby usunąć pozostałe zanieczyszczenia, takie jak metale ciężkie czy fosfor. Działa to poprzez proces koagulacji, flokulacji i osadzenia.

Procesem pośrednim między procesem oczyszczania mechanicznego a biologicznego jest koagulacja. Polega ona na uzdatnianiu wody przy użyciu środka chemicznego.

Przydomowa oczyszczalnia ścieków

Co to jest przydomowa oczyszczalnia ścieków i jak działa? Po okresie 10 letniego użytkowania najtańszym rozwiązaniem jest drenażowa oczyszczalnia ścieków. Oczyszczalnia drenażowa w stosunku do alternatywnych rozwiązań okazuje się korzystniejsza niż kanalizacja zbiorcza, nie wspominając już o szambie.

Zasada działania oczyszczalni drenażowej

W pierwszym etapie tzw. beztlenowym, surowe ścieki dopływają grawitacyjnie do osadnika gnilnego. W osadniku zachodzi zjawisko oddzielania substancji lekkich (oleje, tłuszcze) od substancji opadających na dno zbiornika. Wykonany i eksploatowany osadnik pozwala na usunięcie do 65 % zawiesin i 40% BZT5.

Przeczytaj także: Oczyszczalnia oksydacyjna: zasady działania

Następnie w ten sposób podczyszczone ścieki przepływają przez filtr do drugiego etapu oczyszczania, który odbywa się w drenażu rozsączającym. Na tym etapie wykorzystywany jest naturalny proces tlenowy, polegający na biochemicznym rozkładzie zanieczyszczeń. Do tego celu stosowane są głównie bakterie, dla których zawartość ścieków stanowi pokarm.

Warunki gruntowe

Warunki wodno-gruntowe panujące na działce są czynnikiem, który determinuje sposób oczyszczania ścieków. Gdy decydujemy się na oczyszczalnię drenażową wody gruntowe muszą być na niskim poziomie min. 2m p.p.t., a grunty otaczające powinny być lekkie i łatwo przepuszczalne np. piaski, żwiry.

Zbiornik oczyszczalni jak i rury drenarskie powinny być umieszczone w terenie, gdzie nie ma roślin z bogatym systemem korzeniowym. Do takich roślin należą wszelkie drzewa owocowe oraz iglaste. System rozsączania powinien być zlokalizowany w terenie zielonym.

Etapy instalacji oczyszczalni drenażowej

Wybór miejsca, w którym będzie znajdować się oczyszczalnia drenażowa. Na tym etapie warto wrysować w plan zagospodarowania terenu osadnik wraz z systemem rozsączania oraz zaznaczyć zarys domu, studni, granicy działki oraz większych nasadzeń.
Zagłębienie rury kanalizacyjnej wychodzącej z budynku determinuje głębokość posadowienia zbiornika oraz drenażu. Osadnik gnilny nie powinien być posadowiony zbyt głęboko. Za optymalną głębokość przyjmuje się ok. 50cm. Rura doprowadzająca ścieki do osadnika powinna mieć spadek 2-3%.
Wykonać wykop o szerokości min.
Szerokość rowu powinna wynosić min.

Biopreparaty

Oczyszczalnie do prawidłowej pracy potrzebują bakterii, których nie możemy pominąć. Te które do swojej pracy wymagają ciągłego dostarczania pożywki powinny ją otrzymywać co 2-3 tygodnie. Do zapoczątkowania pracy oczyszczalni idealnie nadaje się biopreparat BIOSTART DRENAŻ, który zaszczepia bakterie w systemie drenów.

Stosowane biopreparaty przyczyniają się do zmniejszenia objętości nieczystości. Ścieki zasilane pożywką bakteryjną nie wydzielają nieprzyjemnej woni, a ich objętość jest mniejsza nawet o 30%. Biopreparaty działają również korzystnie na system rozsączania i przeciwdziałają jego zarastaniu.

Przeczytaj także: Działania rewitalizacyjne w Torzymiu

Eksploatacja i konserwacja

Prawidłowo korzystając z oczyszczalni drenażowej musimy pamiętać o okresowym opróżnianiu komory osadnika, w zależności od eksploatacji raz lub dwa razy na rok. Systematyczna kontrola studzienki rozdzielczej oraz filtra sprawi, że nasza oczyszczalnia będzie działać bez zastrzeżeń.

Oczyszczalnie należy eksploatować zgodnie z instrukcją (dotyczy to częstotliwości opróżnienia osadnika wstępnego) oraz zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 18.11.2014 r.

