Przydomowa Oczyszczalnia Biologiczna z Rozsączaniem: Schemat Działania i Korzyści

Szczegóły: Opublikowano: 01. December 2025

Przydomowe oczyszczalnie ścieków stają się coraz bardziej popularnym rozwiązaniem dla osób, które nie mają dostępu do zbiorczej sieci kanalizacji. Dają one możliwość skutecznego oczyszczania ścieków w sposób przyjazny dla środowiska. Co to jest przydomowa oczyszczalnia ścieków i jak działa? Przydomowa oczyszczalnia ścieków to system zarządzania domowymi ściekami, który wykorzystuje naturalne procesy biologiczne do ich oczyszczania.

Rodzaje Przydomowych Oczyszczalni Ścieków

Wśród często wybieranych indywidualnych rozwiązań wyróżnić możemy oczyszczalnie na bazie osadnika wstępnego z drenażem rozsączającym potocznie nazywanymi „ekologicznymi” lub „tradycyjnymi” oraz oczyszczalnie mechaniczno-biologiczne nazywane „biologicznymi”. Oba rozwiązania spełniają swoje zadania, ale różnią się przede wszystkim systemem pracy. Układ technologiczny każdej przydomowej oczyszczalni ścieków powinien zapewniać co najmniej dwa stopnie oczyszczania. Pierwszy to oczyszczanie mechaniczne, drugi zaś - biologiczne. W obu analizowanych rozwiązaniach realizowane są dwa stopnie oczyszczania.

I. Stopień Mechaniczny

Stopień mechaniczny - realizowany jest w osadnikach wstępnych. Polega on na procesach sedymentacji cząstek o gęstości większej od gęstości wody oraz procesach flotacji cząstek o gęstości mniejszej od gęstości wody. Pierwsze z wymienionych zanieczyszczeń tworzą osad a drugie kożuch. Gromadzony osad ulega stabilizacji biologicznej w warunkach beztlenowych, znanej powszechnie jako fermentacja psychrofilowa, zachodząca w temperaturze 8-20°C i trwająca 90-180 dni. Ta ostatnia informacja wskazuje, że dla zapewnienia właściwego przebiegu fermentacji usuwanie osadu nie powinno odbywać się częściej niż dwa razy do roku. Oczyszczanie wstępne ma na celu przygotowanie ścieków do dalszych procesów technologicznych.

II. Stopień Biologiczny

Stopień biologiczny - procesy biologiczne związane są z przemianami biochemicznymi, w których podstawową rolę odgrywają mikroorganizmy tlenowe. Zastosowanie określonych rozwiązań technicznych pozwala na stworzenie optymalnych warunków dla ich rozwoju i zintensyfikowania procesów biologicznego samooczyszczania, które zachodzą w wodach naturalnych. Końcowym efektem są oczyszczone ścieki.

Analizując procesy oczyszczania ścieków w jednym i drugim rozwiązaniu (ekologiczna i biologiczna) stwierdzić należy, że w osadniku wstępnym jednej i drugiej oczyszczalni zachodzi stopień mechanicznego oczyszczania ścieków, natomiast stopień biologiczny w oczyszczalni z drenażem rozsączającym realizowany jest w złożu żwirowym (drenażu rozsączającym) a w biologicznej w bioreaktorze. Oba rozwiązania są układami biologicznymi gdyż w jednym i drugim różne grupy mikroorganizmów tlenowych prowadzą stopień biologiczny. Często jest jednak zadawane pytanie czym różni się jedno rozwiązanie od drugiego. Otóż różni się głównie realizacją stopnia biologicznego oczyszczania.

