Przydomowa Oczyszczalnia Ścieków: Dokumentacja Projektowa i Pozwolenia w Polsce

Szczegóły: Opublikowano: 29. November 2025

Wiele osób rozważa budowę własnej oczyszczalni ścieków, jednak obawia się formalności z tym związanych. Warto wiedzieć, że budowa przydomowej oczyszczalni ścieków może być prostsza niż myślisz! W przeciwieństwie do większych oczyszczalni, przydomowe instalacje o wydajności do 7,50 m³ na dobę nie wymagają pozwolenia na budowę. Wystarczy jedynie złożyć zwykłe zgłoszenie do odpowiednich organów.

W tym artykule przybliżymy jakie dokumenty są potrzebne do takiej inwestycji i jak przebrnąć przez urzędowe wymagania, aby zgłosić budowę przydomowej oczyszczalni ścieków.

Czy Przydomowa Oczyszczalnia Ścieków Wymaga Pozwolenia na Budowę?

Przydomowe oczyszczalnie ścieków o wydajności do 7,5 m³ na dobę nie wymagają uzyskania pozwolenia na budowę, ale zwykłego zgłoszenia (art. 29 ust. 1 pkt 3 oraz art. 30 ust. 1 pkt 1 Prawa Budowlanego). Zgłoszenie budowy oczyszczalni należy złożyć do Starostwa Powiatowego przynajmniej 21 dni przed planowanym terminem realizacji.

Jednak w niektórych przypadkach, takich jak odprowadzanie ścieków do rowu melioracyjnego lub rzeki, konieczne może być uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego.

Od Czego Zacząć Procedurę Budowy Oczyszczalni Ścieków?

W pierwszej kolejności należy się udać do zakładu wodno-kanalizacyjnego, mającego w obszarze swojej działalności działkę, na której ma stanąć oczyszczalnia. Budowa przydomowej oczyszczalni ścieków na danym terenie jest możliwa pod warunkiem braku możliwości podłączenia nieruchomości do zbiorczej sieci kanalizacyjnej. Trzeba uzyskać z zakładu pisemne oświadczenie o takiej właśnie treści. Bez tego budowa oczyszczalni będzie niemożliwa. Jeżeli w pobliżu działki przebiega kanalizacja i nie ma przeciwwskazań do podłączenia, to jesteśmy zobligowani do korzystania z niej.

Przeczytaj także: Przydomowe oczyszczalnie ścieków Zawiercie

Należy również rozeznać, czy nasza działka nie znajduje się na terenie objętym ochroną środowiska lub o szczególnym znaczeniu przyrodniczym. W takiej sytuacji budowa przydomowej oczyszczalni ścieków nie będzie możliwa.

Trzeba także sprawdzić, czy nasza nieruchomość jest położona na obszarze zagrożonym zalaniem np. w wyniku powodzi. Wtedy również nie zainstalujemy przydomowej oczyszczalni.

Kolejną nieodzowną rzeczą jest zlecenie badania gruntu naszej działki. W tym celu trzeba znaleźć uprawnionego do tego geologa, który wykona stosowne odwierty i przygotuje opinię geotechniczną. Na tej podstawie będzie możliwe dobranie optymalnego urządzenia dopasowanego do potrzeb użytkowników i możliwości gruntowo-wodnych nieruchomości. Ekspertyza od geologa będzie również jednym z wymaganych załączników przy składaniu w starostwie zgłoszenia budowy przydomowej oczyszczalni.

Urzędy mają prawo nakazać zrobienie badań geotechnicznych w celu poznania warunków gruntowo-wodnych w miejscu inwestycji. Jeśli poziom wody gruntowej jest wysoki lub grunt jest słabo przepuszczalny, nie można zastosować na działce osadnika z drenażem. Wówczas trzeba wybrać biologiczną oczyszczalnię ścieków (np. VH6 PREMIUM), zapewnia ona redukcję zanieczyszczeń w stopniu 97 %. Tak oczyszczony ściek można powtórnie wykorzystać do celów gospodarczych.

