Góry Izerskie: Woda Mineralna – Skład i Właściwości
- Szczegóły
Łaźnie Libverda to niewielka miejscowość położona na czesko-polskim pograniczu w samym sercu Gór Izerskich. Pierwsza wzmianka o tej malowniczej miejscowości pochodzi z 1381 roku. Ówczesną nazwę Lybenwerde można przetłumaczyć jako "Miła wysepka pośród bagien". Już wówczas wieść o uzdrawiającej wodzie, roznosili po świecie pielgrzymujący do pobliskich Hejnic pątnicy.
W XVI wieku źródło było już tak znane, że oficjalnie leczył się nią elektor saski August I. Później z jej właściwości korzystał właściciel tutejszych majątków Albrecht z Valdštejna. Pierwszą naukową analizę mineralogiczną wody w Libwerdzie przeprowadził w 1784 roku doktor Joseph Heinrich Bauer.
W rozwoju i sławie uzdrowiska pomogło zaangażowanie szlacheckiego rodu Clam-Gallasów. W latach 1783-1808 wybudowano w niewielkiej wiosce klasycystyczne i empirowe pawilony zdrojowe. Kolejną, bardziej już szczegółową analizę chemiczną izerskiego źródła przeprowadził w 1811 roku, filozof i lekarz z Bíliny - F.A.Reusse. Określił, że woda ma podobny skład do tej jaka znajduje się w słynnym w belgijskim Spa.
Oficjalnie status uzdrowiska Lazne Libverda uzyskały w 1836 roku. W 1847 roku została zbudowana dwuskrzydłowa kolumnada w stylu doryckim. Libverda szybko stała się znana była z dystrybucji leczniczej wody mineralnej „szczawa libwerdska”. W 1910 roku jej sprzedaż wynosiła 200 000 butelek.
Od 30 lat ubiegłego wieku, wody mineralnej już nie butelkowano, a czerpano z głębokości około 100 m do zbiorników. Najnowsza analiza klasyfikuje tutejszą wodę jako naturalną, szczawę żelazistą typu wodorowęglanowo-siarczanomagnezowo-wapniowego z podwyższoną zawartością szczawy krzemianowej. Do dziś uzdrowisko zachowało kameralny charakter, z ładną, zabytkową zabudową głównie z XVIII i XIX w.
Przeczytaj także: Tarnowskie Góry: Nowe życie "Leśnej"
Lazne Libverda położone jest 1 km na północ od Hejnic, 13 km na wschód od Frýdlantu i 25 na północny zachód od Liberca, w Jizerských horách. Miejscowość liczy ok. 450 mieszkańców. Pierwszą znaną historyczną wzmiankę o osadzie przynosi urbarz frydlantskich włości z 1381 r., znajdujący się dziś w państwowym archiwum w Děčíně. Mieszkańcami osady byli górscy pasterze.
Znana zaczęła być w końcu XIV stulecia, kiedy opowieści o uzdrawiającej wodzie z tutejszego źródła roznosili po okolicy pątnicy. Przybywali tu, zwłaszcza z Łużyc, w drodze do sanktuarium maryjnego znajdującego się w kościele Nawiedzenia Marii Panny w sąsiednich Hejnicach. Pielgrzymi odświeżali się wodą mineralną, nazywaną "bożą". Z czasem nazwa przyjęła się jako określenie tryskającego źródła (Boží voda), które przyniosło osadzie rozgłos.
W 1593 r. właściwości wody zbadał Paul Luther - syn znanego reformatora religijnego i jego osobisty lekarz. Pierwsze opracowanie dotyczące właściwości zdroju zostało wydane w 1601 r., a uczynił to, śląski lekarz i reformator religijny Caspar Schwenckfeld, który na podstawie swych badań polecił spożywać wodę przy różnych chorobach. W swej pracy dowodził, że źródło wody mineralnej z leczniczymi właściwościami znane było już od końca XIV stulecia, a pątnicy nazywali je "Boża Woda" (Boží voda) albo "Bierwasser" lub "Bierborn".
