Oczyszczalnia Ścieków Opadowych: Zasada Działania

Szczegóły: Opublikowano: 27. November 2025

Zbiorniki retencyjne i urządzenia do retencji wód opadowych stanowią kluczowy element nowoczesnej gospodarki wodnej. Ich głównym zadaniem jest gromadzenie i kontrolowane odprowadzanie wód deszczowych oraz roztopowych, co ogranicza ryzyko podtopień i przeciążenia kanalizacji deszczowej.

Zbiorniki Retencyjne i Ich Funkcje

Wody opadowe trafiają do zbiornika retencyjnego lub układu retencyjno-rozsączającego poprzez system kanalizacji deszczowej lub liniowych odwodnień. W zależności od konstrukcji, zbiorniki mogą mieć funkcję:

Sedymentacyjną (usuwanie zawiesin)
Retencyjno-infiltracyjną (infiltracja do gruntu)
Retencyjno-recyklingową (ponowne wykorzystanie wody np. do podlewania terenów zielonych, chłodzenia, mycia)

Nasze zbiorniki świetnie nadają się do gromadzenia wody deszczowej. Montuje się je pod powierzchnią gruntu w ogrodzie i grawitacyjnie łączy z systemem rurowym odwadniającym powierzchnie np. dachów. Odzyskaną w ten sposób wodę można wykorzystać do celów gospodarczych, a nadmiar odprowadzić do systemu melioracyjnego lub kanalizacji deszczowej.

Fakt, że zbiorniki lokalizowane są podziemnie jest źródłem wielu korzyści:

Zgromadzona w nich woda deszczowa nie nagrzewa się w upalne dni, dzięki czemu może być z powodzeniem wykorzystywana do nawadniania ogrodu.
Do zbiorników nie dociera światło słoneczne, co hamuje rozwój glonów (poprzez zablokowanie fotosyntezy).

W rolnictwie zbiorniki typu EKO stosuje się do gromadzenia gnojowicy i gnojówki (pochodzących z obór bezściółkowych).

Przeczytaj także: Przydomowe oczyszczalnie ścieków Zawiercie

Drenaż Rozsączający: Alternatywa dla Kanalizacji

Właściciele gruntów, które pozbawione są dostępu do kanalizacji, często zastanawiają się nad wyborem rozwiązania, które będzie najlepszą alternatywą odprowadzania ścieków. Drugim, równie popularnym rozwiązaniem są przydomowe oczyszczalnie ścieków. Profesjonalne oczyszczalnie oferują zarówno systemy biologiczne, jak i rozwiązania z drenażem.

Drenaż rozsączający to system rur, które są kolejnym elementem po osadniku gnilnym i studzience rozdzielczej. W osadniku gnilnym dochodzi do wstępnego oczyszczenia ścieków, które następnie docierają do studzienki. Ma ona za zadanie rozprowadzenie ścieków do rur drenażowych, które ułożone są równomiernie w gruncie. W praktyce ścieki trafiają do warstwy filtracyjnej ułożonej w rowach z warstwą żwiru.

Zasada prawidłowego działania jest bardzo prosta, a oczyszczalnia z drenażem rozsączającym jest w zasadzie bezobsługowa i bezawaryjna. Przeznaczona do jej budowy działka musi być dosyć duża, ponieważ na ułożenie drenów potrzeba od 60 do 90 m². Co więcej, należy zachować wymagane odległości - 30 m od studni, 3 m od budynku i 2 m od granicy działki.

Kluczowe znaczenie przy budowie tego typu oczyszczalni ma także rodzaj gruntu. Najlepiej sprawdzi się ona na terenach o przepuszczalnym gruncie - piaszczystym lub gliniasto-piaszczystym. Gdy grunt jest zbyt przepuszczalny, projektant dobiera dłuższy układ drenów lub dodatkową warstwę filtracyjną. To niezbędna praktyka, aby proces zachodził w odpowiednich warunkach tlenowych i nie powodował spływu bez oczyszczania.

Przy wysokim poziomie wód gruntowych stosuje się drenaż w nasypie (poletko wyniesione) albo alternatywne odprowadzenie, np. studnia chłonna po oczyszczalni biologicznej. Przypominamy, że cała instalacja wymaga zachowania minimalnej odległości od studni i granicy działki. Należy również dopilnować właściwego ułożenia drenów w zależności od poziomu wód gruntowych.