Przytoczone powyżej wymagania oraz te wymienione w dalszej części artykuły wynikają z postanowień zawartych w Prawie Budowlanym oraz Prawie Wodnym.

Przeczytaj także: Oczyszczalnia oksydacyjna: zasady działania

Jakie Dokumenty Są Potrzebne Do Zgłoszenia Budowy Oczyszczalni Ścieków?

Aby zgłosić budowę przydomowej oczyszczalni ścieków, konieczne jest przygotowanie odpowiedniej dokumentacji. Poniżej przedstawiamy listę wymaganych dokumentów:

Mapka Sytuacyjno-Wysokościowa: Należy nanieść na nią lokalizację przydomowej oczyszczalni. Dokument przedstawiający rozmieszczenie oczyszczalni na działce, uwzględniający otoczenie, takie jak drogi, budynki sąsiednie itp. Mapka powinna być czytelna i zawierać wszystkie istotne informacje.
Druk Zgłoszenia Budowy: Oryginalny druk zgłoszenia budowy. Wraz z drukiem należy dołączyć wszystkie niezbędne załączniki.
Oświadczenie o Prawie Własności do Działki: Dokument potwierdzający, że jesteś właścicielem działki, na której planujesz zbudować oczyszczalnię oraz oświadczenie o prawie własności do działki. Może to być akt notarialny, umowa kupna-sprzedaży lub inny dokument świadczący o twoim prawie własności.
Dokumentacja Techniczna Oczyszczalni: Powinna uwzględnić montaż przydomowej oczyszczalni ścieków zgodnie z aktualnymi wymogami. Kompletna dokumentacja techniczna oczyszczalni, zawierająca szczegółowe informacje dotyczące sposobu jej działania, parametrów oraz instrukcje montażu.
Badania geotechniczne.
Pozwolenie wodnoprawne (jeśli dotyczy).
Deklarację właściwości użytkowych lub krajową deklarację właściwości użytkowych.

WAŻNE: Biologiczna oczyszczalnia ścieków musi posiadać deklarację właściwości użytkowych potwierdzającą zgodność z normą PN EN 12566-3.

Upewnij się, że wszystkie wymagane dokumenty są kompleksowo przygotowane i zgodne z obowiązującymi przepisami.

Zgłoszenie Budowy Oczyszczalni - Jak To Zrobić?

W tym celu należy zgromadzić kilka dokumentów. Część z nich można przygotować samemu - są to gotowe formularze, które można pobrać z sieci. Na inne trzeba będzie złożyć wniosek do odpowiedniej instytucji i poczekać na otrzymanie odpowiedzi.

Samodzielnie można sporządzić:

Przeczytaj także: Jak ustawić napowietrzanie?

Oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane
Zgłoszenie budowy lub wykonywania innych robót budowlanych
Zgłoszenie wodnoprawne

Dwa pierwsze to odpowiednio druki PB-5 oraz PB-2. Obydwa można znaleźć w sieci pod wskazanymi linkami. Druk zgłoszenia wodnoprawnego również jest dostępny w internecie.

Pozostałe dokumenty, o które należy wystąpić lub zlecić ich przygotowanie to wspomniane już wcześniej:

Oświadczenie o braku możliwości podłączenia do sieci kanalizacyjnej i
Opinia geotechniczna,
a oprócz tego również:
Mapka sytuacyjno-wysokościowa
Dokumentacja techniczna oczyszczalni

Budowę przydomowej oczyszczalni ścieków o przepustowości do 7,5 m³ na dobę można rozpocząć składając w starostwie zgłoszenie budowy. W przypadku większych oczyszczalni konieczne będzie uzyskanie pozwolenia na budowę. Urządzenia o takiej wydajności są dostosowane do obsługi ponad 50 stałych mieszkańców, więc dotyczy to najczęściej obiektów komercyjnych, firm i osiedli. Przydomowe oczyszczalnie mają przepustowość na poziomie 1 m³ na dobę i w ich przypadku wystarczy złożyć zgłoszenie budowy.

