Przydomowe Oczyszczalnie Ścieków: Przepisy i Podłączenie do Wodociągów w Polsce
- Szczegóły
Działające na terenie kraju przydomowe oczyszczalnie ścieków stanowią alternatywne rozwiązanie dla odbioru ścieków na obszarach pozbawionych stałego przyłącza do sieci kanalizacyjnej, chociażby z przyczyn technicznych.
Obowiązki Właścicieli Przydomowych Oczyszczalni Ścieków
Po nowelizacji przepisów ustawy z dnia 7 lipca 2022 o zmianie ustawy Prawo wodne, mieszkaniec posiadający przydomową oczyszczalnię ścieków, w ramach ograniczenia ilości nielegalnie wprowadzonych do środowiska ścieków, zobowiązany jest do regularnego opróżniania danego zbiornika.
Oprócz tego, każde skorzystanie z usługi firmy zajmującej się wywozem nieczystości, musi zostać udokumentowane. Chodzi o posiadanie umowy z firmą asenizacyjną oraz rachunek, potwierdzający regularność wywozu nieczystości.
Firmy zajmujące się odbiorem ścieków z przydomowej oczyszczalni ścieków, mogą je zrzucać z beczkowozów na specjalnych i odpowiednio przygotowanych do tego stanowiskach (stacjach zlewczych). Stacje te zlokalizowane są m.in. na oczyszczalniach ścieków lub przepompowniach.
Należy mieć również na względzie fakt, że na oczyszczalniach na terenie całego kraju opłaty za przyjęcie i oczyszczenie osadu z przydomowej oczyszczalni mogą być wyższe, niż ceny za przyjęcie ścieków. Wynika to z faktu, że osad ten jest cięższy, gęstszy (znaczna część wody została rozprowadzona w glebie), bardziej zanieczyszczony chemicznie (większa ilość substancji organicznych, metali i detergentów).
Przeczytaj także: Przydomowe oczyszczalnie ścieków Zawiercie
Przez to osad ten jest kosztowniejszy do oczyszczenia. Potrzeba więcej energii oraz tlenu do jego zneutralizowania. Cena odbioru ścieków uchwalana jest w taryfach. Jeśli chodzi o odbiór 1 m3 osadu stawki te przyjmowane są przez Zarządy firm wodociągowych w formie cennika usług dodatkowych.
Pamiętajmy! Obowiązek wypompowywania osadu z przydomowej oczyszczalni ścieków wynika z technologii stosowanej w przydomowych oczyszczalniach. Gdyby osad nie był opróżniany, to mogłoby dojść do zatkania całej oczyszczalnia i dodatkowo „stary osad” przestałby mieć właściwości oczyszczania.
Zgodnie z interpretacją Ministerstwa Infrastruktury (odpowiedź na petycję Ekodren z dnia 12.04.2024) niedopuszczalne jest użytkowanie tzw. oczyszczalni drenażowych, które nie zapewniają wymaganego stopnia oczyszczania oraz ze względu na ich budowę uniemożliwiającą pobieranie i badanie próbek ścieków. Prawo wodne nie dopuszcza wprowadzania oczyszczonych ścieków do atmosfery.
Przepisy nie dopuszczają możliwości przerobienia istniejących, gotowych zbiorników bezodpływowych tzw.
Wymagania Prawne i Procedury Zgłoszeniowe
Od 9 sierpnia 2022 r. przydomowe oczyszczalnie ścieków o przepustowości do 5 m3 na dobę (oczyszczalnia dla ok.
Przeczytaj także: Oczyszczalnia oksydacyjna: zasady działania
W sytuacji, gdy oczyszczone ścieki wprowadzamy do gruntu, do wód lub do urządzeń niestanowiących naszej własności, musimy uzyskać pozwolenie wodnoprawne niezależnie od przepustowości oczyszczalni (ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne, Dz.U. z 2022 poz. 2625 z późn.