Przeczytaj także: Oczyszczalnia oksydacyjna: zasady działania

Na swojej działce nie należy sadzić roślin o głębokich korzeniach nad poletkiem. Jeżeli Twój grunt przepuszcza wodę słabo lub poziom wód gruntowych jest zbyt wysoki, drenaż rozsączający nie będzie skuteczny.

Oczyszczalnia z samym drenażem rozsączającym to rozwiązanie tanie, skuteczne i bezawaryjne. Drenaż to dobre rozwiązanie, gdy grunt „pracuje” i pozwala na infiltrację; w pozostałych sytuacjach sprawdza się oczyszczalnia biologiczna z innym sposobem odprowadzenia wody oczyszczonej.

Drenaż to dobre rozwiązanie, gdy grunt „pracuje” i pozwala na infiltrację; w pozostałych sytuacjach sprawdza się oczyszczalnia biologiczna z innym sposobem odprowadzenia wody oczyszczonej. Niezbędne jest spełnienie odpowiednich warunków gruntowo-wodnych oraz miejsce na ułożenie, zwykle 60-90 m².

Kiedy stosować drenaż rozsączający?

Gdy spadek terenu nie pozwala na grawitacyjny przepływ lub trzeba ominąć przeszkody.

Separatory Ropopochodne: Ochrona Środowiska

Nieoczyszczone wody burzowe stanowią problem dla środowiska, jeżeli ich odbiornikiem są wody powierzchniowe. Z kolei kierowanie tych wód do oczyszczalni ścieków komplikuje jej pracę oraz pogarsza parametry procesu technologicznego.

Instalacje separujące zawiesiny stałe i ciecze lekkie (olej, benzyna) są wykonywane najczęściej jako urządzenia przepływowe. Wlot do urządzenia wyposażony jest w deflektor zapewniający laminarny przepływ dostających się do osadnika ścieków.

Przeczytaj także: Jak ustawić napowietrzanie?

W osadniku prędkość przepływu ścieków zostaje zmniejszona i w wyniku sedymentacji następuje osadzenie się zawiesiny ogólnej, np. mułu, szlamu, żwiru, na dnie zbiornika (sedymentacja). Osadnik może być elementem indywidualnym lub zintegrowanym z separatorem.

Dalsze oczyszczanie zachodzi w separatorze, gdzie wykorzystywane jest zjawisko flotacji i koalescencji. Większe cząstki związków ropopochodnych flotują bezpośrednio (w separatorach grawitacyjnych), a te, które uległy podziałom na drobne krople, podlegają zjawisku koalescencji na specjalnych wkładach (w separatorach koaelescencyjnych), gdzie łączą się ze sobą, tworząc większe elementy (krople), następne odrywają się od materiału i flotują, tworząc w górnej części separatora warstwę filmu olejowego. Czysta woda pozbawiona zanieczyszczeń odpływa przez syfon do odbiornika.

Rodzaje separatorów ropopochodnych:

Seperatory grawitacyjne. Ich konstrukcja pozwala na odseparowanie dużych drobin substancji ropopochodnych przy wykorzystaniu zjawiska flotacji. Odpowiednio duże kropelki, korzystając z różnicy gęstości cieczy oraz przeciwdziałając sile grawitacji, wypływają na powierzchnię cieczy. Do tej grupy urządzeń będą należały głównie separatory ropopochodne klasy II.
Seperatory koalescencyjne. Aby zdecydowanie zwiększyć skuteczność podczyszczania ścieków opadowych, wykorzystuje się dodatkowo w separatorach ropopochodnych zjawisko koalescencji. Wtedy też budowa i wyposażenie separatora są inne. Zazwyczaj montowane są w nim specjalne wkłady koalescencyjne wykonane z materiału, który wspomaga proces koalescencji i jest odporny na działanie substancji ropopochodnych. Najbardziej popularne są otwartoporowe pianki (często pianki poliuretanowe) oraz tkaniny ze stali nierdzewnej przeplatanej polipropylenem (np. separatory ACO).

W separatorze z wkładem koaelescencyjnym mniejsze kropelki substancji ropopochodnych, które w urządzeniu grawitacyjnym mogłyby nie zostać odpowiednio ze sobą połączone, docierają do materiału i na nim ulegają adsorpcji. Na materiale drobinki substancji ropopochodnych łączą się w większe elementy, odrywają się od materiału i wypływają na powierzchnię. Dodatkowo, większość separatorów koaelescencyjnych wyposażonych jest w automatyczne zamknięcie pływakowe.

