Historia i Technologia Oczyszczalni Ścieków "Czajka" w Warszawie
- Szczegóły
Historia usług kanalizacyjnych to fascynująca opowieść o tym, jak człowiek od tysięcy lat radził sobie z problemem odprowadzania nieczystości. Kanalizacja to jeden z tych elementów infrastruktury, o których na co dzień się nie myśli, dopóki nie dojdzie do awarii. Tymczasem jej rozwój towarzyszył ludzkości od najdawniejszych czasów i miał ogromny wpływ na kształtowanie się cywilizacji. Z biegiem wieków zmieniały się nie tylko same instalacje, ale także metody ich utrzymania i konserwacji.
Początki kanalizacji sięgają kilku tysięcy lat wstecz. Już w starożytnych miastach Mezopotamii budowano proste systemy odprowadzania wody i nieczystości. Archeolodzy odkryli gliniane rury i kanały, które świadczą o tym, że mieszkańcy dbali o higienę i komfort życia. Jednym z najbardziej znanych przykładów jest kanalizacja w Mohendżo-Daro, mieście cywilizacji Indusu, które istniało około 2500 lat p.n.e. W starożytnej Grecji pojawiły się także rozwiązania bardziej zaawansowane.
Starożytny Rzym uważany jest za kolebkę nowoczesnej kanalizacji. To właśnie tam powstały systemy, które przez wieki były wzorem dla innych cywilizacji. Najsłynniejszym przykładem jest Cloaca Maxima, monumentalny kanał wybudowany w VI wieku p.n.e., którego część funkcjonuje do dziś. Rzymianie budowali swoje systemy kanalizacyjne z ogromną starannością. Co ciekawe, kanalizacja w Rzymie pełniła nie tylko funkcję praktyczną, ale i symboliczną.
Kanalizacja od zawsze miała ogromny wpływ na zdrowie publiczne. W czasach, gdy brakowało sprawnych systemów odprowadzania ścieków, miasta zmagały się z epidemiami chorób zakaźnych. Dobrze zaprojektowane sieci odprowadzania ścieków przyczyniły się do poprawy jakości życia mieszkańców. Kanalizacja była więc nie tylko rozwiązaniem sanitarnym, ale też warunkiem postępu urbanistycznego i gospodarczego. Rola kanalizacji w zdrowiu publicznym jest nie do przecenienia.
Po upadku Cesarstwa Rzymskiego wiele osiągnięć technicznych, w tym kanalizacja, popadło w zapomnienie. Średniowieczne miasta Europy rosły szybko, lecz nie były przygotowane na rosnącą liczbę mieszkańców. Brak rozwiniętych systemów odprowadzania ścieków sprawił, że nieczystości często wylewano bezpośrednio na ulice lub do pobliskich rzek. Konsekwencją takiego stanu rzeczy były częste epidemie. Okres średniowiecza pokazuje, jak wielkie znaczenie dla zdrowia i rozwoju miast ma sprawna kanalizacja.
Przeczytaj także: Przydomowe oczyszczalnie ścieków Zawiercie
Rewolucja przemysłowa przyniosła dynamiczny rozwój miast, które szybko się rozrastały i przyciągały tysiące nowych mieszkańców. Wraz z gwałtownym wzrostem liczby ludności pojawiły się poważne problemy sanitarne. Przełom nastąpił w XIX wieku. W Londynie, który w tym czasie borykał się z częstymi epidemiami cholery, inżynier Joseph Bazalgette zaprojektował nowoczesny system kanalizacyjny. Rozwój kanalizacji szedł w parze z nową wiedzą medyczną i odkryciami naukowymi.
XIX wiek przyniósł rewolucję w podejściu do usług kanalizacyjnych. Rozbudowane sieci kanałów wymagały nie tylko budowy, ale również regularnej konserwacji. Zaczęły powstawać pierwsze wyspecjalizowane służby miejskie odpowiedzialne za utrzymanie czystości i drożności rur. W XX wieku rozwój technologii sprawił, że usługi kanalizacyjne stały się coraz bardziej profesjonalne. Wraz z rozwojem miast rosły również oczekiwania wobec firm zajmujących się kanalizacją. XX wiek to także czas wprowadzania pierwszych norm i regulacji dotyczących usług kanalizacyjnych.
Historia kanalizacji pozostawiła po sobie wiele imponujących zabytków, które do dziś budzą podziw swoją konstrukcją i funkcjonalnością. Najbardziej znanym przykładem jest Cloaca Maxima w Rzymie, jeden z najstarszych i największych kanałów ściekowych świata. Równie ciekawym zabytkiem jest kanalizacja w Mohendżo-Daro, mieście cywilizacji Indusu. W Europie warto wspomnieć także o sieci kanalizacyjnej Paryża, której początki sięgają średniowiecza, a dynamiczny rozwój nastąpił w XIX wieku. Na uwagę zasługuje także podziemny system wodno-kanalizacyjny w Knossos na Krecie.
