Przydomowa Oczyszczalnia Drenażowa: Budowa, Zasada Działania i Alternatywy
- Szczegóły
Tam, gdzie nie ma kanalizacji, warto zbudować własną oczyszczalnię, która pozwoli w ekologiczny sposób zagospodarować ścieki powstające w gospodarstwie domowym. Wybudowanie indywidualnej przydomowej oczyszczalni ścieków jest droższe niż szamba, ale inwestycja zwraca się po kilku latach eksploatacji, ponieważ na tym etapie koszty są znacznie niższe. W większości wypadków wystarczy raz na rok lub półtora roku wybrać niedużą ilość wytrąconego ze ścieków osadu nadmiernego.
Idea przydomowych oczyszczalni jest zgodna z zasadą, że woda pobrana w danym miejscu powinna do niego wrócić. Dobrze dobrana i sprawnie działająca instalacja pozwala zapomnieć o problemie ścieków na działce. Zbudowanie oczyszczalni jest droższe niż szamba szczelnego, ale jej eksploatacja znacznie tańsza.
Rodzaje Oczyszczalni Przydomowych
Pierwszymi oczyszczalniami przydomowymi, jakie zaczęto montować przy budynkach jednorodzinnych, były oczyszczalnie drenażowe (tzw. "drenażówki"), składające się z osadnika gnilnego i drenażu rozsączającego. Obecnie oczyszczalnie drenażowe powoli... Niemniej jednak, aby działały one efektywnie i bezawaryjnie...
Obecnie najpopularniejsze są oczyszczalnie biologiczne, które zajmują małą powierzchnię i można je instalować bez względu na poziom wód gruntowych oraz rodzaj gruntu na działce. Do niedawna najpopularniejsze były stosunkowo tanie, ale dość wymagające oczyszczalnie drenażowe. Na przeciwległym biegunie kosztów są oczyszczalnie roślinne, które naśladują naturalne ekosystemy bagienne.
Oczyszczalnie Drenażowe
Oczyszczalnie ścieków drenażowe składają się z osadnika gnilnego, w którym ścieki są wstępnie oczyszczane na zasadzie beztlenowej, oraz systemu rozsączającego, w którym następuje właściwe oczyszczenie cieczy. Są proste w działaniu, dość tanie, nie wymagają zasilania energią elektryczną. Ich koszty eksploatacji są znikome - raz na miesiąc-dwa trzeba wrzucić do miski klozetowej kostkę z preparatem zawierającym bakterie, które będą działać w osadniku. Zwykle raz w roku wywozi się osad nadmierny, którego jest znacznie mniej niż objętość zwykłego szamba, więc opłata jest dużo niższa. Mają jednak kilka wad.
Przeczytaj także: Wszystko o Przydomowych Oczyszczalniach Ścieków
Oczyszczalnie drenażowe sprawdzają się na działkach o gruntach przepuszczalnych - piaszczystych lub gliniasto-piaszczystych - i niskim poziomie wód gruntowych. Odległość od rur, które zakopuje się na głębokości mniej więcej 40 cm, do lustra wody powinna wynosić nie mniej niż 1,5 m. Oczyszczalnia z drenażem zajmuje na działce sporo miejsca.
Osadnik gnilny (np. betonowy zbiornik taki jak na tradycyjne szambo albo specjalny zbiornik producenta oczyszczalni) zajmuje kilka metrów kwadratowych powierzchni. Na rozsączenie ścieków w systemie rur drenarskich potrzeba mniej więcej 50 m2. Tę powierzchnię można ograniczyć, jeśli zastosuje się pakiety rozsączające z umieszczoną na nich rurą drenażową. Pakiety to ażurowe skrzynki z tworzywa sztucznego o gęsto ustawionych przegródkach, na których może rozwinąć się flora bakteryjna tworząca błonę biologiczną rozkładającą zanieczyszczenia. Dzięki temu proces oczyszczania jest zintensyfikowany w porównaniu z tradycyjnym. Powierzchnia filtracyjna może mieć szerokość od 60 cm na piasku do niespełna 5 m na glinie.