Przeczytaj także: Biologiczna oczyszczalnia ścieków - zasada działania

W przypadku oczyszczalni z drenażem rozsączającym stopień biologiczny realizowany jest w gruncie na złożu żwirowym, a tlen potrzebny do przeprowadzenia procesów biologicznych pobierany jest z gruntu oraz dostarczany jest za pomocą kominków napowietrzających. Technologię drenażu rozsączającego oprócz osadnika wstępnego tworzą dwa podstawowe elementy: układ rowów, w których ułożone są rury drenażowe wraz z obsypką (warstwa rozsączająca), oraz warstwa rodzimego gruntu położonego poniżej warstwy rozsączającej. Warstwa rodzimego gruntu decyduje o długości drenażu, sposobie jego ułożenia, a przede wszystkim określa przepuszczalność gruntu, która powinna być ustalona na podstawie osobnych badań hydrogeologicznych. W końcowym efekcie, w gruncie odbierającym ścieki tworzy się wokół jego cząstek warstwa biochemiczna zwana biomatą. Biomata działa, zatem tak jak filtr mechaniczny i biologiczny. W dłuższym okresie eksploatacji drenażu rozsączającego następuje wzrost grubości biomaty, co może zmniejszyć szybkość przepływu ścieków, a nawet ograniczyć możliwość ich odprowadzania do gruntu.

W przypadku oczyszczalni biologicznej, wszystkie procesy oczyszczania realizowane są jednym lub dwóch szczelnych zbiornikach oczyszczalni w których realizowany jest stopień mechaniczny oraz biologiczny. Mechaniczne oczyszczanie realizowane jest w taki sam sposób jak w przypadku oczyszczalni z drenażem rozsączającym. Jeśli jednak chodzi o stopień biologiczny to realizowany jest on w szczelnej komorze, a w związku z tym, że prowadzone tam procesy wymagają tlenu, jest on dostarczany z zewnątrz z wykorzystaniem dmuchawy membranowej. Oprócz dmuchawy membranowej praktycznie każdy bioreaktor wyposażony musi być w drobnopęcherzykowy dyfuzor napowietrzający oraz układ pomp mamutowych lub wirowych. Elementy te są wymagane do prawidłowej i skutecznej pracy oczyszczalni.

W oczyszczalniach mechaniczno-biologicznych wyróżnić możemy trzy najczęściej występujące na rynku bioreaktory:

z osadem czynnym (w ofercie JFC to Hydro i AquaClean)
ze złożem biologicznym - hybrydowe/mieszane
połączenie złoża biologicznego i osadu czynnego (w ofercie JFC to Aqua i Hydro-Cycle).

W przypadku obu rozwiązań to w oczyszczalniach biologicznych mamy większą kontrolę nad prowadzonym procesem oczyszczania, możemy sterować jego pracą, podawaniem odpowiedniej ilości tlenu do bioreaktora i kontrolować jakość ścieków oczyszczonych na odpływie z oczyszczalni. Inaczej odbywa się to w typowym drenażu rozsączającym. Tlen pobierany jest wtedy z gruntu i w przypadku jego braku proces biologicznego oczyszczania może zostać zakłócony lub nawet zatrzymany. Dlatego bardzo ważnym jest to, aby oczyszczalnie z drenażem instalować w terenie gdzie mamy grunty niespoiste, głównie piaski gdyż do głębokości około 90 cm p.p.t jest wystarczająco dużo tlenu i stopień biologiczny realizowany jest prawidłowo. Każdy grunt inny niż piasek może skrócić żywotność poletka drenażowego, a wtedy pozostaje już wyłącznie wymiana złoża żwirowego.

W przypadku oczyszczalni biologicznej nie dość, że kontrolujemy jakość ścieków na odpływie to oczyszczone ścieki możemy wykorzystać do nawadniania roślin ozdobnych lub wodolubnych. W przeciwieństwie do oczyszczalni ekologicznej nie jest angażowany grunt do procesu oczyszczania, jest on przede wszystkim użyty jako miejsce gdzie odprowadzane są już ścieki oczyszczone, które wyglądem przypominają wodę. Zdecydowanie łatwiej pozbyć się oczyszczonych ścieków nawet w gruntach gliniastych niż oczyszczać ścieki w gruncie gliniastym.

