Oczyszczalnie Ścieków Płaszów II i Kujawy w Krakowie: Modernizacja i Wpływ na Środowisko
- Szczegóły
W Krakowie działają dwie główne oczyszczalnie ścieków: "Płaszów" oraz "Kujawy". Oczyszczalnia "Płaszów" obsługuje 500 tys. mieszkańców z rejonu Krakowa, natomiast "Kujawy" to system nowohudzki przyjmujący ścieki od około 250 tys. mieszkańców Nowej Huty. Obydwa systemy pracują grawitacyjnie, odbierając ścieki od 7 oczyszczalni, w tym od 2 centralnych i 5 osiedlowych.
Historia i Działanie Oczyszczalni Płaszów
Oczyszczalnia "Płaszów" działa od 1999 roku i prowadzi oczyszczanie w sposób mechaniczno-biologiczny ze wspomaganiem chemicznym. Spełnia ona aktualnie obowiązujące normy w zakresie oczyszczania ścieków. Wydajność oczyszczalni wynosi 80 tys. m3/d, ze średnim przepływem 52 tys. m3/d, a w porze deszczowej nawet 250 tys. m3/d.
Wstępnie planowano oczyszczalnię mechaniczno-biologiczną, lecz z powodu braku środków finansowych zdołano zrealizować jedynie część mechaniczną. Dopiero w roku 1976 oczyszczalnia osiągnęła założoną w projekcie przepustowość 132 tys. m3/d. W 1994 roku uruchomiono proces chemicznego strącania osadu z zastosowaniem specjalnych koagulantów.
Obecnie oczyszczalnia przejmuje ponad 20% ścieków więcej niż wynika to z projektowej przepustowości. Oczyszczaniu mechanicznemu podlega średnio 164 tys. m3 ścieków na dobę, co stanowi około 87% całkowitej ilości ścieków odprowadzanych przez kolektor płaszowski. Pozostałe 24 tys. m3/d wpływa wprost do Drwiny przez przelew na kolektorze. Przepustowość całej oczyszczalni wynosi 656 tys. m3/d.
Wpływ na Środowisko i Modernizacja
Przed modernizacją oczyszczalni ścieków „Płaszów” oraz „Kujawy” Kraków bardzo przyczyniał się do degradacji Wisły i Bałtyku. Do niedawna ok. 80% ścieków zrzucane było bezpośrednio, bez jakiegokolwiek oczyszczania do rzeki. Zanieczyszczenie było tak wielkie, że miasto oraz źródła zanieczyszczenia znalazły się na liście tzw. „Gorących punktów” ujętych w Konwencji Helsińskiej. Oczyszczalnie krakowskie otrzymały kategorię priorytetowych do modernizacji.
Przeczytaj także: Przydomowe oczyszczalnie ścieków Zawiercie
Uruchomienie oczyszczalni „Płaszów II” pozwoliło na sześciokrotne zmniejszenie opłat za odprowadzanie zanieczyszczeń do środowiska i umorzenie 200 mln zł kary z tego tytułu.
Wisła jest bardzo zanieczyszczoną rzeką szczególnie chlorkiem sodu. Na stan jej zanieczyszczenia mają wpływ śląskie kopalnie węgla kamiennego, ścieki rolnicze i komunalne. Od początku lat dziewięćdziesiątych obserwuje się spadek zużycia wody, spowodowany racjonalizacją gospodarowania wodą przez konsumentów i dostawców wód. Z faktem tym związane jest zmniejszenie się ilości ścieków odprowadzanych bez oczyszczania do wód oraz wzrost ilości ścieków oczyszczonych biologicznie i z podwyższonym usuwaniem biogenów.
Inwestycje i Rozbudowa
Zapachy z krakowskich oczyszczalni ścieków będą mniej dokuczliwe dla mieszkańców. Wodociągi Miasta Krakowa dostały z Unii Europejskiej 116 mln zł na rozbudowę i hermetyzację “Płaszowa” i “Kujaw”, dzięki czemu miejskich pieniędzy wystarczy też na inwestycje w dzielnicach, które najbardziej cierpiały przez odorowe uciążliwości.