O mapkę sytuacyjną trzeba wystąpić do wydziału geodezji w lokalnym urzędzie. Po je otrzymaniu należy nanieść na nią planowane miejsce posadowienia wszystkich elementów oczyszczalni, takich jak: osadnik gnilny, reaktor biologiczny, drenaż rozsączający, studnia chłonna.

Dokumentację techniczną oczyszczalni można uzyskać od jej producenta. Niekiedy firmy zamieszczają je na swoich serwisach internetowych. Dotyczy to zwykłych, prostych czynności, jak wydanie mapki, czy oświadczenia o braku możliwości podłączenia do kanalizacji.

Opinię geotechniczną wydają geolodzy działający poza administracyjnymi strukturami. Proponowane przez nich terminy oraz oferowane ceny mogą się wzajemnie różnić, a zatem warunki współpracy są uzgadniane indywidualnie. Od zlecenia usługi do wykonania odwiertów najczęściej trzeba poczekać kilka dni, a następnie parę kolejnych na przygotowanie i przesłanie ekspertyzy.

Od momentu złożenia zgłoszenia wodnoprawnego w Nadzorze Wodnym urząd ma 30 dni na wydanie decyzji. W tym czasie może do nas wpłynąć wezwanie do uzupełnienia brakujących dokumentów lub decyzja o sprzeciwie. Warto pamiętać, że sprzeciw może zostać wprowadzony do systemu informatycznego bez wysyłania go pocztą. Jeżeli przez ten czas urząd się nie odezwie, to znaczy, że udzielił milczącej zgody i budowa przydomowej oczyszczalni ścieków może się rozpocząć.

Aby rozpocząć budowę przydomowej oczyszczalni ścieków, trzeba również złożyć w lokalnym starostwie komplet dokumentów i odczekać 21 dni. Podobnie jak w przypadku zgłoszenia wodnoprawnego, jeżeli w tym czasie urząd nie zgłosi zastrzeżeń, to znaczy, że udzielił „milczącej zgody” i można ruszać z inwestycją.

Obydwie decyzje: zgłoszenie wodnoprawne i zgłoszenie robót budowlanych są ważne przez 3 lata licząc od planowanego terminu ich rozpoczęcia podanego w składanych wnioskach. Jeżeli budowa się do tego czasu nie rozpocznie, to całe załatwianie formalności trzeba powtórzyć.

Czy Trzeba Mieć Pozwolenie Wodnoprawne?

Przydomowe oczyszczalnie ścieków o przepustowości do 5,0 m³ na dobę (ok. 30 osób) służące zaspokojeniu potrzeb własnego gospodarstwa domowego lub własnego gospodarstwa rolnego w ramach zwykłego korzystania z wód nie wymagają pozwolenia wodnoprawnego na wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi. W sytuacji gdy jest to więcej niż 5,0 m³ oraz/lub odprowadzenie ścieku planowane jest do rowu melioracyjnego, rzeki lub urządzenia wodnego (które nie znajduje się na własnym terenie), pozwolenie należy uzyskać przed dokonaniem zgłoszenia budowlanego lub przed złożeniem wniosku o pozwolenie na budowę.

Reasumując aktualnie nie jest wymagane pozwolenie wodnoprawne, ale należy wykonać zgłoszenie wodnoprawne na wykonanie urządzenia wodnego (wylotu ścieków z przydomowej oczyszczalni) w przypadku wprowadzania ścieków do ziemi w ramach zwykłego korzystania z wód.

Gdy ilość ścieków na potrzeby własnego gospodarstwa domowego lub rolnego nie przekracza łącznie 5 m³/d, jest realizowane na własnym terenie i nie oddziałuje na grunty sąsiadujące, to oznacza termin "zwykłe korzystanie z wód".

Wniosek o wydanie pozwolenia wodnoprawnego należy złożyć do nadzoru wodnego właściwego ze względu na lokalizację, zostanie on przekazany do właściwego organu wydającego pozwolenie wodnoprawne (odpowiedni zarząd zlewni, regionalny zarząd gospodarki wodnej wchodzące w skład Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie).