Nad drenażem nie można sadzić roślin o głębokim systemie korzeniowym, np. drzew, krzewów. Mogą stanowić dekorację ogrodu, a jednocześnie bardzo dobrze oczyszczać ścieki. Warunki gruntowo-wodne na działce nie mają wpływu na funkcjonowanie takich oczyszczalni. Dojrzała oczyszczalnia roślinna pozwala osiągnąć wodę o II stopniu czystości. Sposób jej działania naśladuje ekosystem mokradeł. Wykorzystuje się w niej rośliny terenów podmokłych, głównie trzciny, pałki, wiklinę, sitowie, kosaćce.
Drenaż rozsączający oczyszczalni ma postać układu drenów (np. rur drenażowych) ułożonych na dobrze przepuszczalnym gruncie, na przykład na warstwie żwiru o odpowiednio dużej frakcji. Do rozdzielania drenów na kilka nitek służy studzienka rozdzielcza, znajdująca się tuż przed samym drenażem, za osadnikiem gnilnym. Niekiedy oczyszczalnia z drenażem może być wyposażona również w studnię chłonną na końcu całego układu.
Ogólnie rzecz biorąc, budowa systemu drenażowego wiąże się z potrzebną dużą powierzchnią terenu, co dla większości inwestorów jest nie do przyjęcia ze względu na ograniczony rozmiar działki oraz chęć jak najlepszego zagospodarowania ogrodu. Zakładasz drenaż rozsączający? Równie istotnym parametrem jest rodzaj gruntu, który musi być przepuszczalny i najlepiej, gdyby był on piaszczysty. Kolejnym elementem silnie wpływającym na drenaż rozsączający są wody gruntowe. Wysoki poziom wód gruntowych jest silnym przeciwwskazaniem do stosowania rozsączania drenażowego.
Przeczytaj także: Oczyszczalnie biologiczne - kompendium wiedzy
Pierwszy etapem jest oczyszczanie w warunkach beztlenowych, które realizowane jest w osadniku gnilnym. Za osadnikiem gnilnym odbywa się drugi etap - doczyszczanie tlenowe - polega na oczyszczaniu w warunkach tlenowych, które realizowane jest dzięki systemowi złoża rozsączającego z układem drenów, zakopanego na odpowiedniej głębokości. Drenaż rozsączający nie nadaje się do warunków gruntowo - wodnych o słabej przepuszczalności oraz wysokim poziomie wód gruntowych. W przypadku tego rozwiązania grunt musi być naprawdę dobrze przepuszczalny i suchy; na innym gruncie ta technologia zwyczajnie się zamuli i szybko przestanie odbierać ścieki. Z tego powodu w większości przypadków najlepiej sprawdzi się oczyszczalnia biologiczna z rozsączaniem napowierzchniowym, liniowym pochłaniaczem roślinnym lub odprowadzeniem do oczka wodnego.
Kopiec Filtracyjny
Jeśli grunt jest słabo przepuszczalny albo poziom wód gruntowych wysoki, trzeba stosować dodatkowe zabiegi umożliwiające skuteczne rozsączanie ścieków, na przykład wymieniać grunt na lepiej przepuszczalny lub konstruować złoże żwirowe podniesione (usypywać na powierzchni gruntu warstwę materiału dobrze przepuszczalnego i w niej układać drenaż rozsączający).
W przypadku, gdy wody gruntowe znajdują się zbyt wysoko, można zastosować kopiec filtracyjny (nasyp), o takiej wysokości, aby zachować minimalną odległość drenów od poziomu wód gruntowych.
