Oczyszczalnia Ścieków "Czajka" w Warszawie: Historia, Działalność i Wpływ na Miasto
- Szczegóły
Oczyszczalnia Ścieków „Czajka” jest jednym z najważniejszych elementów infrastruktury wodno-kanalizacyjnej w Warszawie. Została zaprojektowana na początku lat 70. XX wieku, a jej działalność rozpoczęła się w 1991 roku. W artykule przyjrzymy się nie tylko datom i faktom związanym z powstaniem oczyszczalni, ale także jej wpływowi na lokalną społeczność oraz zmiany technologiczne, które miały miejsce od momentu jej uruchomienia.
Historia i Rozwój Oczyszczalni "Czajka"
Historia oczyszczalni "Czajka" sięga jeszcze lat 70., gdy ruszyła jej budowa. Prace jednak mocno się przedłużyły. Zakład rozpoczął działalność w 1991 roku, zajmując się odbieraniem ścieków z dzielnic prawobrzeżnej Warszawy oraz kilku pobliskich miast m.in. Legionowa, Ząbek, Zielonki i Marek.
W 2005 roku, analizowano możliwość budowy nowego zakładu w lewobrzeżnej części Warszawy, ale zdecydowano ostatecznie tym, że to właśnie „Czajka” zajmie się też oczyszczaniem ścieków także z Bielan, Żoliborza, Śródmieścia, Ochoty, Woli czy Bemowa. Prace nad projektem ruszyły, a Warszawa zawnioskowała o środki unijne na jej rozbudowę i stworzenie systemu przesyłu ścieków z lewobrzeżnej części stolicy.
W 2008 roku podpisano umowę na rozbudowę i unowocześnienie "Czajki" - głównym wykonawcą została firma Warbud. Modernizacja samej oczyszczalni rozpoczęła się w 2009 roku. Inwestycja obejmowała także budowę spalarni osadów i tunelu pod dnem Wisły o długości 1,3 km i średnicy 4,5 m.
Oczyszczalnia miała być gotowa przed końcem 2010 roku, a jej rozruch zaczął się dopiero latem 2012 roku. Miasto najpierw dostało z funduszy unijnych miliard zł na tę inwestycję, a potem jeszcze dodatkowe prawie 700 mln zł. Warunkiem było jej ukończenie do 2012 roku, stąd wynikał pośpiech, by w końcu oczyszczalnię uruchomić.
Przeczytaj także: Cyraneczka w Wesołej: Jak działa oczyszczalnia?
Inwestycje i Koszty
Całkowity koszt rozbudowy i modernizacji "Czajki" wraz z kolektorami i spalarnią osadów miał początkowo wynieść 3,5 mld zł. Ostatecznie inwestycja kosztowała o 200 mln zł więcej. Wartość netto umowy wynosiła: 200 mln Euro i 1.151.793,155,00 PLN (ok.
Dokonana kilka lat temu przebudowa warszawskiej oczyszczalni „Czajka”, pochłonęła gigantyczną kwotę 3,7 mld zł.
Po zakończeniu rozbudowy „Czajka” stała się jednak największą oczyszczalnią ścieków w Polsce. Rozbudowany zakład zajmuje powierzchnię 52,7 ha i może w ciągu doby przyjąć 435 tys. m3 ścieków.
Technologia Oczyszczania
„Czajka” to oczyszczalnia mechaniczno-biologiczna z podwyższonym usuwaniem ze ścieków związków biogennych. Ścieki oczyszczamy mechanicznie i biologicznie. Powstałe podczas oczyszczania osady ściekowe, w kontrolowanych warunkach, ulegają fermentacji. Wytworzony w ten sposób biogaz wykorzystujemy do celów grzewczych i produkcji prądu elektrycznego na własne potrzeby.
Zaraz po uruchomieniu „Czajki” ścieki oczyszczano jedynie poprzez redukcję związków węgla organicznego. Z czasem dodano rozwiązania umożliwiające usuwanie ze ścieków także związków biogennych. Jednak ograniczenia wynikające z konstrukcji istniejących obiektów technologicznych nie pozwalały osiągnąć norm dla ścieków oczyszczonych, obowiązujących obecnie w Polsce i innych krajach unijnych.
Przeczytaj także: Przydomowe oczyszczalnie ścieków Zawiercie
W ramach inwestycji istniejące urządzenia i procesy technologiczne zastąpiliśmy nowymi - bardziej wydajnymi i spełniającymi współczesne standardy jakościowe gospodarowania ściekami. Pierwszy etap oczyszczania ścieków to tzw. oczyszczanie mechaniczne. W drugim etapie, ścieki są kierowane do basenów osadu czynnego. Tam podczas procesu biologicznego oczyszczania zostaje usunięty z nich azot i fosfor.
