Filtracja Wina: Ziemia Okrzemkowa i Celuloza
- Szczegóły
W naszych piwnicach mamy już czyste wina. Pierwsze obciągi i dojrzewanie wina powoli mamy za sobą. Winiarze, którzy chcą jak najszybciej wypuścić na rynek swoje młode wina, muszą przygotować je do tej podróży.
Czym jest filtracja wina?
Filtracja to technika separacji, stosowana do wychwytywania cząstek stałych w winie. Celem jest oddzielenie wszystkich cząstek, w taki sposób by nie doszło do modyfikacji cech organoleptycznych wina, czy też jego składu chemicznego, co gwarantuje, że filtracja nie wpłynie negatywnie na jakość wina.
Filtracja płytowa w małej produkcji wina
W przypadku produkcji wina na niewielką skalę, najczęściej winiarze stosują filtrację płytową. Jest mało wymagająca w obsłudze, a jakość filtracji przy zastosowaniu nowoczesnych płyt jest bardzo wysoka. W przypadku win w trakcie klarowania, zawierających stosunkowo dużą ilość cząstek (wino nie jest przezroczyste dla oka), należy zastosować płyty filtracyjne do tzw. filtracji zgrubnej. Oznacza to przepuszczalność od 3 do 8 mikronów, w zależności od zmętnienia wina.
Wino musi być pozbawione białka, mieć odpowiednią zawartość siarki i być wolne od mikroorganizmów, co uzyskujemy głównie poprzez filtrację. W przypadku produkcji winiarskiej na niewielka skalę nadal najbardziej praktyczne jest zastosowanie do tego procesu filtra płytowego, z płytami filtracyjnymi wykonanymi ze specjalnej celulozy.
Zastosowanie celulozy w filtracji
Podstawowym materiałem z którego są wykonane płyty filtracyjne jest celuloza pozyskiwana z drewna, zawartość celulozy w płytach wynosi od 50 do 70%. Bardzo ważną zaletą jest to, że płyty te w minimalnym stopniu wpływają na walory smakowe wina. Płyty można porównać do labiryntowego, gęsto utkanego sita przestrzennego z wąskimi, licznie rozgałęzionymi kanalikami. Pusta przestrzeń wynosi 70 do 80%. Wino filtrowane przepływa przez te kanały stosunkowo wolno. Cząstki osadu i mikroorganizmy są wyłapywane na włóknach podczas długiej podróży przez ten labirynt, zarówno mechanicznie, jak i poprzez działanie elektrostatyczne.
Przeczytaj także: Definicja i pomiar filtracji kłębuszkowej
Podczas wkładania płyt do filtra bardzo ważne jest zwrócenie uwagi na prawidłowy ich układ. Zaczynamy zawsze od chropowatej strony ustawionej w kierunku wlotu, a następnie kontynuujemy, układając płyty, tak aby sąsiadowały ze sobą stroną o takie samej strukturze, aż do końca filtra. Nie zachowanie tej kolejności ma znaczący wpływ na jakość filtracji.
Zastanawiasz się jak ustawić filtr? Kluczem jest wiedzieć, jak mętne jest wino i jak silnie chcemy je oczyścić. Uwaga, należy rozwiać mit, że białko można usunąć poprzez filtrację.
Rodzaje filtracji
- Filtracja zgrubna: umożliwia wychwytywanie gruboziarnistego osadu, silnie zanieczyszczonego wina, drożdży i tym podobnych. W zależności od siły zmętnienia zakres filtracji zgrubnej wynosi od 8 do 3,5 mikrona.
- Filtracja średnia: Stosowana podczas normalnego ściągania wina znad osadu, pozwala usunąć lekkie zmętnienia, po filtracji wino jest w zasadzie optycznie czyste. Z biegiem czasu na dnie pojemnika pojawia się jednak osad, co świadczy o tym, że jest to nadal wino nie do końca przefiltrowane. Do tej filtracji zastosujemy płyty z zakresu od 3 do 1 mikrona.
