Jak Utrzymać Wilgotność w Komorze Chłodniczej: Skuteczne Sposoby i Technologie
- Szczegóły
Utrzymanie odpowiedniej wilgotności w komorze chłodniczej jest kluczowe dla zachowania jakości i świeżości przechowywanych produktów. W artykule omówimy skuteczne metody i technologie, które pomogą w utrzymaniu optymalnych warunków w komorze chłodniczej, zwracając uwagę na aspekty takie jak izolacja, uszczelnienie drzwi, systemy chłodnicze oraz nowoczesne rozwiązania technologiczne.
Znaczenie Odpowiedniej Wilgotności w Komorze Chłodniczej
Odpowiednia wilgotność względna powietrza w komorze chłodniczej jest kluczowym czynnikiem wpływającym na jakość przechowywanych warzyw i owoców. Jeżeli jej wartość jest zbyt niska, następuje utrata wody na skutek transpiracji, co prowadzi do utraty jędrności i ubytku masy, a także spada odporność przechowywanych plonów na porażenia przez patogeny chorobotwórcze.
Zawsze pamiętam, że przy dużych wartościach (95-98%) podwyższenie temperatury nawet do 2-4°C skutkuje nagłym przyśpieszeniem działania grzybów i bakterii rozkładających tkankę roślin.
Izolacja i Uszczelnienie Drzwi Chłodniczych
Drzwi nie są jedynie praktycznym dodatkiem, lecz kluczowym elementem decydującym o szczelności, efektywności energetycznej i bezpieczeństwie całej chłodni. Konsekwencje niewłaściwej izolacji drzwi w chłodni są poważne. Mogą obejmować znaczący wzrost kosztów eksploatacji chłodni, przeciążenie systemów chłodniczych skracając ich żywotność oraz ryzyko kondensacji pary wodnej i powstawania lodu.
Nieszczelne drzwi prowadzą nie tylko do utraty chłodu, ale także do przenikania wilgoci. Systemy chłodnicze zmuszone są do intensywniejszej pracy, aby wyrównać straty chłodu, co znacząco podnosi koszty energii. Nieszczelne drzwi zwiększają również obciążenie urządzeń i przyspieszają zużycie całej komory chłodniczej, w tym jej ścian, podłóg oraz sprzętu chłodniczego.
Przeczytaj także: Optymalna Wilgotność z Klimatyzacją: Jak?
Aby zachować trwałą szczelność drzwi chłodniczych i zapewnić odpowiednie warunki przechowywania produktów, warto regularnie kontrolować stan uszczelek i okuć. Zużycie elementów uszczelniających w trakcie eksploatacji - uszczelki z czasem tracą elastyczność, pękają lub odkształcają się pod wpływem zmieniających się temperatur i intensywnego użytkowania. Przenikanie wilgoci stwarza warunki do rozwoju pleśni i mikroorganizmów, co zagraża higienie i bezpieczeństwu produktów spożywczych.
Wybór Drzwi Chłodniczych
Przy wyborze drzwi chłodniczych warto zwrócić uwagę na kilka kluczowych kwestii. Należy ocenić współczynnik przenikania ciepła (U) - im niższa wartość, tym lepsza izolacja termiczna. Istotny jest też wybór wysokiej jakości materiałów izolacyjnych oraz trwałych uszczelek, które zapewnią szczelność i długotrwałą ochronę termiczną.
Szerokość i wysokość skrzydeł drzwi, a także sposób ich otwierania, powinny być starannie dobrane w odniesieniu do planowanego ruchu towarów i osób poruszających się w przestrzeni magazynowej. Ergonomia obsługi drzwi to kolejny istotny aspekt, który wpływa na komfort i bezpieczeństwo użytkowników. Drzwi powinny być łatwe w otwieraniu i zamykaniu, a w miarę możliwości warto rozważyć zastosowanie automatyki lub mechanizmów wspomagających, które minimalizują wysiłek personelu, szczególnie przy częstym użytkowaniu.
Przy wyborze drzwi należy uwzględnić czynniki takie jak częstotliwość otwierania, wilgotność, różnice temperatur między wnętrzem a otoczeniem oraz obecność agresywnych substancji chemicznych. Minimalizowanie takich zagrożeń wymaga wyboru drzwi dopasowanych do specyfiki środowiska i charakteru pracy chłodni, wykonanych z materiałów odpornych na wilgoć, chemikalia oraz intensywną eksploatację.