W roku 1784 została przeprowadzona analiza mineralogiczna, pod kierunkiem doktora Josepha Heinricha Bauera. Leczniczą wodę przesłano do Pragi, w butelce z etykietą "Chabeso" - był to niealkoholowy napój na bazie kwasu mlekowego z domieszką owocowego soku pochodzącego z Tyrolu.
Zdrój prędko stał się zakładem kąpielowym ówczesnych właścicieli frydlantskich dóbr: Christiana Filipa Clam-Gallas i jego syn Christiana Christofa Clam-Gallas. Uważani są oni za założycieli uzdrowiska. Uzdrowisko zyskiwało coraz większy rozgłos. Bad Liebwerda w 16 września 1779 r. odwiedził cesarz Józef II, a w czerwcu 1807 - rosyjska księżna Anna Fedorovna. Roku 1814 w łazienkach szukał inspiracji autor opery "Wolny strzelec" (Der Freischütz), kompozytor Carl Maria von Weber.
Przeczytaj także: Honda NTV 650 Revere - Filtr Powietrza
W 1785 r. odkryto nowe obfite źródło, które nazywano "Stahlbrunn", ponieważ tryskało wodą o wyraźnym żelazowym smaku. Dziś nazywa się Źródłem Mariańskim. Tego samego roku zostało poddane badaniom chemicznym najstarsze źródło "Boża Woda" (zwane także od założyciela łazienek "Christiansbrunnen"). Było ono obudowane małym kamiennym cebrem i niestety w 1794 r. zostało zalane brudną wodą.
W latach 1786, 1793, 1805 oraz 1818 uruchamiano kolejne źródła. Otrzymywały imiona członków rodziny Clam-Gallasów, panów na frydlantskim zamku, którzy jako właściciele uzdrowiska wywarli duży wpływ na jego rozwój. Kolejną szczegółową analizę chemiczną libwerdskiego zdroju wykonał 1811 r. filozof i lekarz z Bíliny - F.A.Reusse.
Najnowsza analiza libwerdskich źródeł, przeprowadzona w 1990 r. przez laboratorium naturalnych źródeł leczniczych w Mariańskich Łaźniach, klasyfikuje tutejszą wodę jako naturalną, szczawę żelazistą typu wodorowęglanowo-siarczanomagnezowo-wapniowego z podwyższoną zawartością szczawy krzemianowej. Libwerdskie łazienki oficjalnie zyskały status uzdrowiska w roku 1836 r.
Dziś zabiegi lecznicze, przeznaczone są głównie dla pacjentów z chorobami serca i układu krążenia, lecz uzdrowisko zachęca także do pobytu relaksacyjnego i sportowego. Dzięki położeniu i przyjemnemu klimatowi uzdrowisko jest dobrym punktem wypadowym w Góry Izerskie. Bogata sieć szlaków we wszystkich kierunkach oferuje trasy o różnym stopniu trudności. Dla miłośników sportowego wykorzystywania wolnego czasu do dyspozycji są korty tenisowe, pole minigolfowe oraz szereg klubów fitness.
Świeradów-Zdrój i Czerniawa-Zdrój
Historia Świeradowa-Zdroju zaczyna się od momentu, kiedy ludzie dostrzegli zalety tutejszych źródeł. Mianem „świętych” nazywano źródła z XVI wieku. W 1738 i 1739 Schaffgotschowie zajęli się budową domów kuracyjnych oraz obiektów uzdrowiskowych. Następnie powstał zakład kąpieli borowinowych, z których uzdrowisko słynie do dzisiaj.
Przeczytaj także: Tarnowskie Góry: Nowa era oczyszczania
Okres międzywojenny zaznaczył się w historii uzdrowiska jako okres prosperity. Ruch turystyczny wzmógł się wraz z powstaniem kolei. Linia kolejowa do Bad Flinsberg dotarła w roku 1909 i połączyła miejscowość bezpośrednio z Berlinem. W roku 1946 wprowadzono zmianę nazwy Wieniec-Zdrój na Świeradów-Zdrój. 26 maja 1946 otwarto pierwszy powojenny sezon leczniczy.
