Małopolska w zdrowej atmosferze: Program oczyszczania powietrza
- Szczegóły
Małopolska aktywnie walczy o czyste powietrze, realizując szereg projektów i programów wsparcia. Jednym z ważnych elementów tych działań jest dofinansowanie zakupu oczyszczaczy powietrza dla placówek edukacyjnych. Marszałek Województwa Małopolskiego prowadzi akcję społeczną, która ma na celu uświadomienie mieszkańców o problemie jakim jest zanieczyszczenie powietrza. Elementem prowadzonej akcji edukacyjnej jest zakup oczyszczaczy powietrza i ich przekazanie od września 2018 do przedszkoli, żłobków i klubów dziecięcych. Warunkiem otrzymania urządzenia będzie zadeklarowanie przez placówkę przeprowadzenia akcji edukacyjnej z udziałem dzieci i rodziców dotyczącej zanieczyszczenia i ochrony powietrza.
Program LIFE - Małopolska w Zdrowej Atmosferze
Od 2016 roku w 55 gminach Małopolski realizowany jest projekt zintegrowany LIFE pn. „Wdrażanie programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego - Małopolska w zdrowej atmosferze”. Program potrwa do końca 2023 roku, a jego wartość oszacowano na około 17 mln euro (70 mln zł), z czego dofinansowanie unijne wynosi 42 mln zł. Projekt LIFE został wyróżniony przez Komisję Europejską jako dobra praktyka i otrzymał pozytywną ocenę Najwyższej Izby Kontroli.
Od stycznia 2020 roku do programu przystąpiło siedem nowych gmin: Gromnik, Kościelisko, Krzeszowice, Myślenice, Stryszów, Sułkowice i Wielka Wieś. Łącznie projekt będzie zrzeszał 69 partnerów, w tym 62 małopolskie gminy.
Najważniejsze działania II fazy projektu LIFE:
- Studia podyplomowe: Stworzony został autorski program studiów podyplomowych realizowany przez Akademię Górniczo-Hutniczą w Krakowie. Od 2017 roku studia ukończyło 114 osób zajmujących się ochroną powietrza w regionie.
- Szkolenia dla gmin: Centrum Kompetencji utworzone przy Urzędzie Marszałkowskim organizuje szkolenia i tworzy bazę wiedzy dla wszystkich samorządów lokalnych, wspomagając gminy w działaniach na rzecz poprawy jakości powietrza.
Przykładowe szkolenia:
- Finansowanie działań termomodernizacyjnych - 170 osób
- Baza inwentaryzacji ogrzewania - 167 osób
- Kontrola palenisk - 474 osoby (policjanci, urzędnicy, strażnicy miejscy)
Plany na III fazę projektu LIFE: Czujniki jakości powietrza dla małopolskich szkół
Projekt skierowany będzie do wszystkich 182 gmin znajdujących się na terenie Małopolski. Mierniki stanu powietrza montowane będą na szkołach, co najmniej jednej w każdej gminie. Informacje o stanie powietrza będą wyświetlane i prezentowane zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz budynku.
Celem tego programu jest podniesienie świadomości mieszkańców na temat znaczenia czystego powietrza dla zdrowia. Pozyskane dane mogą być wykorzystywane przez lokalne społeczności, np. nauczycieli do planowania aktywności fizycznej uczniów. Projekt zakłada także aktywny udział społeczności szkolnej w pogłębianiu wiedzy z zakresu ochrony powietrza. Wytypowany nauczyciel będzie koordynatorem działań, a szkoła otrzyma dostęp do materiałów edukacyjnych i szkoleniowych, które mogą zostać wykorzystane m.in.
Przeczytaj także: Małopolska: wsparcie finansowe na oczyszczanie powietrza w szkołach
Działania Oddolne i Edukacja
Mieszkańcy i mieszkanki zachęcani przez organizacje pozarządowe brali udział w działaniach na rzecz lokalnych społeczności oraz podejmowali „oddolne” inicjatywy mające na celu poprawę jakości powietrza, jak np. złożenie wniosku do budżetu obywatelskiego, w ramach którego do przedszkoli i klas I-III w Rybniku mają zostać zakupione oczyszczacze powietrza. Jednym z takich zrealizowanych działań oddolnych był także pomysł na własną akcję antysmogową rysowania przez przedszkolaków smogu dla premiera.
Dzięki szkoleniom mieszkańcy byli lepiej przygotowani do reakcji na problem, ale także świadomi jego wagi.
Program "Nasze Powietrze"
„Nasze powietrze” to program, w ramach którego społeczności lokalne są wspierane w podejmowaniu działań na rzecz czystego powietrza. Trzy pierwsze edycje programu realizowane były na terenie dwóch województw: małopolskiego i śląskiego. To właśnie te dwa regiony należą do obszarów o najbardziej zanieczyszczonym powietrzu nie tylko w Polsce, ale w całej Unii Europejskiej.
W ramach programu przyznawane są dotacje od 3 000 do 15 000 zł. Nie jest wymagany finansowy wkład własny. O dotacje mogą ubiegać się zarówno organizacje pozarządowe, jak i grupy nieformalne działające przy organizacjach pozarządowych.
Od listopada 2017 r. do kwietnia 2018 r., 12 organizacji pozarządowych uczestniczących w programie zrealizowało 12 projektów o wartości 137 697,77 zł ( 33 017,70 €). Działania prowadzone były w 18 miejscowościach w województwach małopolskim i śląskim.