Pieniądze dla Wodociągów pochodzą z europejskiego Funduszu Spójności. Dzięki temu dofinansowaniu miasto może zwolnić 40 mln zł, które były zapisane w Wieloletniej Prognozie Finansowej na hermetyzację oczyszczalni Płaszów. To pozwoli na przeprowadzenie inwestycji w Podgórzu i Bieżanowie - Prokocimiu, których mieszkańcy najbardziej cierpieli z powodu zapachowych uciążliwości.
Wodociągi Miasta Krakowa zaplanowały skomplikowany proces przykrycia osadników wstępnych w oczyszczalni ścieków Płaszów. Będzie to, jak zapowiadają, pierwszy taki projekt w Polsce, stanowiący wyzwanie konstruktorskie. Przykrycie pierwszego z czterech osadników zostało sfinansowane ze środków własnych spółki. Na ten cel przeznaczono 10 mln zł. Kolejne trzy obiekty zostaną przykryte w ramach unijnego wsparcia z projektu „Gospodarka wodno-ściekowa w Krakowie - Etap VII”.
Przeczytaj także: Oczyszczalnia oksydacyjna: zasady działania
Projekt obejmie też przykrycie piaskownika i innych mniejszych obiektów technologicznych. Wybudowane zostaną trzy stacje wielostopniowej dezodoryzacji, wykorzystującej układ trzech biofiltrów. Koszt jednej stacji to 2 mln zł. Roczny koszt jej eksploatacji wynosi natomiast 100 do 150 tys. zł.
Wkład własny Wodociągów Miasta Krakowa w projekt wynosi blisko 88 mln zł, co daje wraz z 116 milionami z funduszy europejskich łączną sumę 204 milionów. Wybudowane zostaną także nowe odcinki kanalizacji sanitarnej i ogólnospławnej, dając możliwość przyłączenia się 635 mieszkańcom. Powstanie pompownia ścieków i system kanalizacji, umożliwiający przerzut ścieków z przeznaczonej do likwidacji oczyszczalni ścieków Wadów.
Na terenie drugiej centralnej oczyszczalni ścieków Kujawy zaplanowano budowę zhermetyzowanej, czterostanowiskowej stacji zlewnej. Będzie wyposażona w urządzenia kontrolujące ilość i jakość dowożonych ścieków, a także układ do mycia samochodów asenizacyjnych.
“Będziemy informować o postępach prac w projekcie, który jest przewidziany w formule zaprojektuj - wybuduj, więc będziemy kontraktować te prace przez najbliższy rok, a ich realizacja potrwa od 1,5 roku do 2 lat. Chcemy zakończyć te prace na początku 2028 roku. Jednak to nie oznacza, że wcześniej nie będzie stopniowo poprawiała się sytuacja w oczyszczalni” - wyjaśnia prezes zarządu Wodociągów Miasta Krakowa, Piotr Ziętara.
Władze wodociągów zapowiadają, że inwestycja wpłynie na zmniejszenie uciążliwości zapachowych w południowo - wschodniej części miasta, poprawi też wydajność oczyszczalni ścieków Płaszów, zwiększy możliwości przyjęcia ładunku zanieczyszczeń o 40% i wpłynie na efektywność oczyszczalni ścieków Kujawy. Pozwoli też na wyposażenie kolejnych obszarów miasta w nową sieć kanalizacyjną i podłączenie do niej 635 nowych użytkowników.
Przeczytaj także: Jak ustawić napowietrzanie?
Urzędnicy przypominają, że oczyszczalnia w Płaszowie od 2003 roku, przechodziła największą w swojej historii modernizację. Zakład rozbudowano, powstały reaktory biologiczne, zrekultywowano 18 ha lagun osadowych, które generowały uciążliwe zapachy, wybudowano nowoczesną, w pełni zautomatyzowaną stację zlewną dla samochodów przywożących ścieki z szamb o wysokim stężeniu siarkowodoru. Przykryto wszystkie kanały dopływowe, zhermetyzowano stację krat rzadkich i pompownię główną. Do oczyszczania powietrza użyte zostało urządzenie filtrosorpcyjne, tzn. takie, które dzięki filtrom z wsadem z węgla aktywnego redukuje związki odorowe, uwalniane ze ścieków. Takie filtry pozwalają na oczyszczenie ponad 15 tys. m3 powietrza w ciągu zaledwie jednej godziny. Uruchomienie instalacji spowodowało znaczne, wyraźnie odczuwalne ograniczenie występowania odorów.