Zasada Działania Oczyszczalni Drenażowych
Najbardziej popularne są oczyszczalnie z drenażem rozsączającym. Domowe ścieki trafiają najpierw do osadnika gnilnego, przypominającego zwykłe szambo, którego zadaniem jest oddzielenie zanieczyszczeń stałych. Jego pojemność powinna być tak obliczona, by ścieki "leżakowały" w nim nie krócej niż 48 godzin (czym dłużej, tym lepiej). Następnie przez studzienkę rozdzielczą przepływają one do perforowanych rur drenażowych, ułożonych w warstwie żwiru lub tłucznia na głębokości 0,6-1,2 m poniżej poziomu gruntu, ale co najmniej 1,5 m powyżej tzw. Warunkiem wykonania takiej oczyszczalni jest spełnienie wspomnianego już wymogu minimalnej odległości od studni (licząc od najbliższego przewodu rozsączającego), a jej prawidłowe funkcjonowanie zależy przede wszystkim od odpowiedniej przepuszczalności gruntu (odpadają grunty gliniaste).
Ścieki doprowadzane są rurą do osadnika gnilnego o pojemności kilku tysięcy litrów, wykonanego najczęściej z polietylenu, w którym leżakują przez minimum 48 godzin (im dłużej, tym lepiej). W tym czasie są podczyszczane w warunkach beztlenowych. To tam następuje ich częściowy rozkład na substancje mineralne, wodę i gaz. Potem przez studnię rozdzielczą przepływają do perforowanych rur drenarskich. Rury drenażowe powinny być ułożone w warstwie żwiru lub tłucznia na głębokości 0,6-1,2 m poniżej poziomu ziemi, ale co najmniej 1,5 m powyżej tzw. najwyższego poziomu wód gruntowych. Kiedy poziom wód jest zbyt wysoki, można wybudować kopiec i poprowadzić w nim dreny. Ważna jest również odpowiednia przepuszczalność gruntu.
Przeczytaj także: Przydomowe oczyszczalnie ścieków Zawiercie
Na końcu rur drenarskich montuje się kominki napowietrzające.
Alternatywy dla Oczyszczalni Drenażowych
Lepszym, przede wszystkim ze względu na trwałość i wymagania co do zajmowanego miejsca, ale też droższym rozwiązaniem są różnego rodzaju oczyszczalnie kompaktowe. Rozmaitość rozwiązań oferowanych przez ich producentów jest ogromna, a największą popularność zdobyły oczyszczalnie ze złożem biologicznym. Niezależnie jednak od biochemicznych szczegółów procesu oczyszczania ścieków, wszystkie konstrukcje tego rodzaju łączy to, że proces ten odbywa się nie w gruncie, lecz w szczelnych zbiornikach (lub wydzielonych komorach jednego zbiornika), przez które ścieki przepływają do momentu, kiedy ich stan pozwala na odprowadzenie do studni chłonnej albo wód powierzchniowych, np. rowu melioracyjnego.
Przy ocenie rozmaitych konstrukcji należy uwzględnić obecność i zapotrzebowanie na energię elektryczną rozmaitych komponentów mechanicznych, takich jak pompy czy napowietrzacze. Konieczność ich zasilania generuje bowiem koszty eksploatacyjne, to samo dotyczy utrzymania w pełnej sprawności technicznej. Zawsze trzeba też oszacować koszty okresowego czyszczenia, ewentualnej wymiany wkładów czy złóż filtracyjnych itd.
Podsumowanie
Wybór odpowiedniej przydomowej oczyszczalni ścieków zależy od wielu czynników, takich jak warunki gruntowo-wodne, dostępna powierzchnia działki oraz budżet. Oczyszczalnie drenażowe, choć tanie i proste w budowie, wymagają odpowiednich warunków gruntowych i dużej powierzchni. W przypadku niesprzyjających warunków, warto rozważyć alternatywne rozwiązania, takie jak oczyszczalnie biologiczne lub roślinne.
tags: #oczyszczalnia #przydomowa #drenażowa #kopiec #budowa #zasada