Systemy Chłodnicze i Ich Wpływ na Wilgotność
Niedoskonałość instalacji freonowej polegała na konieczności utrzymywania „dużej” różnicy temperatur pomiędzy czynnikiem chłodniczym a chłodzonym powietrzem, ale również dużymi wahaniami temperatur czynnika spowodowanych niestabilną pracą układu chłodniczego. Podczas gdy temperatura glikolu jest zachowywana na stałym poziomie to wahania czynnika chłodniczego wynikały z uruchomienia i zatrzymania instalacji, dostosowywaniem się zaworu rozprężnego do aktualnych parametrów układu.
Przeczytaj także: Wilgotność trawnika na piaszczystej glebie: kluczowe wskazówki
Dlatego dobrą alternatywą dla bezpośredniego chłodzenia powietrza był układ pośredni np. glikolowy. Uzasadnieniem jednak budowy urządzeń glikolowych była wielkość budowanego obiektu. Z danych otrzymanych od naszego partnera z Włoch posiadającego wieloletnie doświadczenie w budowie chłodni owocowo-warzywnych firmy Isolcell, wynika, że uzasadnieniem stosowania układów glikolowych są duże obiekty chłodnicze, jednocześnie przechowujące towar wrażliwy na niską wilgotność.
Nowoczesne Rozwiązania Chłodnicze
W ostatnich latach rolnicy coraz częściej wykorzystują czujniki IoT do kontroli chłodni. Co ważne, systemy te działają bezprzewodowo i w czasie rzeczywistym. Dzięki temu monitorują temperaturę, wilgotność oraz poziom CO₂. Ponieważ dane trafiają do aplikacji, użytkownik może szybko zareagować. Tym samym chłodnia utrzymuje stabilne warunki przechowywania.
Chłodnie rolnicze coraz częściej działają w oparciu o panele fotowoltaiczne. Dodatkowo instalacje obejmują magazyny energii wspomagające pracę.
Przygotowanie Magazynów i Chłodni do Sezonu
Przygotowanie magazynów i komór chłodniczych do sezonu przechowalniczego jest ważnym elementem sprawnego funkcjonowania obiektu przechowalniczego. W wyniku zaniedbań możemy mieć problem z uzyskaniem odpowiednich parametrów w trakcie przechowywania np. takich jak: temperatura, skład atmosfery w komorach czy wilgotność. Wynikiem tego może być obniżenie jakości przechowywanych owoców warzyw, a nawet konieczność skrócenia okresu przechowywania.
Najważniejsze Punkty Kontroli
- Wilgotność względna powietrza
- Mycie ścian w komorach
- Sprawność urządzeń chłodniczych
- Weryfikacja stanu drzwi chłodniczych
- Ciśnienie wewnątrz komory
- Odkażanie pomieszczeń chłodniczych
Technologie Przechowywania Warzyw i Owoców
W ostatnich latach coraz większym zainteresowaniem wśród producentów owoców i warzyw cieszy się przechowywanie warzyw w kontrolowanej atmosferze. Jest to sposób polecany szczególnie do składowania gatunków, których brakuje w zimowych miesiącach, a ich cena utrzymuje się na wysokim poziomie.
Przeczytaj także: Poradnik: wilgotność terrarium dla modliszek
Temperatura w komorach chłodniczych przechowalni waha się w granicach od 0 do 4°C. Dlatego budynek musi być szczelny. Wilgotność względna powietrza w czasie przechowywania owoców i warzyw powinna wynosić 85-95%.
Dobrze dobrana technologia przechowywania pomaga utrzymać odpowiednią jakość owoców i warzyw, zapobiega również rozwojowi patogenów. Podstawowym celem przechowywania jest spowolnienie procesu starzenia spowodowanego przez oddychanie i utratę wilgoci przez jak najdłuższy czas po zbiorach.
Rodzaje Komór
Obecnie najczęściej wykorzystywane są następujące technologie przechowywania owoców i warzyw:
- Zwykłe komory chłodnicze (NA)
- Komory z kontrolowaną atmosferą (KA)
- System ULO (z ang. Ultra low oxygen) - komory z kontrolowaną atmosferą i obniżoną zawartością tlenu
Zwykłe Komory Chłodnicze
W technologii tej temperatura jest najważniejszym czynnikiem środowiskowym, ponieważ ma ona największy wpływ na szybkość procesów biochemicznych zachodzących w przechowywanych owocach i warzywach. Obniżenie temperatury o 10K może zmniejszyć intensywność oddychania nawet 2-3-krotnie. Skład powietrza w takiej komorze chłodniczej wynosi: 21%O2, 78% N2 i praktycznie 0% CO2.
