Jonizacja po guzie tarczycy: Rehabilitacja i leczenie raka tarczycy
- Szczegóły
Rak tarczycy stanowi około 1% wszystkich nowotworów złośliwych człowieka i jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym gruczołów wydzielania wewnętrznego. Według statystyk, zachorowania na nowotwory tarczycy są znacząco częstsze u kobiet aniżeli u mężczyzn (około 4-krotnie) i dotyczą głównie dorosłych. Według statystyk Krajowego Rejestru Nowotworów rocznie odnotowuje się w Polsce około 2 tyś przypadków.
Ogólne rokowania pacjentów w raku tarczycy są dość dobre - średnie przeżycie 5-letnie ocenia się na 90% u kobiet i 80% u mężczyzn. 25 maja przypada Światowy Dzień Tarczycy.
Czynniki ryzyka i genetyka raka tarczycy
Do najlepiej poznanych czynników środowiskowych wpływających na wzrost ryzyka zachorowania na raka tarczycy należy ilość jodu w diecie. Niedobór jodu i związane z tym endemiczne wole sprzyja częstszemu występowaniu pęcherzykowego raka tarczycy. Podłoże dziedziczne zachorowań na nowotwory tarczycy dotyczy głównie raka rdzeniastego. Z tego powodu zalecane jest przeprowadzanie przesiewowych badań genetycznych członków rodziny, u których rozpoznano raka rdzeniastego tarczycy.
Rak tarczycy jest najczęściej nowotworem brodawkowatym. Rzadko występujący typ wysokokomórkowy raka tarczycy cechuje się znacznie gorszym rokowaniem. Natomiast rak rdzeniasty tarczycy (MTC) to nowotwór o dużej złośliwości, który stanowi około 25% wszystkich przypadków.
Do tej pory nie udało się zidentyfikować konkretnych zmian genetycznych, które jednoznacznie predysponują do rozwoju jednego lub obu wspomnianych rodzajów raka tarczycy. Odmiennie przedstawia się sytuacja w przypadku raka rdzeniastego tarczycy (MTC), gdzie ok. 25-30% przypadków to nowotwory dziedziczne, związane z występowaniem mutacji w genie RET. Mutacje tego genu są dziedziczone autosomalnie dominująco i w większości przypadków mają charakter punktowy.
Przeczytaj także: Profesjonalna stylizacja włosów w domu
Ze względu na trudności w różnicowaniu sporadycznego i dziedzicznego raka rdzeniastego tarczycy, u wszystkich z rozpoznaniem MTC zaleca się wykonanie badania molekularne genu RET. Wykrycie mutacji genetycznych odpowiedzialnych za dziedziczną postać raka tarczycy ma istotne znaczenie, gdyż wpływa na dalsze postępowanie terapeutyczne i rokowanie. Stanowi także bezwzględne wskazanie do wykonania badań molekularnych u pozostałych członków rodziny pacjenta, a w przypadku wykrycia nosicielstwa mutacji, objęcia ich odpowiednią opieką medyczną. Osoby będące nosicielami mutacji powinny podlegać odpowiednio częstym badaniom profilaktycznym.
Pewną wartość w kontekście określania zwiększonej predyspozycji do zachorowania na raka tarczycy mają zestawy testów genetycznych obejmujących badanie genów CHEK2 multipleks, CHEK 2 del5395. Produkt genu CHEK2 to jeden z supresorów nowotworów, który „pilnuje”, aby komórki organizmu nie zaczęły się niekontrolowanie dzielić lub rosnąć zbyt szybko. Mutacje uszkadzające gen CHEK2 sprzyjają powstawaniu nowotworów.
Diagnostyka i objawy raka tarczycy
Objawy raka tarczycy są generalnie niecharakterystyczne i trudno je odróżnić od innych chorób tarczycy. Warto podkreślić, że nowotwór tarczycy we wczesnym stadium rozwoju nie daje najczęściej żadnych objawów. Badania diagnostyczne w kierunku raka tarczycy powinno wykonywać się w specjalistycznym ośrodku.
Kolejnym ważnym badaniem jest scyntygrafia tarczycy z użyciem jodu-131, a w niektórych przypadkach scyntygrafia całego ciała. Zabieg powinno przeprowadzać się wyłącznie w wyspecjalizowanych ośrodkach.
Często chory może nie odczuwać żadnych dolegliwości związanych z rakiem tarczycy. W miarę postępu choroby mogą pojawiać się objawy związane z naciekaniem sąsiadujących tkanek i objawy przerzutów odległych. W trakcie wizyty lekarz przeprowadza wywiad chorobowy uwzględniający obecność u pacjenta czynników ryzyka raka tarczycy. Następnie bada palpacyjnie szyję pacjenta, oceniając wielkość tarczycy; obecność, wielkość, twardość i ruchomość guzków oraz przeprowadza badanie węzłów chłonnych szyi.