Przeczytaj także: Przydomowe oczyszczalnie ścieków Zawiercie

Oczyszczalnia z drenażem rozsączającym wymaga do instalacji także trochę więcej miejsca. Oczyszczalnie ekologiczne są więc odpowiednie dla dużych działek o gruncie dobrze przepuszczalnym, podczas gdy oczyszczalnie biologiczne sprawdzą się na niewielkich powierzchniach oraz na trudnych gruntach. Podsumowując, nie można jednoznacznie stwierdzić, które rozwiązanie jest lepsze, jedno i drugie rozwiąże problem z brakiem zbiorczej sieci kanalizacji sanitarnej. Wybór odpowiedniego typu oczyszczalni zależy jednak od kilku czynników, przede wszystkim od warunków gruntowych, ilości miejsca na działce czy preferencji użytkowników. Jedno i drugie rozwiązanie jest urządzeniem wymagającym do prawidłowej i skutecznej pracy drobnych czynności eksploatacyjnych przeprowadzonych przez użytkownika lub serwisu. Warto w tym miejscu wspomnieć, że nie ma urządzeń bezobsługowych o co często pytają klienci.

Porównanie Oczyszczalni Biologicznych i Ekologicznych

Podsumowując, oczyszczalnie biologiczne wykazują liczne zalety w porównaniu do oczyszczalni ekologicznych. Wyższy stopień oczyszczania ścieków, zaawansowana technologia i efektywne usuwanie zanieczyszczeń to główne powody, dla których coraz więcej osób decyduje się na wybór oczyszczalni biologicznej dla swojego gospodarstwa domowego.

Cecha	Oczyszczalnie biologiczne	Oczyszczalnie ekologiczne (osadnik gnilny z drenażem rozsączającym)
Stopień oczyszczania ścieków	Do 98%	Niski, niemierzalny
Technologia	Tlenowa z udziałem mikroorganizmów	Beztlenowa
Osad czynny	Tak	Nie
Klarowność wody pościekowej	Tak	Nie
Koszt inwestycji	Wyższy	Niższy

Korzyści z Zastosowania Przydomowej Oczyszczalni Biologicznej

Przydomowe oczyszczalnie biologiczne oferują szereg korzyści, które czynią je atrakcyjnym wyborem dla właścicieli domów. Przede wszystkim zapewniają wysoki komfort użytkowania dzięki swojej bezobsługowości. Proces oczyszczania ścieków przebiega automatycznie, bez konieczności regularnej ingerencji użytkownika. Co więcej, nowoczesne oczyszczalnie biologiczne charakteryzują się brakiem nieprzyjemnych zapachów, co jest szczególnie istotne w przypadku instalacji zlokalizowanych blisko domu.

Niskie koszty eksploatacji przydomowej biologicznej oczyszczalni ścieków względem szamba. Wyższa inwestycja początkowa, która szybko się zwraca
Kolejnym atutem przydomowych oczyszczalni biologicznych są niskie koszty ich serwisu i użytkowania. W porównaniu do tradycyjnych szamb, które wymagają regularnego opróżniania, oczyszczalnie biologiczne są praktycznie bezobsługowe. Nie ma potrzeby częstego wzywania wozu asenizacyjnego, co przekłada się na wymierne oszczędności w domowym budżecie. Ponadto, dzięki energooszczędnym rozwiązaniom stosowanym w nowoczesnych oczyszczalniach, zużycie prądu jest minimalne, co dodatkowo obniża koszty użytkowania.
Wybierając przydomową oczyszczalnię biologiczną, przyczyniamy się do ochrony środowiska naturalnego. Oczyszczone ścieki, o wysokich parametrach jakościowych, można z powodzeniem wykorzystać do nawadniania ogrodu lub podlewania roślin. Takie ekologiczne podejście pozwala na oszczędność cennych zasobów wody pitnej i wspiera ideę zrównoważonego rozwoju. Co więcej, oczyszczalnie biologiczne nie emitują nieprzyjemnych zapachów i nie stanowią zagrożenia dla okolicznych terenów, jak ma to miejsce w przypadku nieszczelnych szamb.