- Filtracja dokładna lub sterylna: przeprowadzana przed butelkowaniem. Wykorzystamy do tego tzw. płyty sterylne, czyli płyty filtracyjne o przepuszczalności od 0,8 do 0,2 mikrona.
Płyty filtracyjne dla małych winiarzy
Jeśli chodzi o płyty filtracyjne dla małych winiarzy, to najpopularniejsze, ze względu na stosunek jakości do ceny, są płyty Rover (pochodzące od producenta filtrów i pomp o tej samej nazwie). Są to solidne płyty filtracyjne, za pomocą których z łatwością przeprowadzisz filtrację w zakresie od kilkudziesięciu do kilkuset litrów wina i innych napojów.
Dla najbardziej wymagających użytkowników oferujemy płyty Becopad. Płyty te w odróżnieniu od płyt innych producentów nie zawierają żadnych klejów ani materiałów spajających. Produkowane są wyłącznie z czystej celulozy. Ich zaletą jest to, że nie trzeba ich moczyć w ogromnej ilości wody. Są pozbawione zapachu celulozy. Dzięki tym zaletom potrafią przefiltrować znacznie większą ilość wina (nawet dwukrotnie więcej) niż klasyczne płyty filtracyjne. Choć są droższe, to ostatecznie są nie tylko bardziej ekonomiczne, także dzięki temu, że można je przepłukać bezpośrednio w filtrze i dalej używać, ale przede wszystkim przefiltrowane przez te płyty wino można wypić od razu.
Filtr z pompą może być również wspaniałym prezentem świątecznym dla winiarza. Jest on bardzo przydatnym narzędziem w winiarni, Jeśli jednak nie potrzebujesz szybkiego oczyszczenia wina, najlepiej daj mu trochę więcej czasu. Niech poleży i "nabierze sił". Nie wiesz, jakich płyt filtracyjnych użyć? Nie ma problemu, nasi sprzedawcy chętnie pomogą Ci w wyborze. Mają z nimi dosłownie osobiste doświadczenia, ponieważ używają ich we własnych winiarniach.
Przeczytaj także: Webber AP8400 - wymiana filtrów
Alternatywne metody filtracji
Oprócz filtracji płytowej, w winiarstwie stosowane są inne metody:
- Filtry lentikularne: to kompaktowe i modułowe filtry, które nadają się do efektywnego oczyszczania cieczy w różnych branżach. Ich dyskowy kształt zapewnia dużą powierzchnię filtracyjną, co pozwala na skuteczne usuwanie stałych cząstek i zanieczyszczeń. Dodatkowo filtry lentikularne są łatwe do zainstalowania i wymiany, a ich zamknięty system minimalizuje ryzyko kontaminacji.
- Filtracja z użyciem ziemi okrzemkowej: polega na tworzeniu porowatej warstwy filtracyjnej z naturalnej skały osadowej zwanej też diatomitem, która zatrzymuje cząstki stałe podczas przepływu cieczy. Proces ten pozwala na skuteczne oczyszczanie dużych objętości napojów i jest szczególnie ceniony w średnich i dużych zakładach produkcyjnych.
- Filtracja krzyżowa (cross-flow): to nowoczesna metoda filtracji, w której ciecz przepływa równolegle do powierzchni membrany, co pozwala uniknąć jej szybkiego zapychania. Filtracja odbywa się na specjalnych membranach o precyzyjnie dobranej porowatości, które zatrzymują cząstki stałe, drożdże i bakterie, jednocześnie przepuszczając klarowny i mikrobiologicznie stabilny płyn.
- Filtracja membranowa (świecowa): To końcowy i najdokładniejszy etap oczyszczania napojów, stosowany tuż przed butelkowaniem w celu zapewnienia pełnej stabilności mikrobiologicznej bez użycia pasteryzacji czy siarczynów. Proces ten polega na mechanicznym zatrzymywaniu drożdży, bakterii i innych mikroorganizmów na powierzchni membrany o porowatości zazwyczaj od 0,65 do 0,30 µm.