Przeczytaj także: Przegląd basenów ozonowanych Małopolska
Duża część inicjatyw podejmowanych przez organizacje pozarządowe koncentrowała się na wspieraniu działań służących informowaniu o zanieczyszczeniu powietrza w regionie i wchodzących w życie uchwałach antysmogowych, monitorowaniu zmian, promowaniu dobrych praktyk. Starano się zainteresować problemem lokalne autorytety i władze.
Zaangażowanie Gmin i Ekodoradców
W mijającym roku w małopolskich gminach w ramach projektu LIFE pracowało 60 ekodoradców, pozyskujących środki zewnętrzne na działania ograniczające emisję zanieczyszczeń oraz mobilizujących mieszkańców do wymiany przestarzałych pieców, termomodernizacji budynków itp. W ciągu 3 lat ekodoradcy zorganizowali blisko 5 tys. spotkań z udziałem ponad 350 tys. mieszkańców i udzielili porad dla ponad 536 tys. osób. Efektem ich pracy jest zawarcie ponad 23 tys. umów na dofinansowanie wymiany starych kotłów na nowoczesne urządzenia grzewcze. Przeprowadzili 961 wizyt i analiz potrzeb poprawy efektywności energetycznej. 2,8 tys. budynków zostało zbadanych kamerą termowizyjną. Ponadto prowadzą doradztwo dla mieszkańców Małopolski w zakresie najbardziej efektywnych sposobów ograniczenia emisji i źródeł finansowania, w tym zapobieganie ubóstwu energetycznemu.
Domeną ekodoradców jest także działalność edukacyjna - dotychczas rozdystrybuowali ponad 837 tys. ulotek i broszur informacyjnych.
55 gmin z Małopolski realizujących program LIFE wymieniło dwa razy więcej pieców niż 127 pozostałych gmin z naszego regionu, które nie znalazły się w tym programie. Efekt pracy ekodoradców widać także po liczbie przeszkolonych 500 urzędników.
Ekodoradcy wraz ze strażami gminnymi skontrolowali także ponad 5600 palenisk. Ponadto wprowadzili prawie 50 tys. budynków do bazy inwentaryzacji ogrzewania. Dodatkowo gromadzone są w niej dane o zainstalowanych w budynkach prywatnych Odnawialnych Źródłach Energii.
Przeczytaj także: Oczyszczacz Powietrza - Czy Warto?
19 września 2018 roku rząd ogłosił program antysmogowy "Czyste powietrze" o wartości 103 mld zł. Zgodnie z nim można aplikować o dotacje i pożyczki na termomodernizację domu i wymianę pieca grzewczego.
Nie ma podziału całej kwoty na województwa. Obowiązuje zasada: kto szybszy, ten lepszy. Dlatego każde rozszerzenie programu LIFE oznacza więcej przedsięwzięć w Małopolsce, związanych z ochroną powietrza.
Oczyszczacze Powietrza w Małopolskich Przedszkolach
Od września 2018 r. jedno z przedszkoli zostało wyposażone w oczyszczacz powietrza, który został przekazany przez Marszałka Województwa Małopolskiego w ramach realizacji projektu zintegrowanego LIFE pn. „Wdrażanie programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego - Małopolska w zdrowej atmosferze” współfinansowanego ze środków Programu LIFE Unii Europejskiej.
W ramach zadania przeprowadzono w przedszkolu akcję edukacyjną na temat ochrony czystości powietrza. Przedszkolaki ze starszej grupy przygotowały program artystyczny dla młodszych kolegów i koleżanek. Dzieci obejrzały teatrzyk kukiełkowy „Królewna Śmieszka i Ekoludki” przygotowany przez panie nauczycielki. Dzieci dowiedziały się jak ważne jest dbanie o czystość powietrza, co to jest smog i jak z nim walczyć. Zaprezentowany został również nowy oczyszczacz powietrza. Na zakończenie zajęć dzieci otrzymały upominki przekazane przez Czystą Skałę oraz Krakowski Alarm Smogowy.
Oczyszczacze swoimi parametrami są dostosowane do potrzeb 60-metrowej sali przedszkolnej i oczyszczają 388 m3 powietrza na godzinę. W ciągu każdej godziny są w stanie dwukrotnie przefiltrować całe powietrze w danym pomieszczeniu. Dodatkowo wyposażono je w filtry HEPA wysokiej klasy H13, które wychwytują nie tylko pyły i szkodliwe substancje, ale także kurz, alergeny i bakterie. Filtry: wstępny, z węglem aktywnym i HEPA klasy H13.
Urządzenia mogą pracować w trzech trybach, w tym automatycznym, działającym w oparciu o czujnik, który dostosowuje pracę urządzenia do panujących w pomieszczeniu warunków. Oczyszczacze są też w pełni bezpieczne dla dzieci. Wyposażono je m.in. w blokadę rodzicielską i funkcję automatycznego wyłączenia przy próbie otwarcia klapy czy w przypadku przewrócenia urządzenia. Są też ciche, dzięki czemu mogą być włączone w każdej chwili pracy z dziećmi czy w trakcie ich przerw na drzemkę.
Dzięki tym nowoczesnym urządzeniom najmłodsi mają szansę ustrzec się nie tylko przed smogiem, ale też przed problemami zdrowotnymi, których może być przyczyną. Dzięki nim dzieci mają szansę ustrzec się przed smogiem, problemami zdrowotnymi, m.in.
tags: #malopolska #w #zdrowej #atmosferze #program #oczyszczacz