Przydomowa Oczyszczalnia Ścieków: Odpowiednie Miejsce Instalacji na Działce

Zagospodarowanie przestrzeni wokół naszego domu to zadanie, które wymaga nie tylko estetycznego planowania, ale i przemyślanych decyzji odnośnie lokalizacji kluczowych elementów infrastruktury. Jednym z takich elementów jest przydomowa oczyszczalnia ścieków, której instalacja może znacząco przyczynić się do poprawy jakości życia oraz ochrony środowiska. Proces planowania takiej instalacji wiąże się jednak z koniecznością dopełnienia szeregu formalności urzędowych, w tym zgłoszenia robót budowlanych.

Kluczowe odległości dla biologicznych oczyszczalni ścieków i systemów rozsączających:

Granica posesji lub droga: Zarówno dla oczyszczalni, jak i systemów rozsączających, minimalna zalecana odległość to 2 metry, co jest wymagane do bezpiecznego oddzielenia instalacji od granic działki i publicznych dróg.
Dom: W przypadku nowoczesnych, bezzapachowych biologicznych oczyszczalni, takich jak model VH6 PREMIUM, nie ma ustalonych norm dotyczących minimalnej odległości od budynków mieszkalnych. Daje to dużą elastyczność w planowaniu lokalizacji oczyszczalni, gdy zdecydujemy się na montaż przydomowej.
Studnia (ujęcie wody pitnej): Ochrona źródeł wody pitnej jest priorytetem, dlatego dla oczyszczalni ścieków zalecana minimalna odległość wynosi 15 metrów, a dla systemów rozsączających - 30 metrów.
Rurociągi (gaz, woda), przewody elektryczne, drzewa i krzewy: Przy planowaniu lokalizacji oczyszczalni i systemów rozsączających należy również uwzględnić zalecane odległości od infrastruktury podziemnej i roślinności, aby zapewnić bezpieczną i efektywną eksploatację.

Tabela 1. Wymagania dotyczące wyboru rodzaju przydomowej oczyszczalni ścieków

Rodzaj przydomowej oczyszczalni ścieków	Wymagania glebowe	Odległość od poziomu wód gruntowych	Wielkość działki
z drenażem rozsączającym	dobrze lub średnio przepuszczalne (piaski, żwiry i lessy).	> 1,5 m (1)	duża (3)
biologiczna	- rozsączanie planowane w gruncie - dobra przepuszczalność, - poza granicami działki (6)	bez znaczenia	mała (4)
hydrobotaniczna	- rozsączanie planowane w gruncie - dobra przepuszczalność,- poza granicami działki (6)	bez znaczenia	duża (5)

1 W przypadku, gdy wody gruntowe znajdują się zbyt wysoko, można zastosować kopiec filtracyjny (nasyp), o takiej wysokości, aby zachować minimalną odległość drenów od poziomu wód gruntowych
2 Konieczność zachowania minimalnych odległości na działce, regulowanych przez prawo, determinuje również wielkość działki, na której trzeba rozmieścić elementy systemu oczyszczalni.
3 System wraz z drenażem może zajmować nawet 90 m², w zależności od ilości odprowadzanych ścieków
4 Oczyszczalnia może zajmować od 8 -10 m²
5 Powierzchnia pod wykop z drenażem oraz podzespoły oczyszczalni zależy od ilości domowników, przy założeniu, że będą to 4 osoby, około 15 m²
6 Wymagania glebowe nie mają wtedy znaczenia, ale wymagane jest Pozwolenie Wodnoprawne

Rozmieszczenie elementów systemu oczyszczania ścieków reguluje Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU Nr 75/02 r., poz. 690).

Jak Uniknąć Formalności Przy Budowie Oczyszczalni Ścieków w Domu?

Chociaż większość przydomowych oczyszczalni ścieków nie wymaga pozwolenia na budowę, warto być świadomym wymogów formalnych, które mogą się różnić w zależności od określonych czynników, takich jak rodzaj działki, rodzaj odprowadzanych ścieków czy planowane rozwiązania techniczne. Szczegółowe informacje na temat formalności przy budowie oczyszczalni ścieków warto uzyskać od specjalistów, którzy posiadają odpowiednią wiedzę i doświadczenie w tej dziedzinie.