Zgodnie z normą PN-EN 858-1, separatory substancji ropopochodnych muszą być wyposażone w samoczynne urządzenia ostrzegawcze, które kontrolują takie parametry, jak: grubość warstwy substancji ropopochodnej i spiętrzenie cieczy w separatorze. Za pomocą sygnałów dźwiękowych i wizualnych informują eksploatatora o osiągniętym poziomie awaryjnym. Wiele urządzeń komunikuje się przy tym z serwerem eksploatatora przez GPRS na bieżąco informując o aktualnej sytuacji.

Separator koalescencyjny z by-passem. Przy dużych powierzchniach utwardzonych, przekraczających 1000 m2, można zastosować w separatorze koalescencyjnym by-pass. Jest to obejście burzowe zwiększające kilkukrotnie przepustowość nominalną. W praktyce oznacza to, że podczas nawalnego deszczu pierwsza fala wód opadowych, która spłukiwała powierzchnie zaolejone, oczyszczana jest w separatorze, natomiast pozostała część wód opadowych, po spiętrzeniu, kierowana jest bezpośrednio do odbiornika, omijając separator. Stosowanie systemów by-pass jest dla inwestora bardzo korzystne, gdyż zmniejsza koszt inwestycji oraz przyszłe koszty eksploatacji.

Separator nie jest urządzeniem bezobsługowym. Do prawidłowej i skutecznej pracy wymaga bieżącej kontroli oraz przeprowadzania cyklicznych serwisów przez przygotowane do tego osoby. separatora z substancji ropopochodnych (rys. 10), które należy wykonywać przy osiągnięciu maksymalnie 80% pojemności strefy gromadzenia się cieczy lekkich, a także osadnika - przy osiągnięciu 50% pojemności zbiornika.

substancje ropopochodne, mieszaniny wodno-olejowe i szlamy zgromadzone w separatorze są substancjami niebezpiecznymi (o kodzie odpadu 13 05 08). Należy bezwzględnie przestrzegać wszelkich zasad eksploatacyjnych zapisanych w DTR zainstalowanych urządzeń.

Biorąc pod uwagę obecne przepisy, przy odprowadzaniu wód opadowych należy bezwzględnie, na wszystkich terenach, gdzie istnieje ryzyko niekontrolowanego wycieku substancji lżejszych od wody, tzw. cieczy lekkich, jak oleje, benzyny, smary czy też spłukiwane są z nawierzchni bitumicznej pozostałości po ogumieniu, stosować separatory ropopochodne.

Na takich obszarach cały system zbierania i odprowadzania wody opadowej powinien być wyposażony w separator, który oczyści spływającą wodę zanim trafi ona do kanalizacji lub bezpośrednio do rzeki. Separatory ropopochodne pozwolą na usunięcie zawiesin mineralnych i węglowodorów, które są bardzo niebezpieczne dla środowiska naturalnego oraz ludzi. Wystarczy niewielka ilość benzyny, aby skazić wodę, która jest podstawowym źródłem życia dla wielu organizmów.

Gdy instalacja zostanie wykonana, należy natomiast pamiętać o odpowiednio częstym opróżnianiu i serwisowaniu seperatora.

Zbiorniki na Deszczówkę: Wykorzystanie Wody Opadowej

Woda deszczowa to cenny zasób, który możemy łatwo gromadzić dzięki prostym systemom. Zbiornik na deszczówkę to praktyczne rozwiązanie umożliwiające efektywne zarządzanie wodą deszczową. Jego podstawowym zadaniem jest gromadzenie i magazynowanie wody opadowej, która może być później wykorzystana do różnych celów, takich jak podlewanie ogrodu, mycie samochodu czy nawet spłukiwanie toalet.

Podstawowe zasady działania zbiornika na deszczówkę

Kluczowym elementem jest system zbierania, który zwykle obejmuje rynny i rury spustowe kierujące wodę z dachu do zbiornika. Mechanizm działania zbiornika na deszczówkę jest prosty, lecz skuteczny: woda trafia do zbiornika, gdzie jest przechowywana do momentu, aż zostanie wykorzystana zgodnie z potrzebami użytkownika.