- Filtracja osadów prasą filtracyjną: Filtracja w prasie filtracyjnej polega na tworzeniu porowatej warstwy filtracyjnej na tkaninach rozpiętych na płytach z tworzywa sztucznego. To właśnie ta warstwa zatrzymuje osad, pozwalając odzyskać czysty płyn z gęstych zawiesin.
- Filtracja próżniowa: Filtracja próżniowa to delikatna i skuteczna metoda oczyszczania gęstych zawiesin, takich jak osady po fermentacji, czy sedymentacji z wykorzystaniem podciśnienia zamiast wysokiego ciśnienia.
Ziemia okrzemkowa jako pomoc filtracyjna
Ziemia okrzemkowa (znana też jako diatomit lub diatomacea) jest jednym z najpopularniejszych materiałów pomocniczych w filtracji przemysłowej. Ziemia okrzemkowa to naturalny, sypki materiał składający się głównie z okrzemek. Jest lekka, porowata i ma bardzo dużą powierzchnię właściwą, co sprawia, że ma wiele praktycznych zastosowań.
Celuloza jako pomoc filtracyjna
Celuloza jako pomoc filtracyjna to coraz popularniejszy materiał, szczególnie jako alternatywa dla ziemi okrzemkowej i perlitu. Celuloza to naturalny polimer pochodzenia roślinnego - główny składnik ścian komórkowych roślin. Firma Chemtech współpracuje z firmą CFF GmbH & Co. KG oraz JRS w zakresie doboru odpowiedniej pomocy filtracyjnej (celulozy)do danego procesu. Celulozy są specjalnie opracowane, żeby mogły być stosowane jako organiczne pomoce filtracyjne w procesach filtracji ciecz-ciało stałe. Produkowane z celulozy najwyższej czystości.
Typy celulozy filtracyjnej CelluFluxx®:
- CelluFluxx® P50 - Bardzo długie włókna do filtracji zgrubnej.
- CelluFluxx® P30 - Długie włókna do podstawowego płukania.
- CelluFluxx® F 75 - Średnie włókna do czystej filtracji.
- CelluFluxx® F 45 - Średnie włókna do dokładnej filtracji.
- CelluFluxx® F 25 - Krótkie włókna do ostrej filtracji.
- CelluFluxx® F 15 - Bardzo krótkie włókna do filtracji ostrej lub zarodkowej.
Płyty filtracyjne HOBRA
Głębokie płyty filtracyjne HOBRA są wykonane z bezpiecznych dla zdrowia surowców, głównie z różnych rodzajów celulozy, wysokiej jakości ziemi okrzemkowej, perlitu i żywic. Płyty są montowane stroną wlotową na elemencie wlotowym (płyta nośna), a stroną wylotową na elemencie wylotowym (płyta nośna) w filtrze. Płukanie płytek filtracyjnych przed użyciem jest absolutnie niezbędną czynnością, bez której bezproblemowe użytkowanie płytek filtracyjnych nie jest możliwe. Samo płukanie powinno trwać około 10 do 15 minut, odbywając się w kierunku filtracji z taką samą wydajnością (l/m2 /h), jak następująca po nim silna filtracja produktu.
Na podstawie dostępnych dowodów można stwierdzić, że płyty filtracyjne HOBRAFILT można swobodnie kompostować bez negatywnego wpływu na środowisko. W przypadku, gdy do filtracji używany jest materiał niebezpieczny dla środowiska, utylizacja podlega normom dotyczącym postępowania z tym materiałem filtracyjnym.
Przeczytaj także: Optymalne rozcieńczenie bimbru
tags: #filtracja #wina #ziemia #okrzemkowa #celuloza