Przeczytaj także: Wszystko o prostownicy z laserową jonizacją
Kolejnym badaniem jest badanie USG tarczycy i węzłów chłonnych. Badanie to pozwala na dokładną ocenę wielkości i budowy tarczycy, ocenę wielkości i cech stwierdzanych guzków oraz ocenę węzłów chłonnych. Na podstawie badania USG nie można jednak jednoznacznie ocenić, czy zmiana jest łagodna czy złośliwa. W przypadku obecności kilku guzków w tarczycy, na podstawie obrazu ultrasonograficznego poszczególnych guzków wybiera się do biopsji cienkoigłowej zmiany najbardziej „podejrzane” o raka (nie musi to być zmiana największa).
Na podstawie wykonanej biopsji można rozpoznać raka brodawkowatego, anaplastycznego i rdzeniastego. Nie można jednak natomiast rozpoznać raka pęcherzykowego. Wynik biopsji może jedynie wskazywać na podejrzenie nowotworu pęcherzykowego; konieczne jest wówczas leczenie operacyjne i dokładne badanie histopatologiczne. W przypadku podejrzenia raka rdzeniastego zaleca się oznaczenie kalcytoniny, która jest czułym markerem obecności tego nowotworu.
Metody leczenia raka tarczycy
Podstawową metodą leczenia raka tarczycy jest całkowite usunięcie tarczycy, któremu zwykle towarzyszy wycięcie okolicznych węzłów chłonnych szyjnych. W szczególnych sytuacjach, lekarz chirurg może podjąć decyzję o częściowej operacji, np. usunięcie jednego płata. U pacjentów, u których zdiagnozowano nowotwór tarczycy, należy dążyć do usunięcia węzłów chłonnych położonych w okolicy tarczycy z tak zwanego przedziału środkowego. Węzły chłonne śródpiersia wycina się w przypadku podejrzenia lub potwierdzenia przerzutów.
W przypadku raka zróżnicowanego (czyli raka brodawkowatego lub pęcherzykowego) po leczeniu chirurgicznym dodatkowo w większości przypadków zaleca się uzupełniające leczenie jodem promieniotwórczym. Leczenie uzupełniające przeprowadza się zwykle po 1-3 miesiącach po operacji. Leczenie jodem promieniotwórczym jest leczeniem bezpiecznym. Przeciwskazaniem do leczenia jest ciąża i karmienie piersią. W trakcie i po terapii zaleca się stosowanie antykoncepcji do 12 miesięcy u kobiet i do 6 miesięcy u mężczyzn.
Terapia izotopem jodu-131 jest podstawowym leczeniem uzupełniającym w rakach pęcherzykowych i brodawkowatych tarczycy. Supresyjne dawki tyroksyny podaje się chorym w celu zablokowania wydzielania TSH. Celem stosowania tyroksyny u chorych na raka tarczycy (rak pęcherzykowy tarczycy lub rak brodawkowaty tarczycy) jest uzupełnienie niedoborów hormonalnych oraz zmniejszenie ryzyka nawrotu choroby związanego z możliwością pobudzenia wzrostu komórek zróżnicowanych raków pod wpływem TSH.
Przeczytaj także: Pyły zawieszone, filtry i jonizacja w oczyszczaczach powietrza
Radioterapia i chemioterapia jest stosowana głównie w leczeniu uzupełniającym zaawansowanego raka rdzeniastego tarczycy. W ostatnich latach w leczeniu zaawansowanych postaci raka tarczycy podejmuje się próby stosowania leczenia celowanego molekularnie z wykorzystaniem inhibitorów kinazy tyrozynowej (wandetanib, kabozantynib).
Rehabilitacja po operacji tarczycy i jonizacja
Rozpoczęcie leczenia raka tarczycy jest kluczowym krokiem w procesie zarządzania chorobą. Właśnie rozpoczęłam cykl zabiegów rehabilitacyjnych, tj. laser i jonoforeza (na wewnętrzną stronę lewego uda) na naciągnięte ścięgno. W połowie zaplanowanych zabiegów może wypaść mi miesiączka. Czy podczas okresu mogę mieć nadal wykonywane te zabiegi? Tak, można kontynuować aplikowane zabiegi. Nie ma potrzeby przerywania ich podczas zabiegu laseroterapii oraz jonoforezy, zwłaszcza jeśli pole zabiegu nie obejmuje podbrzusza, tak jak w Pani przypadku. Nie wiem jaką metodę laseroterapii zastosowano u Pani (bezkontaktowa skaning, aplikator punktowy - jaka moc głowicy i dawka). Należy zachować standardowe środki ostrożności jak usunięcie z okolicy zabiegowej i okolic, przedmiotów odbijających światło, założenie okularów ochronnych. obecność wkłutych w ciało elementów np. Również w przypadku tego zabiegu, należy zachować ogólne środki ostrożności. Usunąć metalowe przedmioty, nie poruszać się podczas zabiegu. Odczucie mrowienia jest prawidłowe, pieczenia NIE. Należy omijać miejsca z uszkodzonym naskórkiem.