Budowa przydomowej oczyszczalni ścieków o przepustowości do 7,5 m3 na dobę nie wymaga pozwolenia na budowę, natomiast wymaga zgłoszenia robót budowlanych we właściwym dla miejsca inwestycji Starostwie Powiatowym (ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane, Dz.U. z 2021 r. poz. 2351 z późn.
Przydomowe oczyszczalnie ścieków muszą spełniać wymagania dotyczące efektywności oczyszczania, określone w rozporządzeniu Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 12 lipca 2019 r. w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego oraz warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu do wód lub do ziemi ścieków, a także przy odprowadzaniu wód opadowych lub roztopowych do wód lub do urządzeń wodnych (Dz. U. z 2019 r. poz.
Alternatywnie dopuszcza się określenie wymogów dotyczących usuwania związków azotu na podstawie prób średnich dobowych, jeżeli można wykazać, że osiągnięty został ten sam poziom ochrony jednolitych części wód przed zanieczyszczeniem. W takim przypadku próba średnia dobowa nie może przekraczać 20 mg/l azotu całkowitego dla wszystkich prób przy temperaturze wypływu w reaktorze biologicznym wyższej lub równej 12 °C.
Analiz dokonuje się z próbek homogenizowanych, niezdekantowanych i nieprzefiltrowanych, z wyjątkiem odpływów ze stawów biologicznych, w których oznaczenia BZT5, ChZTCr, azotu ogólnego oraz fosforu ogólnego należy wykonać z próbek przefiltrowanych.
Przeczytaj także: Jak ustawić napowietrzanie?
Zgłoszenie czy pozwolenie na budowę? Przydomowe oczyszczalnie ścieków o wydajności do 7,5 m3 na dobę nie wymagają uzyskania pozwolenia na budowę, ale zwykłego zgłoszenia (art. 29 ust. 1 pkt 3 oraz art. 30 ust. 1 pkt 1 Prawa Budowlanego).
Obecność kanalizacji miejskiej wyklucza możliwość postawienia oczyszczalni. Ponadto zabronione jest jej budowanie na terenach okresowo zalewowych.
Czy trzeba mieć pozwolenie wodnoprawne? Przydomowe oczyszczalnie ścieków o przepustowości do 5,0 m3 na dobę (ok. 30 osób) służące zaspokojeniu potrzeb własnego gospodarstwa domowego lub własnego gospodarstwa rolnego w ramach zwykłego korzystania z wód nie wymagają pozwolenia wodnoprawnego na wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi.
W sytuacji gdy jest to więcej niż 5,0 m3 oraz/lub odprowadzenie ścieku planowane jest do rowu melioracyjnego, rzeki lub urządzenia wodnego (które nie znajduje się na własnym terenie), pozwolenie należy uzyskać przed dokonaniem zgłoszenia budowlanego lub przed złożeniem wniosku o pozwolenie na budowę.
Korzystanie z wód na potrzeby działalności gospodarczej nie definiowane jest jako zwykłe korzystanie z wód, co jest równoznaczne z koniecznością uzyskania pozwolenia wodnoprawnego.
W przypadku odprowadzania ścieków oczyszczonych do urządzeń wodnych (np. wylotów urządzeń kanalizacyjnych służących do wprowadzania ścieków do wód, do ziemi lub do urządzeń wodnych oraz stawów, zbiorników wodnych, kanałów i rowów) konieczne jest uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego na wykonanie urządzenia wodnego bez względu na ilość odprowadzanych ścieków oraz rodzaj budynku.
Należy jednak zauważyć, że urządzeniem wodnym nie jest urządzenie stanowiące integralną część oczyszczalni (Dz.U.2021.624 art. 389. [Przypadki, w których wymagane jest pozwolenie wodnoprawne] - Prawo wodne).
Zmiany w Prawie Wodnym od 2022 roku
Od 09.08.2022 r. obowiązują zmiany przepisów dotyczące przydomowymi oczyszczalniami ścieków. Zmiany zostały zawarte w Ustawie z 7 lipca 2022 r. o zmianie ustawy - Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1549). Poniżej przedstawiamy zaktualizowane zapisy:
Art. 394.1. Zgłoszenia wodnoprawnego wymaga: 13) wykonanie urządzeń wodnych służących do wprowadzania do ziemi ścieków oczyszczonych w przydomowej oczyszczalni ścieków na potrzeby zwykłego korzystania z wód.