Dofinansowanie z NFOŚiGW
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) przekaże ponad 116 mln Wodociągom Miasta Krakowa na rozbudowę oczyszczalni ścieków w aglomeracji krakowskiej. Umowę dofinansowania podpisali Robert Gajda, zastępca prezesa zarządu NFOŚiGW oraz w imieniu Wodociągów Miasta Krakowa prezes zarządu Piotr Ziętara i wiceprezes zarządu Paweł Senderek.
- Podpisana właśnie umowa to znaczący krok w kierunku dalszej modernizacji i rozbudowy infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjnej stolicy Małopolski i poprawa życia mieszkańców. NFOŚiGW na te działania w perspektywie 2021-2027 przeznaczy z programu FEnIKS ok 4,5 miliarda złotych - powiedział Robert Gajda, zastępca prezesa zarządu NFOŚiGW.
Wodociągi Miasta Krakowa otrzymają ponad 116 mln zł dotacji na realizację projektu Gospodarka wodno-ściekowa w Krakowie - Etap VII. Całkowity koszt przedsięwzięcia to ponad 204 mln zł. Inwestycja zwiększy niezawodność, wydajność i efektywność pracy krakowskich oczyszczalni oraz dostosuje standard oczyszczania ścieków w aglomeracji do standardów unijnych wynikających z dyrektywy ściekowej.
Projekt obejmie rozwój i modernizację zakładów oczyszczania ścieków: Płaszów i Kujawy, likwidację niewydolnej jednostki Wadów, budowę 5 km nowych sieci kanalizacji sanitarnej i kanału przerzutowego wraz z przepompownią z likwidowanej oczyszczalni ścieków.
W ramach działania FEnIKS 1.3 dofinansowanie do 70 proc. kosztów kwalifikowanych inwestycji mogą otrzymać podmioty odpowiedzialne za realizację zadań związanych z gospodarką wodno-ściekową na terenie aglomeracji, tj. jednostki samorządu terytorialnego i ich związki oraz przedsiębiorstwa wodociągowo‐kanalizacyjne. Do 11 kwietnia 2025 r. trwa drugi nabór wniosków.
Podsumowanie Inwestycji
Miejskie wodociągi zaplanowały skomplikowany proces przykrycia osadników wstępnych w oczyszczalni ścieków Płaszów. Przykrycie pierwszego z czterech osadników zostało sfinansowane ze środków własnych spółki, na co przeznaczono 10 mln zł. Według przedstawicieli wodociągów będzie to pierwszy taki projekt w Polsce, stanowiący wyzwanie konstruktorskie. Obejmie on również przykrycie piaskownika i innych mniejszych obiektów technologicznych.
Rozbudowane oczyszczalnie przyjmą o 40 proc. więcej zanieczyszczeń. Na terenie drugiej centralnej oczyszczalni ścieków Kujawy zaplanowano budowę zhermetyzowanej, czterostanowiskowej stacji zlewnej.
Prezes zapowiedział, że inwestycja będzie realizowana w formule zaprojektuj-wybuduj, a wszystkie prace powinny zakończyć się w 2028 roku. Zgodnie z planami inwestycja wpłynie na zmniejszenie uciążliwości zapachowych w tej części miasta, a także poprawi wydajność oczyszczalni ścieków Płaszów. Oczyszczalnie będą mogły przyjąć 40 proc. więcej zanieczyszczeń.
Po konsultacjach zdecydowano, że pieniądze te będą przeznaczone na: budowę przedszkola przy ul. Prokocimskiej, remont 43 LO przy ul. Limanowskiego, budowę chodnika wzdłuż ul. Rybitwy oraz remont przejścia podziemnego przy ul.
tags: #oczyszczalnia #ścieków #płaszów #ii #kujawy #wadow