Ważne jest aby ośrodek brał udział w badaniach klinicznych - możliwości leczenia bardzo szybko się zmieniają, ważne, aby ośrodek miał dostęp do najnowszych leków. Kieruj się doświadczeniem i specjalizacją ośrodka, dostępem do nowoczesnych technologii, interdyscyplinarną opieką, a także lokalizacją i opiniami innych pacjentów. Najlepiej rozpocząć leczenie w specjalistycznych ośrodkach endokrynologii onkologicznej (takich jak Narodowy Instytut Onkologii), które mają największe doświadczenie w diagnostyce i leczeniu raka tarczycy.
Wyspecjalizowane placówki oferują kompleksowe podejście do leczenia, co jest kluczowe w przypadku nowotworów wymagających interdyscyplinarnej opieki (szczególnie rzadkich lub zaawansowanych raków tarczycy). W przypadku mniej zaawansowanych form raka lub po zakończeniu leczenia onkologicznego leczenie może być prowadzone w Klinikach Endokrynologicznych, które specjalizują się w chorobach tarczycy.
Tylko ośrodki o dużym doświadczeniu zapewniają prawidłową radykalność i zakres leczenia chirurgicznego oraz minimalizują ryzyko powikłań. Ośrodki, które oferują interdyscyplinarną opiekę endokrynologów, chirurgów, onkologów, radioterapeutów, medyków nuklearnych i patologów, są najlepszym wyborem. Niektóre ośrodki oferują możliwość uczestnictwa w badaniach klinicznych, które mogą być opcją dla pacjentów z zaawansowanymi lub opornymi na leczenie postaciami raka tarczycy.
Kontynuacja leczenia i monitorowanie po operacji są kluczowe dla długoterminowego zarządzania rakiem tarczycy. Opinie innych pacjentów oraz reputacja ośrodka mogą być pomocne przy wyborze miejsca leczenia.
Rak tarczycy, jak każdy nowotwór, może być źródłem znacznego stresu i lęku. Rozpoczęcie leczenia raka tarczycy w odpowiednim momencie oraz w ośrodku wyspecjalizowanym w prowadzeniu pacjentów z tymi nowotworami, dysponującym odpowiednim doświadczeniem, zasobem specjalistów, zapleczem diagnostycznym i dostępem do kompleksowej terapii jest kluczowe dla uzyskania najlepszych możliwych wyników leczenia i poprawy rokowań.
Przygotowanie do pobytu w szpitalu
Już sam planowany zabieg czy operacja mogą powodować niepokój. Do tego dochodzi stres związany ze zmianą miejsca pobytu i dotychczasowych przyzwyczajeń.
- Po pierwsze: zadbaj o dokumenty. Weź ze sobą skierowanie do szpitala wystawione przez lekarza rodzinnego lub lekarza specjalistę, a także dowód osobisty lub inny dokument ze zdjęciem i numerem PESEL potwierdzający tożsamość.
- Po drugie: zabierz dokumentację medyczną. Warto mieć ze sobą karty informacyjne z wcześniejszego leczenia szpitalnego, jak również historię choroby. Konieczna jest także lista przyjmowanych długotrwale leków wraz ze sposobem ich dawkowania. Należy również zabrać ze sobą wyniki wykonanych wcześniej podstawowych badań (np. morfologia, EKG, grupa krwi, INR, APTT, elektrolity), a także zaświadczenie o szczepieniu przeciw WZW typu B.
- Koniecznie zapakuj do torby rzeczy osobiste: piżamę lub koszulę nocną, ręcznik, bieliznę, buty na zmianę - kapcie lub klapki oraz wygodne ubranie i szlafrok. Niezbędne będą również środki higieny osobistej: mydło lub żel pod prysznic, szampon, szczoteczka i pasta do zębów oraz inne przybory toaletowe.
Prawidłowe przygotowanie się do pobytu w szpitalu na pewno zmniejszy stres związany z tą niecodzienną sytuacją.
Podsumowanie
Kieruj się doświadczeniem ośrodka, liczbą wykonywanych operacji, dostępnością specjalistycznego zespołu lekarskiego oraz nowoczesnych technik diagnostycznych i terapeutycznych. Warto również uwzględnić opinię pacjentów, lokalizację ośrodka oraz dostęp do wsparcia psychologicznego i rehabilitacji. Możesz skorzystać z tzw. drugiej opinii i zapisać się na konsultację do drugiego ośrodka onkologicznego. Nie potrzebujesz skierowania do lekarza onkologa. Przygotuj się do pobytu w ośrodku, zapytaj o kwestie, które budzą Twoje wątpliwości, możliwie zadbaj o swój komfort.
tags: #jonizacja #po #guzie #tarczycy #rehabilitacja