FAQ: Pytania Dotyczące Formalności Przed Montażem Przydomowej Biologicznej Oczyszczalni Ścieków

Czy potrzebne jest zgłoszenie budowy przydomowej biologicznej oczyszczalni ścieków?
Tak, zgodnie z przepisami, budowa przydomowej biologicznej oczyszczalni ścieków o wydajności do 7,5 m³/dobę wymaga zgłoszenia budowlanego w Starostwie Powiatowym. Nie jest jednak wymagane pozwolenie na budowę.
Jakie dokumenty są wymagane do zgłoszenia budowy przydomowej oczyszczalni ścieków?
Do zgłoszenia budowy przydomowej oczyszczalni ścieków potrzebne będą dokumenty takie jak: mapka sytuacyjno-wysokościowa, dokumentacja techniczno-ruchowa oczyszczalni, formularz zgłoszenia budowy oraz oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane.
Jak sprawdzić, czy na mojej działce można zainstalować biologiczną oczyszczalnię ścieków?
Przed montażem należy sprawdzić, czy miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego nie ogranicza budowy biologicznej oczyszczalni ścieków. Informacje te można uzyskać w Wydziale Architektury Starostwa Powiatowego.
Czy każda działka nadaje się do montażu przydomowej oczyszczalni ścieków?
Nie każda działka nadaje się do montażu ekologicznej oczyszczalni ścieków. Kluczowe są wyniki badań geotechnicznych, które określają warunki gruntowo-wodne. Jeśli grunt jest słabo przepuszczalny, może być konieczny wybór bardziej zaawansowanego systemu, jak np. oczyszczalnia biologiczna VH6 PREMIUM.
Jakie odległości należy zachować podczas montażu przydomowej oczyszczalni ścieków?
Podczas instalacji oczyszczalni ścieków należy zachować odpowiednie odległości od granicy działki (2 metry), studni (minimum 15 metrów) oraz od systemu rozsączającego ścieki (minimum 30 metrów od studni).
Czy potrzebne jest pozwolenie wodnoprawne na instalację biologicznej oczyszczalni ścieków?
Pozwolenie wodnoprawne jest wymagane, jeśli planujesz odprowadzać oczyszczone ścieki do gruntu lub wód powierzchniowych poza terenem działki, np. do rowu melioracyjnego. W przypadku standardowych oczyszczalni przydomowych z wydajnością do 5 m³/dobę często wystarczy zgłoszenie wodnoprawne.
Czy w każdym przypadku konieczne są badania geotechniczne przed montażem oczyszczalni ścieków?
Badania geotechniczne mogą być wymagane przez urząd w przypadku podejrzeń o wysokim poziomie wód gruntowych lub słabej przepuszczalności gruntu. Wyniki takich badań mogą wpłynąć na wybór systemu oczyszczania, np. wskazując na konieczność zastosowania biologicznej oczyszczalni ścieków.
Co się dzieje, jeśli gmina nie ma planu zagospodarowania przestrzennego?
Jeśli gmina nie posiada planu zagospodarowania przestrzennego, należy wystąpić o warunki zabudowy, które wydaje wójt, burmistrz lub prezydent miasta. Proces ten może trwać nawet do dwóch miesięcy.
Czy oczyszczalnia ścieków może być zamontowana na działce rekreacyjnej?
Tak, przydomowe oczyszczalnie ścieków mogą być zamontowane na działkach rekreacyjnych, pod warunkiem spełnienia wymogów prawnych i technicznych dotyczących instalacji biologicznych oczyszczalni ścieków oraz zgodności z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego.
Jakie są koszty zgłoszenia wodnoprawnego przy montażu oczyszczalni ścieków?
Opłata za przyjęcie zgłoszenia wodnoprawnego przez Nadzór Wodny, to na obecny moment 95,37 zł.

tags: #oczyszczalnia #biologiczna #dokumentacja #projektowa #pozwolenia