Osady ściekowe, powstałe w procesie oczyszczania, poddajemy stabilizacji i odwodnieniu. Wszystkie obiekty oczyszczania wstępnego oraz gospodarki osadowej, są całkowicie zhermetyzowane, zaś powietrze odciągane z obiektów technologicznych jest neutralizowane w systemie chemicznego oczyszczania powietrza. Odpady technologiczne powstałe w procesie oczyszczania ścieków i przeróbki osadów ściekowych, są unieszkodliwiane w STUOŚ, zlokalizowanej na terenie Oczyszczalni Ścieków „Czajka”.
Dopływające ścieki mieszają się w komorze zbiorczej, a następnie przepływają kolejno przez kraty, piaskowniki i osadniki wstępne, skąd dopływają do pompowni pośredniej. Podniesione przez pompownię, rozdzielane są następnie na 10 ciągów technologicznych. Każdy z nich składa się z reaktora biologicznego z osadem czynnym typu BIODENIPHO i zespołu dwóch osadników wtórnych.
Osad z osadników wstępnych odprowadzany jest do zagęszczaczy grawitacyjnych i po zagęszczeniu mieszany jest z osadem nadmiernym zagęszczonym na wirówkach. Zagęszczone osady zmieszane kierowane są dalej do Wydzielonych Komór Fermentacyjnych, gdzie w procesie stabilizacji beztlenowej osadów powstaje biogaz. Częściowo spalamy go w kotłowni oraz w stacji gazogeneratorów. Przefermentowane osady są następnie odwadniane i kierowane do unieszkodliwienia w Stacji Termicznej Utylizacji Osadów Ściekowych (STUOŚ). Osady są unieszkodliwiane w piecach fluidalnych połączonych ze specjalnymi kotłami. Wszystko po to, aby odzyskać jak najwięcej energii.
Przepustowość Oczyszczalni
Do 2012 roku oczyszczaliśmy tu ścieki wyłącznie z prawobrzeżnych dzielnic Warszawy i okolicznych gmin: Legionowa, Zielonki, Jabłonnej, Marek i Ząbek (ok. 180 tys. m3/d). W lipcu 2012 r. do oczyszczalni kolektorami przesyłowymi położonymi pod dnem Wisły, dopłynęły ścieki z centralnej i północnej części Warszawy lewobrzeżnej (ok. 240 tys. m3/d). Docelowo Zakład „Czajka” zaprojektowany jest na przyjęcie 435 tys. m3/d.
Przeczytaj także: Oczyszczalnia oksydacyjna: zasady działania
Awarie i Problemy
Pech „Czajki” jednak nie opuszcza. Pod koniec sierpnia 2019 roku doszło do awarii obu kolektorów odprowadzających ścieki z lewobrzeżnej Warszawy. W efekcie nieczystości przez pewien czas były zrzucane do Wisły. Dzięki pomocy spółki Wody Polskie stworzono most pontonowy na którym zainstalowano tymczasowy rurociąg. Naprawa uszkodzonych kolektorów trwała do listopada.
Oznacza to kolejne koszty - przy okazji pierwszej awarii miasto musiało wydać ponad 50 mln zł, a kolejne wydatki będą o wiele większe, bo stolica planuje przebudowę całej instalacji.
Od sobotniego popołudnia 8 tys. litrów ścieków na sekundę znów wpada do Wisły w okolicach Mostu Północnego. Powodem jest kolejne uszkodzenie rurociągu w tunelu pod dnem Wisły. To awaria podobna do tej, do której doszło rok temu, ale nastąpiła ona w innym miejscu kolektora.
Od listopada 2019 r. trwają bowiem prace nad stworzeniem zupełnie nowego systemu, który miałby przesyłać ścieki z lewobrzeżnej Warszawy do "Czajki". - Firma jest wybrana, jest już opracowana koncepcja, ale nie da się tego ze względu na procedury przyspieszyć. Na dniach mamy mieć projekt, ale budowa też może potrwać co najmniej dwa lata - mówił w niedzielę Rafał Trzaskowski.
"Czajka" w Strukturach MPWiK
"Czajka" nie jest osobnym bytem prawnym, ale częścią spółki akcyjnej Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji, należącej do miasta stołecznego Warszawy. To miejski gigant, zatrudniający ok. 1,2 tys. osób.
"Czajka" jest jedną z czterech oczyszczalni ścieków na terenie aglomeracji warszawskiej. Pozostałe są jednak o wiele mniejsze i nie są w stanie przejąć chociaż części ścieków z reszty dzielnic. Na warszawskim Wilanowie działa Zakład Południe, oczyszczający w ciągu doby około 60 tys. m3 ścieków. Taką samą przepustowość ma Zakład Pruszków, oczyszczający ścieki z tego miasta, Michałowic, Ożarowa Mazowieckiego, Piastowa, Brwinowa, a także warszawskiej dzielnicy Ursus. Najmniejszy jest Zakład Dębe w Wieliszewie, który oczyszcza z kolei nieczystości z terenu gmin: Wieliszew, Serock i Nieporęt (17 tys. m3/d).