Reasumując aktualnie nie jest wymagane pozwolenie wodnoprawne, ale należy wykonać zgłoszenie wodnoprawne na wykonanie urządzenia wodnego (wylotu ścieków z przydomowej oczyszczalni) w przypadku wprowadzania ścieków do ziemi w ramach zwykłego korzystania z wód.
Co oznacza termin "zwykłe korzystanie z wód"? Gdy ilość ścieków na potrzeby własnego gospodarstwa domowego lub rolnego nie przekracza łącznie 5 m3/d, jest realizowane na własnym terenie i nie oddziałuje na grunty sąsiadujące.
Gdzie zgłosić? Zgłoszenia budowy lub wykonywania innych robót budowlanych dokonuje się organowi administracji architektoniczno-budowlanej (Starostwo Powiatowe lub w Urzędzie Miasta, gdy jest to miasto na prawach powiatu).
Wniosek o wydanie pozwolenia wodnoprawnego należy złożyć do nadzoru wodnego właściwego ze względu na lokalizację, zostanie on przekazany do właściwego organu wydającego pozwolenie wodnoprawne (odpowiedni zarząd zlewni, regionalny zarząd gospodarki wodnej wchodzące w skład Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie).
Procedura Zgłoszenia Budowy
Zanim zapadnie decyzja o budowie przydomowej oczyszczalni ścieków, należy ustalić kilka kwestii:
- Rodzaj gleby i terenu na działce - ustalenie przesiąkliwości gruntu, ekspertyza geologiczna
- Liczba mieszkańców
- Wymagania Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego (czy jest plan powstania kanalizacji?)
Wymagania dotyczące wyboru rodzaju przydomowej oczyszczalni ścieków
W tabeli umieszczono skrócone wymagania dotyczące wyboru rodzaju oczyszczalni (tab. 1).
| Rodzaj przydomowej oczyszczalni ścieków | Wymagania glebowe | Odległość od poziomu wód gruntowych | Wielkość działki |
|---|---|---|---|
| z drenażem rozsączającym | dobrze lub średnio przepuszczalne (piaski, żwiry i lessy). | > 1,5 m (1) | duża (3) |
| biologiczna | - rozsączanie planowane w gruncie - dobra przepuszczalność, - poza granicami działki (6) | bez znaczenia | mała (4) |
| hydrobotaniczna | - rozsączanie planowane w gruncie - dobra przepuszczalność,- poza granicami działki (6) | bez znaczenia | duża (5) |
1 W przypadku, gdy wody gruntowe znajdują się zbyt wysoko, można zastosować kopiec filtracyjny (nasyp), o takiej wysokości, aby zachować minimalną odległość drenów od poziomu wód gruntowych
2 Konieczność zachowania minimalnych odległości na działce, regulowanych przez prawo, determinuje również wielkość działki, na której trzeba rozmieścić elementy systemu oczyszczalni.
3 System wraz z drenażem może zajmować nawet 90 m2, w zależności od ilości odprowadzanych ścieków
4 Oczyszczalnia może zajmować od 8 -10 m2
5 Powierzchnia pod wykop z drenażem oraz podzespoły oczyszczalni zależy od ilości domowników, przy założeniu, że będą to 4 osoby, około 15 m2
6 Wymagania glebowe nie mają wtedy znaczenia, ale wymagane jest Pozwolenie Wodnoprawne
Rozmieszczenie elementów systemu oczyszczania ścieków reguluje Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU Nr 75/02 r., poz. 690).