Zaleta	Opis
Wysoki stopień oczyszczania	Usuwanie do 98% zanieczyszczeń ze ścieków
Niskie koszty eksploatacji	Bezobsługowość i energooszczędność
Ekologiczne rozwiązanie	Możliwość ponownego wykorzystania ścieków i ochrona środowiska

Możliwości Zagospodarowania Oczyszczonych Ścieków

Ścieki oczyszczone w przydomowej oczyszczalni biologicznej stanowią cenny zasób, który można w różnoraki sposób zagospodarować. Ponowne wykorzystanie ścieków nie tylko ogranicza zużycie wody, ale także przyczynia się do ochrony środowiska. Jedną z opcji jest odprowadzanie oczyszczonych ścieków do gruntu poprzez studnie chłonne lub drenaż rozsączający. Takie rozwiązanie umożliwia naturalne wsiąkanie wody w głąb gruntu, nawadniając teren i wspierając wegetację roślin. Innym sposobem jest wykorzystanie wody pościekowej do nawadniania i podlewania roślin. To szczególnie korzystne rozwiązanie w przydomowych ogrodach i na terenach zielonych. Rozsączanie ścieków za pomocą drenażu zapewnia stały dopływ wody do gleby, co sprzyja bujnemu wzrostowi roślinności.

Metoda zagospodarowania	Zalety
Odprowadzanie do gruntu	Naturalne nawadnianie terenu Wsparcie wegetacji roślin Ochrona zasobów wody pitnej
Wykorzystanie do podlewania roślin	Oszczędność wody pitnej Bujny wzrost roślinności Korzyści dla przydomowych ogrodów i terenów zielonych

Wybierając sposób zagospodarowania oczyszczonych ścieków, warto kierować się zarówno aspektami praktycznymi, jak i ekologicznymi. Odpowiednie rozsączanie ścieków i wykorzystanie ich do nawadniania przyczynia się do ochrony środowiska i zrównoważonego gospodarowania zasobami wodnymi. Dzięki temu możemy cieszyć się pięknem zieleni wokół naszego domu, jednocześnie dbając o naturę.

Przeczytaj także: Oczyszczalnia oksydacyjna: zasady działania

Ponowne wykorzystanie oczyszczonych ścieków to przejaw odpowiedzialności za środowisko i troska o zrównoważony rozwój. To inwestycja w lepszą przyszłość dla nas i kolejnych pokoleń.

Przydomowa Oczyszczalnia Biologiczna a Obowiązek Przyłączenia się do Sieci Kanalizacji Zbiorczej

Użytkownik, który zdecyduje się na montaż oczyszczalni opartej o procesy biologiczne, która zapewnia przetrzymywanie ścieków w warunkach hermetycznych, a więc w zbiorniku posiadającym atest szczelności i zabezpieczającym przed wyciekiem surowych ścieków do wód nie jest zobowiązany do podłączenia się do sieci kanalizacji zbiorczej nawet w przypadku, kiedy sieć taka powstanie na terenie, który zamieszkuje. Przydomowa oczyszczalnia ścieków sprawdzi się wszędzie tam, gdzie przyłącze kanalizacyjne wymaga wybudowania kosztownej przepompowni ścieków surowych. Najważniejszą kwestią jest to, by zastosowane przez nas rozwiązanie było nieszkodliwe dla środowiska naturalnego. W przypadku szamb przeznaczonych do gromadzenia nieczystości płynnych, możliwość podłączenia się do sieci kanalizacji zbiorczej bywa zbawienna.

Jak Działa Biologiczny System Redukcji Zanieczyszczeń?