W zależności od modelu, zbiorniki na deszczówkę mogą być wyposażone w dodatkowe komponenty, takie jak filtry oczyszczające wodę z zanieczyszczeń i osadników do usuwania cięższych cząstek. Ważnym elementem jest również zawór przelewowy, który zapobiega przepełnieniu zbiornika w przypadku intensywnych opadów. Obsługa takiego zbiornika wymaga niewielkiego nakładu pracy, a jego działanie jest w dużym stopniu autonomiczne.

Korzyści z wykorzystania zbiorników na deszczówkę

Redukcja zużycia wody pitnej
Oszczędności finansowe
Ochrona środowiska
Redukcja ryzyka lokalnych podtopień

Każdy litr wody deszczowej wykorzystany dzięki zbiornikom to litr, który nie jest pobierany z okolicznych zasobów wodnych. Co więcej, zbiorniki na deszczówkę wspomagają ochronę środowiska, redukując ryzyko lokalnych podtopień poprzez efektywne zarządzanie wodą burzową. Przyczyniają się również do ochrony gleby przed erozją, która często jest wynikiem gwałtownych opadów.

Proces zbierania wody deszczowej krok po kroku:

Powierzchnia dachowa przechwytuje opady deszczu.
Woda spływa do systemu rynien i rur spustowych.
Filtr usuwa liście i zanieczyszczenia.
Woda trafia do zbiornika, gdzie następuje magazynowanie.
Zawór przelewowy zabezpiecza przed przepełnieniem.

Takie zorganizowanie procesu zbierania wody deszczowej pozwala na optymalne użycie dostępnych zasobów, co przynosi korzyści zarówno użytkownikowi, jak i środowisku. Dzięki zintegrowanym systemom, zbiorniki na deszczówkę pomagają w zmniejszeniu zużycia wody pitnej oraz redukcji obciążenia lokalnych systemów wodno-kanalizacyjnych, czyniąc je nieodzowną częścią zrównoważonego rozwoju w każdym gospodarstwie domowym.

Utrzymanie i konserwacja systemu zbiorników na deszczówkę

Mechanizm działania zbiornika na deszczówkę opiera się na ciągłym przepływie i gromadzeniu wody, co wymaga regularnej kontroli i czyszczenia poszczególnych elementów systemu. Zaczynamy od rynien oraz rur spustowych, które powinny być od czasu do czasu oczyszczane z liści i innych zanieczyszczeń, aby zapewnić nieprzerwany przepływ wody do zbiornika. Dbanie o filtry na wejściu do zbiornika jest równie istotne - warto je regularnie sprawdzać i czyścić, aby uniknąć zatykania, które mogłoby wpłynąć na jakość zbieranej wody.

Ważnym aspektem jest również monitorowanie stanu samego zbiornika, zarówno zewnętrznego, jak i podziemnego. Regularne kontrole pozwolą szybciej wykryć ewentualne wycieki lub uszkodzenia, które mogą wpłynąć na mechanizm działania zbiornika na deszczówkę. Zawór przelewowy, kluczowy w przypadku intensywnych opadów, również wymaga testowania, aby zapewnić, że zapobiegnie przepełnieniu.

Ograniczenia Wprowadzania Wód Opadowych do Kanalizacji Sanitarnej

Wody opadowe, popularnie zwane deszczówką, oraz wody roztopowe powstające podczas topnienia śniegu, muszą być odprowadzane w sposób odpowiedzialny i zgodny z przepisami ustawy z dnia 07 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzeniu ścieków (Dz. U. z 2024 r. poz. 757). Zgodnie z art. 9 ww. ustawy „ Zabrania się wprowadzania ścieków bytowych i ścieków przemysłowych do urządzeń kanalizacyjnych przeznaczonych do odprowadzania wód opadowych lub roztopowych będących skutkiem opadów atmosferycznych, a także wprowadzania tych wód opadowych i roztopowych oraz wód drenażowych do kanalizacji sanitarnej”. Jest to czyn zabroniony uregulowany w art. 28 ust. 1 pkt. 4a ww. ustawy i należy pamiętać, że kto wprowadza wody opadowe, roztopowe oraz wody drenażowe do kanalizacji sanitarnej podlega karze ograniczenia wolności albo grzywny do 10 000 zł.

tags: #oczyszczalnia #ścieków #opadowych #zasada #działania