Historia kanalizacji w Polsce jest równie ciekawa jak ta w wielkich metropoliach Europy. Pierwsze systemy pojawiały się w średniowiecznych miastach, takich jak Kraków czy Gdańsk, gdzie budowano kanały odprowadzające nieczystości do rzek. Dynamiczny rozwój kanalizacji w Polsce nastąpił w XIX wieku. Współczesna Polska dysponuje rozbudowaną infrastrukturą kanalizacyjną, obejmującą nie tylko duże miasta, ale i mniejsze miejscowości.
W drugiej połowie XX wieku usługi kanalizacyjne wkroczyły w erę nowoczesnych technologii. Zamiast żmudnego, ręcznego usuwania zanieczyszczeń zaczęto stosować metody oparte na wodzie pod wysokim ciśnieniem. Tak powstała technologia czyszczenia ciśnieniowego, znana dziś powszechnie jako metoda WUKO. Czyszczenie ciśnieniowe szybko zyskało popularność, ponieważ było nie tylko efektywne, ale również bezpieczne dla środowiska. Kolejnym przełomem była inspekcja kanalizacji kamerą. Wprowadzenie tych technologii całkowicie zmieniło charakter usług kanalizacyjnych.
Przeczytaj także: Oczyszczalnia oksydacyjna: zasady działania
We współczesnych miastach sieci kanalizacyjne mają kluczowe znaczenie dla codziennego funkcjonowania mieszkańców. Ich utrzymanie wymaga nowoczesnych i niezawodnych metod, a jedną z najważniejszych jest technologia WUKO. Usługi WUKO są szczególnie ważne w dużych aglomeracjach, gdzie systemy kanalizacyjne pracują niemal bez przerwy i są narażone na ogromne obciążenia. WUKO to dziś synonim nowoczesnej obsługi kanalizacji.
Przyszłość usług kanalizacyjnych wiąże się z wykorzystaniem nowych technologii oraz coraz większym naciskiem na ekologię. Już dziś w wielu krajach wdraża się inteligentne systemy monitoringu, które w czasie rzeczywistym analizują przepływ ścieków, wykrywają zatory i ostrzegają o potencjalnych awariach. Kolejnym ważnym kierunkiem rozwoju jest dbałość o środowisko. Nie można też pominąć rosnącej roli robotyki. Przyszłość usług kanalizacyjnych to połączenie technologii i odpowiedzialności środowiskowej.
Oczyszczalnia Ścieków "Czajka" - Historia i Rozwój
"Czajka" to zlokalizowana na warszawskiej Białołęce przy ul. Czajki największa oczyszczalnia ścieków w Polsce. Jej historia sięga lat 70., gdy ruszyła jej budowa. Zakład rozpoczął działalność w 1991 oku, zajmując się odbieraniem ścieków z dzielnic prawobrzeżnej Warszawy oraz kilku pobliskich miast m.in. Legionowa, Ząbek, Zielonki i Marek.
W 2005 roku analizowano możliwość budowy nowego zakładu w lewobrzeżnej części Warszawy, ale zdecydowano ostatecznie tym, że to właśnie „Czajka” zajmie się też oczyszczaniem ścieków także z Bielan, Żoliborza, Śródmieścia, Ochoty, Woli czy Bemowa. Prace nad projektem ruszyły, a Warszawa zawnioskowała o środki unijne na jej rozbudowę i stworzenie systemu przesyłu ścieków z lewobrzeżnej części stolicy. W 2008 roku, gdy Warszawą rządziła już Hanna Gronkiewicz-Waltz, podpisano umowę na rozbudowę i unowocześnienie "Czajki" - głównym wykonawcą została firma Warbud. Modernizacja samej oczyszczalni rozpoczęła się w 2009 roku.
Inwestycja obejmowała także budowę spalarni osadów i tunelu pod dnem Wisły o długości 1,3 km i średnicy 4,5 m. Inwestycję paraliżowały jednak opóźnienia. Oczyszczalnia miała być gotowa przed końcem 2010 roku, a jej rozruch zaczął się dopiero latem 2012 roku. Warunkiem było jej ukończenie do 2012 roku, stąd wynikał pośpiech, by w końcu oczyszczalnię uruchomić.
Przeczytaj także: Jak ustawić napowietrzanie?
Całkowity koszt rozbudowy i modernizacji "Czajki" wraz z kolektorami i spalarnią osadów miał początkowo wynieść 3,5 mld zł. Ostatecznie inwestycja kosztowała o 200 mln zł więcej. Po zakończeniu rozbudowy „Czajka” stała się jednak największą oczyszczalnią ścieków w Polsce. Rozbudowany zakład zajmuje powierzchnię 52,7 ha i może w ciągu doby przyjąć 435 tys. Pech „Czajki” jednak nie opuszcza.