W 260. Zdroju dopiero rok 2011 oznaczał kolejny „nowy początek”. W tym roku uzdrowisko stało się częścią Polskiej Grupy Uzdrowisk. Warto zwrócić uwagę na nowy hotel zdrojowy Sanus, który stanowi bardzo ciekawe połączenie nowego ze starym.
Do Świeradowa-Zdroju warto przyjechać na kilku- lub kilkunastodniową kurację, podczas której skorzystać można z kompleksowego oddziaływania na ten organ, który nam najbardziej doskwiera. Lekarze i terapeuci dopasują odpowiednie ćwiczenia i zabiegi w przypadkach schorzeń kręgosłupa, reumatyzmu, rehabilitacji po złamaniu. Profil leczniczy uzdrowiska to: neurologia, reumatologia, kardiologia, angiologia i osteoporoza.
Uzdrowisko stosuje zabiegi z prawdziwej 5-centymetrowej borowiny. Borowina stosowana jest w schorzeniach narządów ruchu, otyłości, a także schorzeń ginekologicznych. Poza borowiną tradycyjną stosuje się również zabiegi z borowiny „paczkowanej”, która jest podgrzewana w piecu - otwiera się folię i przykłada się borowinę do ciała. Świeradów-Zdrój znany jest również ze świerku, a właściwie - kąpieli świerkowych, podczas których można zanurzyć się w wodzie z dodatkiem wyciągu kory świerkowej.
Świeradowskie uzdrowisko najbardziej znane jest z radu. Radoczynność źródeł na stoku Wysokiego Grzbietu odkrył w roku 1933 inżynier o nazwisku Schmidt, pełniący funkcję burmistrza ówczesnego Bad Flinsberg. Obecne Uzdrowisko Świeradów-Czerniawa jest jedynym polskim uzdrowiskiem, które udostępnia znajdujące się pod pijalnią wody mineralnej piwnice, w których znajdują się studnie z radoczynną wodą mineralną. W miejscu tym można dowiedzieć się bardzo dużo na temat ich składu oraz leczniczych właściwości.
Poziom radu w wodzie i powietrzu jest codziennie monitorowana. Tutaj odbywają się kąpiele, zarówno zbiorowe, jak i indywidualne, a także płukanie przyzębia wodą z radem. Pobyt w uzdrowisku to silnie bodźcowy, stymulujący wypoczynek, porównywalny z alpejskim, wpływający na regenerację organizmu.
Przyrodoleczniczym kuracjuszom oferowane są sesje relaksacyjne przy tężni. Są także cykliczne imprezy, jak np. festiwale orkiestr wojskowych oraz młodzieżowych orkiestr dętych.
Czerniawa-Zdrój - dzielnica Świeradowa-Zdroju
W dolnośląskiej Czerniawie-Zdroju, uzdrowiskowej dzielnicy Świeradowa-Zdroju, do 1973 r. działało samodzielne uzdrowisko podgórskie, specjalizujące się w leczeniu dzieci. Obecnie działalność uzdrowiskowa Czerniawy-Zdroju jest bezpośrednio związana z uzdrowiskiem w Świeradowie-Zdroju.
Podstawowe tworzywo lecznicze uzdrowiska Czerniawa-Zdrój to niezwykle rzadka woda mineralna z radonem. Dziś już wiemy, że woda radonowa z magią ma niewiele wspólnego, ale jest niezastąpiona w leczeniu miażdżycy tętnic obwodowych i zakrzepowego zapalenia naczyń. Kąpiele radonowe stosuje się też w rehabilitacji schorzeń pourazowych i reumatycznych narządu ruchu oraz układu oddechowego.
Pierwsi kuracjusze do uzdrowiska Czerniawa-Zdrój zawitali w 1826 r. W 1860 r. wybudowano tu dom zdrojowy. Dziś obok Centrum Rehabilitacji, Czerniawa-Zdrój zaprasza do SPA Kleopatra, oferującego zabiegi radonowe i borowinowe. Czerniawa-Zdrój oferuje pobyty lecznicze, turystyczne i kuracyjne.