Należy zachować minimalne odległości:
- korpus oczyszczalni 15 m i przewody rozsączające 30 m od studni,
- krawędź pokrywy oczyszczalni oraz wywiewki muszą znajdować się minimum 2 m od granicy działki sąsiedniej, chodnika czy też drogi,
- Przydomowa oczyszczalnia oraz system odprowadzenia ścieków powinny znajdować w odległościach: 0,8 m od przewodów elektrycznych, 1,0 m od przewodów telekomunikacyjnych, 0,5 - 3,0 m od rurociągu z gazem i 1,5 m od wodociągu,
- system odprowadzania oczyszczonych ścieków do gruntu lub wód gruntowych powinien znajdować się minimum 1000 m od kąpielisk i plaż,
- 3 m od drzew i krzewów (zalecenie),
- 1,5 m odległości od najwyższego wodonośnego poziomu wód gruntowych.
Wymagane dokumenty do zgłoszenia
W zgłoszeniu należy określić rodzaj, zakres, miejsce i sposób wykonywania robót budowlanych oraz termin ich rozpoczęcia. Do zgłoszenia należy dołączyć:
- oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane (art. 32 ust. 4 pkt. 2 Prawa Budowlanego),
- odpowiednie szkice lub rysunki - w zależności od potrzeb,
- badania geotechniczne,
- pozwolenie wodnoprawne jeśli dotyczy,
- deklarację właściwości użytkowych lub krajową deklarację właściwości użytkowych.
Zgłoszenia budowy lub wykonywania innych robót budowlanych dokonuje się w postaci papierowej lub formie dokumentu elektronicznego za pośrednictwem adresu elektronicznego określonego w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej obsługującego go urzędu.
Pozwolenie wodnoprawne - wymagane dokumenty
Do wniosku o pozwolenie wodnoprawne należy dołączyć:
- Operat wodnoprawny - jest dokumentem (w formie graficznej i opisowej), który zawiera szczegółowe informacje o inwestycji. W celu sporządzenia dokumentu należy posiadać jedynie odpowiednią wiedzę o gospodarce wodnościekowej oraz informacje na temat danej inwestycji (czyli np. schemat technologiczny, skład ścieków, maksymalna godzinowa, średnia dobowa oraz maksymalna roczna wielkość zrzutu ścieków),
- Projekt zgłaszanego urządzania,
- Opis prowadzenia zamierzonej działalności,
- Wypis z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzję o warunkach zabudowy (w przypadku braku).
Termin wydania pozwolenia wodnoprawnego zwykle oscyluje w okolicach jednego miesiąca. Do wykonywania robót budowlanych można przystąpić po 21 dniach od doręczenia zgłoszenia budowy, jeżeli organ administracji architektoniczno-budowlanej nie wniósł sprzeciwu.
Aglomeracje Miejskie i Wymagania Dotyczące Ścieków
W przypadku obszarów aglomeracyjnych, czyli terenu, na którym zaludnienie lub działalność gospodarcza są wystarczająco skoncentrowane, aby ścieki komunalne były zbierane i przekazywane do oczyszczalni, zabrania się montażu oczyszczalni drenażowych. Prawo reguluje, aby na wyżej wymienionym obszarze powstawały wyłącznie oczyszczalnie biologiczne.
Obszary aglomeracji określane są uchwałami odpowiednimi dla organów na danym terenie.