Awarie i Problemy "Czajki"
Pod koniec sierpnia 2019 roku doszło do awarii obu kolektorów odprowadzających ścieki z lewobrzeżnej Warszawy. W efekcie nieczystości przez pewien czas były zrzucane do Wisły. Dzięki pomocy spółki Wody Polskie stworzono most pontonowy na którym zainstalowano tymczasowy rurociąg. Naprawa uszkodzonych kolektorów trwała do listopada. Ostatecznie naprawa uszkodzonych kolektorów kosztowała miasto ponad 42 mln zł.
Od sobotniego popołudnia 8 tys. litrów ścieków na sekundę znów wpada do Wisły w okolicach Mostu Północnego. Powodem jest kolejne uszkodzenie rurociągu w tunelu pod dnem Wisły. To awaria podobna do tej, do której doszło rok temu, ale nastąpiła ona w innym miejscu kolektora. W tej sytuacji ratusz rozważał dwa scenariusze: poprowadzenie tymczasowego rurociągu po dnie Wisły lub zbudowanie tymczasowej instalacji po moście Północnym.
W poniedziałek Rafał Trzaskowski zapowiedział jednak, że na razie ma powstać most pontonowy po którym poprowadzony zostanie rurociąg zapasowy, tak jak miało to miejsce rok temu. Zwrócił się o pomoc do rządu w jego budowie. Od listopada 2019 r. trwają bowiem prace nad stworzeniem zupełnie nowego systemu, który miałby przesyłać ścieki z lewobrzeżnej Warszawy do "Czajki".
Infrastruktura MPWiK w Warszawie
"Czajka" nie jest osobnym bytem prawnym, ale częścią spółki akcyjnej Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji, należącej do miasta stołecznego Warszawy. To miejski gigant, zatrudniający ok. 1,2 tys. "Czajka" jest jedną z czterech oczyszczalni ścieków na terenie aglomeracji warszawskiej. Pozostałe są jednak o wiele mniejsze i nie są w stanie przejąć chociaż części ścieków z reszty dzielnic.
W skład MPWiK wchodzą też zajmujące się uzdatnianiem wody: Zakład Centralny, do którego trafia woda z Wisły (należą do niego m.in. stacje „Filtry” i „Praga”, ujęcie wody jest na południu miasta) oraz Zakład Północny w Wieliszewie, który zaopatruje wodociągi w północnych dzielnicach prawo- i lewobrzeżnej Warszawy.
MPWiK dostarcza wodę do mieszkań w Warszawie i okolicach i odbiera z nich ścieki. Z ostatniego dostępnego raportu wynika, że w 2017 roku firma wyprodukowała 123,1 mln metrów sześciennych czystej wody, w tym sprzedała 108,8 mln metrów sześciennych. W 2017 roku jej przychody netto ze sprzedaży wyniosły 1,192 mld zł, a koszty działalności operacyjnej opiewały na 912 mln zł.
Ceny Wody i Ścieków w Warszawie
Do połowy 2018 roku obowiązywała taryfa według której cena za metr sześcienny wody wynosiła 4,54 zł, a cena za odprowadzenie metra sześciennego ścieków - 6,93 zł. W 2018 roku MPWiK złożył wniosek do Wód Polskich o obniżenie taryf za wodę i ścieki i dostał na to zgodę. W związku z tym ceny od 2 czerwca 2018 roku spadły - w przypadku wody do kwoty 3,89 zł za metr sześcienny, a w przypadków ścieków do 5,96 zł za taką samą objętość. Ceny te obowiązywać mają do 2 czerwca 2021 rok.
Stacja Uzdatniania Wody "Filtry"
„Filtry” to najstarsza stacja uzdatniania wody w Warszawie, która od 1886 roku dostarcza wodę mieszkańcom stolicy. Do dzisiaj zachwycają precyzją konstrukcji i starannością wykonania. W latach 30. XX wieku na terenie stacji wybudowano Zakład Filtrów Pospiesznych z charakterystycznymi elementami architektonicznymi w stylu art deco. Kolejna powojenna rozbudowa stacji miała miejsce w latach 70. ubiegłego wieku, kiedy został uruchomiony tzw. „drugi ciąg technologiczny”.
W 2010 r. Wzbogaciliśmy technologię uzdatniania wody o dodatkowe procesy ozonowania i filtracji przez złoże granulowanego węgla aktywnego oraz połączyliśmy wszystkie stosowane procesy w jeden układ technologiczny. Dzięki takiemu rozwiązaniu zwiększyliśmy stopień redukcji substancji organicznych. Obecnie SUW „Filtry” uzdatnia w ciągu doby około 190 tys.
tags: #oczyszczalnia #ścieków #mokotów #historia #i #technologia