W skład MPWiK wchodzą też zajmujące się uzdatnianiem wody: Zakład Centralny, do którego trafia woda z Wisły (należą do niego m.in. stacje „Filtry” i „Praga”, ujęcie wody jest na południu miasta) oraz Zakład Północny w Wieliszewie, który zaopatruje wodociągi w północnych dzielnicach prawo- i lewobrzeżnej Warszawy. MPWiK dostarcza wodę do mieszkań w Warszawie i okolicach i odbiera z nich ścieki.
Dane Finansowe MPWiK
Z ostatniego dostępnego raportu wynika, że w 2017 roku firma wyprodukowała 123,1 mln metrów sześciennych czystej wody, w tym sprzedała 108,8 mln metrów sześciennych. W 2017 roku jej przychody netto ze sprzedaży wyniosły 1,192 mld zł, a koszty działalności operacyjnej opiewały na 912 mln zł.
Do połowy 2018 roku obowiązywała taryfa według której cena za metr sześcienny wody wynosiła 4,54 zł, a cena za odprowadzenie metra sześciennego ścieków - 6,93 zł. W 2018 roku MPWiK złożył wniosek do Wód Polskich o obniżenie taryf za wodę i ścieki i dostał na to zgodę. W związku z tym ceny od 2 czerwca 2018 roku spadły - w przypadku wody do kwoty 3,89 zł za metr sześcienny, a w przypadków ścieków do 5,96 zł za taką samą objętość. Ceny te obowiązywać mają do 2 czerwca 2021 rok.
Wpływ na Lokalną Społeczność i Środowisko
Oczyszczalnia „Czajka” odgrywa kluczową rolę w lokalnej społeczności, wpływając na jakość życia mieszkańców Warszawy. Dzięki efektywnemu oczyszczaniu ścieków, przyczynia się do poprawy stanu środowiska naturalnego, co jest niezwykle istotne w kontekście ochrony zdrowia publicznego.
W ramach swojej działalności, oczyszczalnia angażuje się w różne inicjatywy ekologiczne, które mają na celu edukację mieszkańców na temat ochrony środowiska. Programy te często obejmują warsztaty, spotkania informacyjne oraz współpracę z lokalnymi szkołami i organizacjami.
Oczyszczalnia „Czajka” ma znaczący wpływ na ochronę środowiska w Warszawie. Dzięki zastosowaniu nowoczesnych technologii oczyszczania, znacząco redukuje ilość zanieczyszczeń trafiających do rzek i zbiorników wodnych. Inicjatywy takie jak programy recyklingu i odzysku wody przyczyniają się do zmniejszenia zużycia wody pitnej oraz ochrony zasobów wodnych.
Oczyszczalnia prowadzi także działania mające na celu monitorowanie jakości wód w okolicznych rzekach. Regularne badania pozwalają na wczesne wykrywanie problemów z zanieczyszczeniem, co jest kluczowe dla ochrony ekosystemów wodnych.
Oczyszczalnia „Czajka” aktywnie współpracuje z lokalnymi mieszkańcami oraz instytucjami, co przyczynia się do budowania pozytywnych relacji w społeczności. Regularnie organizowane są spotkania informacyjne, podczas których mieszkańcy mogą dowiedzieć się więcej o działaniach oczyszczalni oraz o jej wpływie na środowisko.
Oczyszczalnia angażuje się w różne projekty, które mają na celu poprawę jakości życia w okolicy. Przykładem może być program „Czajka dla społeczności”, który wspiera lokalne inicjatywy ekologiczne.
Współpraca z oczyszczalnią „Czajka” to nie tylko obowiązek, ale i możliwość dla lokalnych społeczności do aktywnego uczestnictwa w ochronie środowiska. Mieszkańcy mogą angażować się w organizację lokalnych wydarzeń edukacyjnych, które promują odpowiedzialne korzystanie z zasobów wodnych oraz świadome podejście do odpadów.
Dodatkowo, lokalne organizacje mogą współpracować z oczyszczalnią w zakresie monitorowania jakości wód w rzekach i zbiornikach. Taka współpraca nie tylko wspiera działania oczyszczalni, ale także umożliwia mieszkańcom bezpośredni wpływ na stan środowiska.
Przyszłość Oczyszczalni
Będzie ona w przeciągu następnych lat koniecznością niezależnie od losu słynnego kolektora pod Wisłą - w Warszawie przybywa ścieków, a przepustowość „Czajki” i „Południa” jest niewystarczająca.
tags: #oczyszczalnia #ścieków #w #warszawie #opis