Jak działa przydomowa oczyszczalnia biologiczna?
Przydomowa oczyszczalnia biologiczna działa w oparciu o procesy tlenowe z udziałem mikroorganizmów zasiedlających złoże biologiczne. Ścieki przepływają przez kolejne etapy: osadnik wstępny, komorę separacji, reaktor biologiczny, komorę klarowania i osadnik wtórny, gdzie zachodzą procesy mechaniczne, biologiczne i chemiczne prowadzące do efektywnego oczyszczenia ścieków.
Jaką rolę pełni osadnik wstępny w oczyszczalni biologicznej?
Osadnik wstępny to pierwszy etap oczyszczania, gdzie zachodzą procesy mechaniczne (oddzielenie osadu i kożucha) oraz fermentacja beztlenowa. Produkty fermentacji to woda, dwutlenek węgla i substancje mineralne opadające na dno w postaci osadu. Z osadnika wstępnego podczyszczone ścieki przepływają do kolejnych etapów oczyszczania. Osadnik wstępny nie jest stosowany we wszystkich typach oczyszczalni biologicznych z uwagi na to, że powoduje nieprzyjemny zapach.
Co to jest reaktor biologiczny i jakie jest jego znaczenie?
Reaktor biologiczny to kluczowy element oczyszczalni, w którym zachodzi biologiczne oczyszczanie ścieków. Mikroorganizmy mogą go zasiedlać w postaci osadu czynnego lub złoża biologicznego. W oczyszczalni ścieków ze złożem biologicznym w reaktorze występują tysiące kształtek polietylenowych, stanowiących podłoże dla rozwoju błony biologicznej (biofilmu). Bakterie tworzące biofilm rozkładają szkodliwe substancje organiczne zawarte w ściekach, a złoże jest napowietrzane za pomocą dyfuzorów drobnopęcherzykowych.
Jakie mikroorganizmy odpowiadają za oczyszczanie ścieków w oczyszczalni biologicznej?
W przydomowej oczyszczalni biologicznej kluczową rolę odgrywają bakterie tlenowe, które zasiedlają złoże biologiczne i tworzą na jego powierzchni błonę biologiczną (biofilm). Bakterie te rozkładają szkodliwe substancje organiczne zawarte w ściekach, utleniając je z wydzieleniem dwutlenku węgla i wody oraz asymilując i wykorzystując do namnażania się, czyli przyrostu żywej masy złoża.
Na czym polega proces klarowania i dlaczego jest ważny dla poprawnego działania przydomowej oczyszczalni ścieków?
Klarowanie to końcowy etap działania oczyszczalni biologicznej, zachodzący w specjalnie zaprojektowanej komorze o kształcie odwróconego stożka. Taki kształt jest optymalny dla wydajnego oddzielania zawiesin powstałych po oczyszczaniu biologicznym, czyli głównie osadu nadmiernego i fragmentów błony biologicznej. Po zakończeniu klarowania oczyszczona w 98% woda pościekowa odpływa przelewem poza obręb oczyszczalni. Im lepsze odseparowanie zawiesiny od oczyszczonych ścieków tym mniejsze ryzyko kolmatacji odbiornika wody pościekowej.
Jakie są zalety przydomowych oczyszczalni biologicznych?
Przydomowe oczyszczalnie biologiczne zapewniają wysoki stopień oczyszczania ścieków, sięgający nawet 98%, co oznacza efektywne usuwanie zanieczyszczeń i ochronę środowiska. Kolejną zaletą są niskie koszty eksploatacji - oczyszczanie ścieków jest niemal bezobsługowe i nie wymaga dużych nakładów finansowych. Oczyszczone ścieki można ponownie wykorzystać, np. do nawadniania i podlewania roślin, co dodatkowo zwiększa ekologiczny wymiar tego rozwiązania.
Jak można zagospodarować ścieki oczyszczone w przydomowej oczyszczalni biologicznej?
Ścieki oczyszczone w przydomowej oczyszczalni biologicznej można odprowadzić do gruntu poprzez studnie chłonne lub drenaż rozsączający, co pozwala na naturalne wsiąkanie wody w głąb gruntu. Inną możliwością jest wykorzystanie wody pościekowej do nawadniania i podlewania roślin w przydomowych ogrodach i na terenach zielonych.