Czerniawa-Zdrój położona jest u podnóża Gór Izerskich, w dolinie rzeki Czerniawki. Została administracyjnie i uzdrowiskowo połączona ze Świeradowem-Zdrojem, stanowiąc obecnie jego część. Klimat kształtuje się pod wpływem bogatych drzewostanów świerkowych, łagodzących wahania temperatury powietrza. Stoki górskie chronią uzdrowisko przed wiatrami północnymi, a dzięki wysokiemu położeniu klimat ma tu oddziaływanie lekko hartujące. Częste i obfite opady i małe roczne amplitudy temperatury powodują, że zimy są tu łagodne, a lato chłodne. Ten szczególny mikroklimat, wzbogacony dużą ilością ozonu tworzy bardzo dobre warunki do leczenia uzdrowiskowego dla dzieci oraz wypoczynku dla dorosłych.
Profil leczniczy uzdrowiska to: ortopedia, neurologia, reumatologia, kardiologia, angiologia i osteoporoza. Czerniawa-Zdrój ma doskonałe warunki dla profilaktyki zdrowia dzieci i młodzieży. W efekcie tutejszego leczenia u dzieci przewlekle chorych stwierdzono znaczną poprawę parametrów immunologicznych w surowicy. Dodatkowo klimat, bezpieczeństwo ekologiczne i warunki noclegowe sprawiają, że w zdrojowisku często organizowane są obozy sportowe i wypoczynkowe oraz imprezy terapeutyczne.
W Czerniawie są też wykonywane zabiegi z wykorzystaniem borowiny i wód szczawiowych. Głównym czynnikiem leczniczym w Czerniawie-Zdroju są zdroje szczaw ziemnych, żelazistych, radonowych, wodorowęglanowo-magnezowo-wapniowych do kuracji pitnej, kąpieli mineralnych, inhalacji, hydroterapii. Podstawę leczenia stanowi źródło „Zdrój Jana”. Są to szczawy powstające z wód podziemnych przez nasycenie złożowym dwutlenkiem węgla, w warunkach wysokiego ciśnienia i wysokiej temperatury.
Wody radoczynne powstały przez nasycenie wód podziemnych radonem, w wyniku rozpadu radu, toru i aktynonu. W balneoterapii stosowane są kąpiele radoczynne, w trakcie których radon przenika przez skórę i błony śluzowe, ale znacznie lepiej wchłania się przez drogi oddechowe. Terapia radonem, nie powoduje kumulacji pierwiastków promieniotwórczych w organizmie. Kąpiele takie stosuje się w chorobach: naczyń obwodowych, dróg oddechowych, reumatycznych, ginekologicznych.
Wody żelaziste są szczególną postacią szczaw. Zawierają obok dwutlenku węgla, związki żelaza. Działają przeciwalergiczne, stosowane są w niedokrwistości, w niektórych chorobach wieku dziecięcego z niedokrwistością, u rekonwalescentów. Wody zawierające węglan wapnia i węglan magnezu mają zastosowanie w leczeniu przewlekłych nieżytów żołądka oraz w kamicy dróg moczowych.
Krenoterapia to leczenie pitnymi wodami mineralnymi. Kuracje takie stosuje się, aby wprowadzić do organizmu lecznicze składniki mineralne dla uzyskania działania miejscowego na przewód pokarmowy, drogi moczowe. Woda wykorzystywana w kuracji pitnej „Czerniawianka” obniża poziom cukru we krwi i eliminuje metale ciężkie z organizmu.
Wypoczęci i zregenerowani kuracjusze, w chwilach wolnych od zabiegów, mogą podziwiać uroki Kotliny Jeleniogórskiej, a tam zamki i pałace, ze znanym z filmów Zamkiem Czocha na czele. Wygląda on jak z bajki. Nieopodal Sobieszowa, na szczycie góry Chojnik, od XIII w. widać kamienną sylwetkę zamku o nazwie tożsamej z górą. Na dziedzińcu Zamku Chojnik przetrwał do dziś pręgierz. Trochę wyżej na herbatę zaprasza schronisko w stylu śląsko-łużyckim, na Stogu Izerskim.
tags: #góry #izerskie #woda #mineralna #skład #właściwości
