Oczyszczalnia ścieków w Malmö: Innowacyjne podejście do zrównoważonego rozwoju
- Szczegóły
Gospodarka obiegu zamkniętego to jeden z kierunków strategicznego rozwoju krajów i społeczeństw. Nie stać nas na marnowanie energii, musimy się nauczyć, jak ją efektywnie oszczędzać i skutecznie odzyskiwać. Ciepło odpadowe to wielki rezerwuar energii. Powstaje jako produkt uboczny procesów produkcyjnych, a także np. oczyszczania ścieków.
W ciepłownictwie systemowym wykorzystanie ciepła odpadowego może przesądzić o uznaniu systemu ciepłowniczego za efektywny energetycznie, a zgodnie z założeniami PEP 2040 85 proc. Efektywny energetycznie system ciepłowniczy to taki, w którym do wytwarzania ciepła lub chłodu wykorzystuje się co najmniej w 50 proc. energię z odnawialnych źródeł energii lub w 50 proc. ciepło odpadowe (np. z instalacji przemysłowych czy systemów kanalizacji) lub w 75 proc. ciepło pochodzące z kogeneracji, lub w 50 proc. - Praktycznie w otoczeniu każdej sieci ciepłowniczej znajdziemy jakieś ciepło odpadowe.
Przykłady wykorzystania ciepła odpadowego z oczyszczalni ścieków
Pionierski system ogrzewania o mocy 18 MW, korzystający bezpośrednio z energii cieplnej ścieków, już blisko dwie dekady temu uruchomiło norweskie Oslo. Obecnie na terenie ebswien, głównej oczyszczalni ścieków w Wiedniu, kończy się budowa wielkoskalowej instalacji pomp ciepła o łącznej mocy 55 MW, której dolnym źródłem są ścieki. W 2023 roku dostarczy ona do systemu ciepłowniczego energię dla 56 tys. gospodarstw domowych. Do 2027 roku moc pomp ma wzrosnąć do 110 MW, co zapewni komfort cieplny 112 tys.
Innowacyjną instalację kogeneracyjną połączoną z pompą ciepła, która odzyskuje ciepło odpadowe powstające w procesie oczyszczania ścieków, uruchomiła w 2020 roku Veolia Energia Poznań. Instalacja stanęła w Szlachęcinie w Wielkopolsce, w sąsiedztwie oczyszczalni ścieków Aquanet. Moc elektryczna nowej instalacji wynosi około 1 MW, z czego 700 kW jest wykorzystywanych do zasilenia pompy ciepła. Powstała nadwyżka, około 300 kW, jest odbierana przez krajowy system energetyczny. Moc cieplna systemu, kogeneracji i pompy ciepła razem wynosi około 2,9 MW. Inwestycja częściowo zastąpiła ciepłownię węglową w pobliskim Bolechowie, dzięki temu zmniejszyła się o ok. W październiku br. Veolia oraz Aquanet i miasto Poznań podpisały porozumienie o współpracy dotyczące odzysku ciepła ze ścieków komunalnych z Centralnej i Lewobrzeżnej Oczyszczalni Ścieków, na potrzeby miejskiej sieci ciepłowniczej. Szacowany potencjał odzysku ciepła wynosi 460 tys. GJ rocznie. Przełoży się to na ograniczenie zużycia węgla o ok. 25 tys. ton, co pozwoli zredukować emisję dwutlenku węgla o 50 tys.
Nad pozyskiwaniem ciepła ze ścieków komunalnych pracują również w Szczecinie. Rozwiązania technologiczne mają się opierać w głównej mierze na wykorzystaniu pomp ciepła, których dolnym źródłem ciepła byłyby oczyszczone i nieoczyszczone ścieki komunalne. W pierwszym etapie zostanie sprawdzony potencjał energii magazynowanej w ściekach.
Przeczytaj także: Przydomowe oczyszczalnie ścieków Zawiercie
Odzysk energii z szarej wody
Średnio, statystyczny mieszkaniec gospodarstwa domowego w Polsce zużywa dziennie około 100 litrów wody. Część z tego to woda ciepła - po praniu, myciu naczyń czy kąpieli, zwana wodą szarą. Jest mętna, brudna, nie nadaje się do spożycia. Ponieważ zawiera znaczne ilości odpadów kuchennych i środków chemicznych, jest kwalifikowana jako ściek i trafia do kanalizacji, a wraz z nią znika bezpowrotnie ciepło. Tymczasem aż 50-80 proc. szarej wody można by ponownie wykorzystać, np. do spłukiwania toalet czy podlewania ogródka, jednocześnie odzyskując z niej ciepło.
Energia cieplna z bieżącej wody, która normalnie ucieka do kanalizacji, dzięki rekuperatorowi może być użyta do dogrzania wody w zbiorniku - ktoś, kto korzysta z prysznica czy wanny, wytwarza po prostu ciepło na kolejną kąpiel. Dzięki temu następna osoba potrzebuje mniej ciepłej wody. Odzysk energii z szarej wody jest energooszczędną i ekologiczną metodą pozyskiwania ciepła. Stosując rekuperator, zyskujemy nawet dwa razy więcej ciepłej wody do celów użytkowych.
Rewitalizacja osiedla Augustenborg w Malmö
Kompleksowa rewitalizacja osiedla Augustenborg opierała się na idei zrównoważonego rozwoju. Jednym z głównych celów w zakresie gospodarowania wodą była minimalizacja ryzyka podtopień i powodzi poprzez budowę spójnej sieci odwadniającej, przypominającej naturalną sieć hydrograficzną.
Okolica Augustenborga borykała się z kryzysem społeczno-gospodarczym, jak również z lokalnymi podtopieniami, spowodowanymi przeciążoną kanalizacją ściekową. Przestarzały system odprowadzania ścieków nie był w stanie odprowadzać wody deszczowej, ścieków domowych i wody spływającej z innych części miasta. Powodzie powodowały zniszczenia w garażach podziemnych i piwnicach oraz podtopienia lokalnych dróg i chodników.
Rozwiązania w Augustenborgu
Projekt realizowany był wspólnie przez radę miasta i tamtejszą spółdzielnię mieszkaniową, przy udziale mieszkańców Augustenborga, którzy dzięki temu podnieśli swoją świadomość nt. Jednym z głównych etapów projektu była budowa otwartego systemu kanalizacji deszczowej, dzięki któremu możliwe stało się zarządzanie wodą opadową. Woda spływająca z dachów i innych powierzchni jest zbierana systemem kanałów, rowów, stawów i terenów podmokłych, a jej nadmiar trafia do tradycyjnego systemu kanalizacji deszczowej.
Przeczytaj także: Oczyszczalnia oksydacyjna: zasady działania
W 2001 r. wprowadzono także zielone dachy i powstał pierwszy na świecie ogród botaniczny na dachu. W Augustenborgu znajduje się Skandynawski Instytut Zielonych Dachów (Scandinavian Green Roof Institute), ważny ośrodek badawczy technologii mających zastosowanie w konstrukcji zielonych dachów. System odprowadzania wody deszczowej i zielone dachy zatrzymują ok. Inicjatywa wdrażana w Augustenborgu została uznana za pionierskie podejście do zrównoważonego systemu odprowadzającego wodę.
Badania wskazują, że Augustenborg stał się atrakcyjną, wielokulturową dzielnicą, w której obrót najmu spadł o prawie 20%. Całkowity koszt inwestycji wyniósł ok. 22 mln EUR.
Przeczytaj także: Jak ustawić napowietrzanie?
tags: #oczyszczalnia #ścieków #Malmo #opis