Alternatywy dla Drenażu Rozsączającego

Wśród polskich inwestorów i części instalatorów wciąż pokutuje błędne przekonanie o tym, że drenaż rozsączający jest jedynym sposobem na odprowadzenie oczyszczonych ścieków z przydomowej oczyszczalni. Tymczasem dostępnych opcji jest więcej. Poza nim inwestor może zdecydować się również na inne systemy rozsączania ścieków studnię chłonną, tunel magazynująco-drenażowy, skrzynkę magazynująco-rozsączającą oraz rozsączanie hydrofitowe. Czym cechują się te technologie? Która z nich w danym przypadku będzie najlepszym wyborem?

Oczyszczalnia Drenażowa - Rodzaje i Zalety

Oczyszczalnia ekologiczna drenażowa jest w tej chwili najpopularniejszym rozwiązaniem. Zakłada odprowadzenie oczyszczonych ścieków do odpowiednio przygotowanego gruntu za pomocą rur do drenażu rozsączającego. Technologia występuje w dwóch wariantach - podziemnym oraz naziemnym. W drugim przypadku drenaż zlokalizowany jest na dedykowanym nasypie, gdzie ścieki są transportowane z pomocą znajdującej się przed nim przepompowni.

Oczyszczalnia Tunelowa - Czym Się Cechuje?

Ograniczenia tradycyjnego drenażu sprawia, że rośnie popularność alternatywnych technologii. Wśród nich jest m.in. przydomowa oczyszczalnia ścieków tunelowa. Tunele magazynująco-drenażowe (poletka tunelowe) są znacznie bardziej wytrzymałe, co pozwala lepiej wykorzystać znajdujący się nad nimi obszar działki. Ważnym atutem jest też większa powierzchnia rozsączająca na każdy metr bieżący. To sprawia, że oczyszczalnie tego typu mogą być montowane w domach z większą liczbą mieszkańców. Warto też odnotować fakt, że ich montaż nie wymaga tak dużych wykopów jak w poprzednim przypadku.

Oczyszczalnie tunelowe pod względem sposobu działania są podobne do drenażowych. Różnica polega na tym, że rozsączanie odbywa się we wzmocnionym tunelu ze specjalnego tworzywa sztucznego. Często jest on wyposażony w specjalne komory, w których zachodzi proces dodatkowego doczyszczania nieczystości. Konstrukcja tunelu umożliwia jego późniejszą rozbudowę wraz ze wzrostem wymaganej wydajności całej instalacji. Wadą tego rozwiązania jest fakt, że poletka nie nadają się do użytku w oczyszczalniach ekologicznych. Dobrze sprawdzą się zaś w oczyszczalni biologicznej oraz do rozsączania deszczówki.

Oczyszczalnia ze Studnią Chłonną - Wady i Zalety

Zbliżoną funkcję do tunelu pełni studnia chłonna. Ma ona postać dzwonu z tworzywa sztucznego, w którym gromadzone są nieczystości lub woda deszczowa. Przez dno perforacje w ścianach są one następnie odprowadzane do gruntu. Ta technologia rekomendowana jest przede wszystkim do zastosowania na działkach o niewielkiej powierzchni. Wymaga jednak dobrej przepuszczalności gruntu i niskiego poziomu wód gruntowych.

Specyficznym typem studni chłonnej jest poletko rozsączające. Od standardowych wariantów odróżnia się naziemnym montażem.

Oczyszczalnie z Rozsączaniem Hydrofitowym

Stopniowo rośnie też popularność oczyszczalni roślinnych (inaczej hydrofitowych, hydrobotanicznych lub korzeniowych). Ich zasada działania wykorzystuje występujące w przyrodzie procesy samooczyszczania akwenów. Dzięki obsadzeniu poletka starannie wyselekcjonowanymi gatunkami roślin możliwa jest neutralizacja pozostałych w ściekach zanieczyszczeń. Technologia ta cechuje się bezobsługowością, praktycznie zerowymi kosztami eksploatacji oraz bardzo ekologicznym charakterem.

tags: #oczyszczalnia #biologiczna #z #rozsączaniem #schemat #działania