Ścieki, pochodzące z obszarów aglomeracji: 1) wprowadzane do wód, nie powinny przekraczać najwyższych dopuszczalnych wartości wskaźników zanieczyszczeń, właściwych dla RLM aglomeracji (§4 ust. 9 Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego);
| L.p. | Nazwa wskaźnika | Jednostka | 2000 - 9999 | 10000-14999 | 15000-99999 | 100000<1 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Pięciodobowe biochemiczne zapotrzebowanie tlenu (BZT5 przy 20 ⁰C), oznaczane z dodatkiem inhibitora nitryfikacji | mg O2/l min. % redukcji | 25 albo 70-90 | 25 albo 70-90 | 15 albo 90 | 15albo 90 |
| 2 | Chemiczne zapotrzebowanie tlenu (ChZTCr) oznaczane metodą dwuchromianową | mg O2/l min. % redukcji | 125 albo 75 | 125 albo 75 | 125 albo 75 | 125 albo 75 |
| 3 | Zawiesiny ogólne | mg/l min. % redukcji mg | 35 albo 90 | 35 albo 90 | 35 albo 90 | 35 albo 90 |
| 4 | Azot ogólny (suma azotu Kjeldahla (NNorg + NNH4) azotu azotynowego i azotu azotanowego) | mg N/l min % redukcji | 15 | 15 albo 70-80 | 15 albo 70-80 | 10 albo 70-80 |
| 5 | Fosfor ogólny | mg P/l min % redukcji | 2 | 2 albo 80 | 2 albo 80 | 1 albo 80 |
Źródło: załącznik nr 3 do Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego
2) mogą być wprowadzane do urządzenia wodnego, w granicach gruntu stanowiącego własność wprowadzającego, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki: ich ilość nie przekracza 5,0 m3 na dobę, nie przekraczają najwyższych dopuszczalnych wartości wskaźników zanieczyszczeń właściwych dla RLM aglomeracji, na obszarze której zlokalizowane jest gospodarstwo (określonych w załączniku nr 3 do rozporządzenia), najwyższy użytkowy poziom wodonośny wód podziemnych znajduje się co najmniej 1,5 m pod dnem tego urządzenia. (§ 13 ust. 8 ww. Rozporządzenia).
Właściciele przydomowych oczyszczalni muszą okresowo pobierać próbki oczyszczonych ścieków. Częstotliwość pobierania jest warunkowana przez wskaźnik RLM. Przepisy przewidują, że im większe będzie obciążenie oczyszczalni (co oznacza wyższy wskaźnik RLM), tym wyższa musi być częstotliwość.
Przedstawione w tab. 2 wymogi wymuszają zastosowanie dodatkowych bakterii rozkładających zanieczyszczenia. W aglomeracji konieczne jest więc zastosowanie oczyszczalni typu eko - bioch, która oprócz klasycznego podejścia do kwestii oczyszczania biologicznego wykorzystuje również podejście oparte na środkach chemicznych.
Odległości Montażowe
Coraz więcej osób budujących się na terenach nie objętych kanalizacją decyduje się na montaż przydomowej oczyszczalni ścieków. Zanim jednak przystąpimy do wyboru odpowiedniej oczyszczalni ścieków, powinniśmy zapoznać się z odległościami montażowymi, narzucanymi przez aktualnie obowiązujące przepisy.
W przypadku oczyszczalni biologicznej należy przede wszystkim zadbać o to, aby osadnik był odsunięty minimum 2 metry od granicy działki oraz minimum 15 metrów od studni będącej ujęciem wody pitnej. Z dla kolei układu rozsączającego (nawdanianego obszaru) te odległości wynoszą odpowiednio: 2 metry i 30 metrów.
W przypadku oczyszczalni drenażowej należy przede wszystkim zadbać o to, aby osadnik był odsunięty minimum 2 metry od granicy działki oraz minimum 15 metrów od studni będącej ujęciem wody pitnej, czyli te odległości są tutaj takie jak w przypadku oczyszczalni biologicznej.
Zasadnicza różnica dotyczy jednak układu rozsączania: drenaż rozsączający oczyszczalni drenażowej powinien być odsunięty o minimum 70 metrów od studni będącej ujęciem wody pitnej! Jeżeli więc na naszej lub sąsiedniej działce znajduje się w pobliżu studnia z wodą pitną, to w praktyce montaż oczyszczalni drenażowej może nie wchodzić w grę.
Jest to całkowicie zrozumiałe, ponieważ ta technologia, z uwagi na niską jakość oczyszczania, powoduje wprowadzanie mocno zanieczyszczonych ścieków do gruntu, co potem odbija się na jakości wód gruntowych. W przypadku dobrych oczyszczalni biologicznych ten problem praktycznie nie występuje. Odległość układu rozsączającego od najwyższego użytkowego poziomu wodonośnego powinna wynosić 1,5 metra.
Tak wygląda kwestia odległości związanych z montażem przydomowej oczyszczalni ścieków.
tags: #oczyszczalnia #przydomowa #przepisy #podłączenie #do #wodociągów