System ULO
Główną korzyścią wynikającą z wdrożenia tego systemu, w stosunku do technologii polegających tylko na obniżaniu temperatury produktów, jest wydłużenie okresu przechowywania przy zachowaniu wysokiej jakości handlowej produktów. Efekt ten osiąga się przez zmniejszenie tempa procesów biochemicznych i fizjologicznych prowadzących do dojrzewania i przejrzewania produktów oraz obniżenie poziomu czułości na działanie etylenu. Warunki systemu ULO nie sprzyjają rozwojowi patogenów.
Przechowywanie Żywności o Niskiej Trwałości w Gastronomii
W zakładach gastronomicznych konieczne jest zapewnienie zaplecza gwarantującego odpowiednio zorganizowaną przestrzeń oraz temperaturę właściwą dla przechowywania zapasów. Zasadniczym problemem w magazynowaniu surowców żywnościowych jest niska trwałość pewnych grup produktów, zagrażająca nie tylko jakości przygotowywanych dań, ale przede wszystkim bezpieczeństwu klientów. Żywność szybko psująca się narażona jest na działanie chorobotwórczych mikroorganizmów.
Normy i Przepisy
Funkcjonowanie zakładów gastronomicznych podlega szeregowi norm prawnym. Jednym z aspektów ściśle regulowanych przepisami jest przechowywanie żywności oraz budowa i eksploatacja chłodni.
- PN-A-07005:2006 - Produkty żywnościowe.
- PN-74/M-04604 - Chłodnictwo.
- PN-77/M-04605 - Chłodnictwo.
- PN-88/A-55650 - Urządzenia chłodnicze dla handlu i zakładów żywienia zbiorowego.
- BN-74/8160-06 - Towary żywnościowe.
Utrata Masy Produktów Podczas Przechowywania
Ogólną tendencją technologiczną jest dążenie do minimalizacji strat w każdej fazie utrwalania żywności. Dotyczy to również procesu zamrażania, chłodzenia i przechowywania, w którym ubytki masy produktów są często nadal znaczące i istotnie obniżają ekonomiczne efekty operacji i wpływają na jakość produktu.
Ubytek masy produktu spożywczego podczas obróbki chłodniczej oraz przechowywania nosi nazwę ususzki towaru. Gradient ciśnień cząstkowych pary wodnej powoduje przepływ wody z warstw wewnętrznych do powierzchni, a powierzchniowe parowanie podczas wychładzania trwa przez cały czas procesu.
Wpływ Wilgotności na Produkty
Brak odpowiedniej wilgotności podczas przechowywania warzyw i owoców, powoduje, że ich komórki otworzą się lub popękają tak, że nie pomoże później żadne ich nawilżanie. Dlatego bardzo ważne dla warzyw i owoców jest nawilżanie od chwili, gdy zostają umieszczone w magazynie do momentu kupienia ich przez klientów.
W supermarketach wilgotność powinna być utrzymywana w przedziale od 45÷55% w działach oferujących mięso, warzywa oraz kwiaty. Utrzymanie właściwej wilgotności powietrza jest niezbędne do zapewnienia optymalnych warunków przechowywania wielu produktów spożywczych.
Systemy Nawilżania Powietrza
Chłodzenie, zamrażanie i przechowywanie żywności wpływa na przyspieszenie procesu dehydratacji, pozbawiając produkty potrzebnej wilgotności, dzięki której pozostają świeże i mają ładny wygląd. W przechowywaniu produktów bardzo ważne jest zachowanie jakości i wagi oraz stworzenie właściwych warunków dla dalszego optymalnego przetwarzania.
Tabela: Zalecane Warunki Przechowywania
| Produkt | Temperatura | Wilgotność względna |
|---|---|---|
| Mięso (świeże) | 0°C do 4°C | 70% do 90% |
| Ryby | -2°C do +2°C | do 95% |
| Warzywa i owoce | 0°C do 4°C | 85% do 95% |
| Nabiał | -2°C do 4°C | Zapewnić odpowiednią wentylację i wilgotność |
tags: #jak #utrzymać #wilgotność #w #komorze #chłodniczej