W przypadku gdy zdecydujecie się Państwo na zakup przydomowej oczyszczalni ścieków lub zbiornika bezodpływowego gromadzącego nieczystości warto stosować się do powyższych kilku cennych wskazówek. Pamiętajmy, że zakup takich systemów jest inwestycją, która powinna spełniać swoje funkcje przez długie lata.

Podczas wyboru zbiorników nie sugerujmy się jedynie ceną. Zazwyczaj cena jest wyznacznikiem jakości. Pytajmy sprzedawców o wszelkie certyfikaty, wady i zalety. Sprawdźmy produkty u konkurencji. Podejmijmy decyzję rozważnie i cieszmy się sprawnie działającym systemem przez długie lata.

Problemy i rozwiązania

Wśród najczęstszych problemów związanych z funkcjonowaniem oczyszczalni ścieków są: zator przepływu w rurach, nadmierna ilość osadu, a także powstawanie kożucha na powierzchni osadnika gnilnego. Problemy te najlepiej rozwiązać poprzez regularne kontrole, czyszczenie systemu, a w przypadku większych problemów - skonsultowanie się z wykwalifikowanym specjalistą.

Przepompownia ścieków

Prawidłowe odprowadzanie nieczystości z obiektów jest bardzo ważne. Ścieki mogą zawierać wirusy, bakterie chorobotwórcze i inne szkodliwe składniki, które mogą być niebezpieczne dla środowiska i ludzi. Jedną z metod odprowadzania nieczystości jest montaż przydomowej przepompowni ścieków. Takie rozwiązanie sprawdzi się zwłaszcza w miejscach, w których nie ma możliwości podłączenia obiektu do zbiorczej sieci kanalizacyjnej lub ukształtowanie terenu nie pozwala na wykonanie kanalizacji grawitacyjnej.

Przepompownia ścieków - zasada działania

Podstawowe elementy, z jakich składa się przydomowa przepompownia ścieków to: zbiornik, pompa do tłoczenia ścieków, rurociąg i układ sterujący. Głównym zadaniem przepompowni jest przetłaczanie nieczystości do wyżej lub dalej położonego odbiornika. Ścieki spływają z terenu budynku do zbiornika przepompowni i gdy osiągną określony poziom, automatycznie uruchamia się pompa, która przetłacza nieczystości do szamba lub oczyszczalni. Ważnym elementem systemu jest wyłącznik pływakowy, który kontroluje poziom cieczy i odpowiada za uruchomienie pompy. Takie rozwiązanie pozwala oszczędzać energię elektryczną, ponieważ pompa nie działa cały czas, ale włącza się wtedy, kiedy jest to konieczne.

Przydomowe przepompownie ścieków - cennik

Ile kosztuje przydomowa przepompownia ścieków? Cena zależy od rodzaju zastosowanego układu. Dostępne są gotowe zestawy do tłoczenia nieczystości, ale również osobne elementy, aby każdy mógł skompletować przepompownię dostosowaną do własnych potrzeb. Do wyboru są zbiorniki o różnych pojemnościach. Ich ceny wahają się od 1149 zł do 2099 zł. Pompy do brudnej wody i ścieków kosztują od 319 zł do 1999 zł. Co jeszcze może zawierać przepompownia? Cena najtańszej pompy z rozdrabniaczem to 519 zł. Rozdrabniacz, jak sama nazwa wskazuje, rozdrabnia nieczystości, co ułatwia ich przepływ. Najprostszy gotowy zestaw przepompowni kosztuje 1549 zł i składa się ze zbiornika o pojemności 345 l i pompy o wydajności 150 l/min. Co zawiera i ile kosztuje najbardziej rozbudowana przepompownia? Koszt systemu składającego się ze zbiornika o pojemności 860 l i pompy o wydajności 400 l/min to 9999 zł. Taki zestaw jest wyposażony w system alarmujący o mogącej wystąpić awarii urządzenia.

Przepompownia ścieków przydomowa - cena montażu

Tam, gdzie nie jest możliwe grawitacyjne odprowadzanie nieczystości, przyda się przydomowa przepompownia ścieków. Koszt budowy jest jednorazowy, a pozwala na skuteczne i bezpieczne pozbywanie się nieczystości z obiektu. Sam montaż nie jest skomplikowany i nie wymaga specjalistycznej wiedzy. Można zaoszczędzić, instalując przydomową przepompownię ścieków samodzielnie, lub zlecić montaż profesjonalnej firmie. Ile kosztuje montaż urządzenia takiego jak domowa przepompownia ścieków? Cena zależy od stawek wybranej firmy i może uwzględniać rodzaj zastosowanego układu i zakres prac na działce.

Przydomowa przepompownia ścieków - jak o nią dbać?

Konserwacja przepompowni ścieków jest ważna, aby zapewnić jej prawidłowe działanie i uniknąć awarii. Na częstotliwość czyszczenia wpływa intensywność użytkowania urządzenia. Zazwyczaj zaleca się, aby wykonywać czynności konserwacyjne nie rzadziej niż dwa razy w roku. Elementy przydomowej przepompowni są narażone na szkodliwe działanie substancji zawartych w ściekach. Zgromadzone nieczystości niejednokrotnie zawierają większe fragmenty, które mogą utrudnić przepływ ścieków i doprowadzić do niedrożności urządzenia. Z tego powodu ważne jest regularne usuwanie zalegających w przepompowni zanieczyszczeń. Można to zrobić samodzielnie, ale najlepiej skorzystać z usług fachowców. Konieczne jest okresowe sprawdzanie stanu technicznego pomp i całego układu tłocznego.

Przepompownie przydomowe - cennik eksploatacji

Przydomowa przepompownia ścieków nie jest droga w eksploatacji. Podstawowym kosztem jest koszt energii elektrycznej niezbędnej do działania urządzenia. Aby nie dopuścić do awarii i nie narażać się na dodatkowe koszty, warto pamiętać o prawidłowej eksploatacji. Nie powinno się wrzucać do kanalizacji artykułów higieny osobistej, resztek obiadu, farb, piasku i innych śmieci, które mogłyby spowodować zator i utrudnić pracę urządzeń pompujących ścieki. Warto pamiętać o regularnych przeglądach elementów, z jakich składa się przydomowa przepompownia ścieków. Cena eksploatacji nie będzie wysoka, jeśli urządzenie będzie odpowiednio dobrane do warunków, w jakich ma pracować, i poddawane okresowej konserwacji. Przydomowe przepompownie ścieków są wykonane z tworzywa sztucznego, które jest odporne na agresywne działanie ścieków. Konstrukcja zbiorników jest szczelna, co zapobiega wyciekowi nieczystości.

Przepompownia przydomowa - cena

Na ostateczny koszt przepompowni składają się: rodzaj zastosowanego systemu, koszt montażu i dochodzące w późniejszym okresie wydatki ponoszone na eksploatację urządzenia. Wybierając przepompownię, trzeba wziąć pod uwagę rodzaj tłoczonej cieczy (ścieki szare czy czarne) i jej ilość. Następnie dostosować odpowiednie parametry przepompowni, czyli moc i wydajność pompy oraz wielkość zbiornika. Najczęściej stosowane są przepompownie zawierające jedną pompę do tłoczenia ścieków. Jednak istnieje możliwość zainstalowania dodatkowej pompy, aby zwiększyć wydajność urządzenia. Takie rozwiązanie sprawdzi się w przypadku przetłaczania dużej ilości ścieków. Dodatkową zaletą zastosowania dwóch pomp jest większe bezpieczeństwo działania całego systemu. W przypadku awarii jednej pompy druga natychmiast podejmuje pracę. Odpowiednio dobrane urządzenie to gwarancja prawidłowej i skutecznej pracy przepompowni. Poprawny montaż i regularna konserwacja zapewnią długoletnią i bezawaryjną pracę.

Oczyszczalnia Ścieków Zator - modernizacja

15 czerwca 2020r. w Oczyszczalni Ścieków w Podolszu podpisana została umowa na modernizację i gruntowną przebudowę obiektu pomiędzy Oczyszczalnią Sp. z o.o., a Control Process Silesia Sp. z o.o. Zadanie polegać będzie na remoncie i unowocześnieniu ciągu technologicznego m.in. poprzez rozbudowę obiektów oczyszczalni, budowie zbiornika buforowego oraz montażu nowych urządzeń.

Realizacja inwestycji wynikała z dostosowania ciągu technologicznego do aktualnych potrzeb rozwijających się gmin Zator i Babice oraz wymiany wyeksploatowanych urządzeń. Dzięki modernizacji zostanie podniesiona efektywność oczyszczania ścieków, poprawi się zabezpieczenie przed wydzielaniem odorów i funkcjonalność oczyszczalni.

tags: #oczyszczalnia #ścieków #Zator #zasada #działania