Przydomowa Oczyszczalnia Ścieków: Przelicznik na Osoby i Opłacalność Inwestycji

Szczegóły: Opublikowano: 04. December 2025

Zakup przydomowej oczyszczalni ścieków, to inwestycja z wieloletnią perspektywą. Trzeba do niego podejść świadomie, aby urządzenie służyło bez problemów przez długie lata.

Przydomowa Oczyszczalnia Ścieków: Inwestycja na Lata

Oczyszczalnie ścieków mogą być instalowane przy różnych obiektach. Mogą obsługiwać zarówno domy jednorodzinne, osiedla szeregowców, zakłady przemysłowe, hotele i pensjonaty oraz budynki oświaty, służb czy urzędów. W zależności od miejsca montażu i związanej z nim ilości obsługiwanych użytkowników, oczyszczalnie będą się różnić między sobą swoimi rozmiarami. Wielkość przydomowej oczyszczalni ścieków będzie związana z wydajnością i ilością jej stałych użytkowników.

Każdy z inwestorów, niezależnie od wielkości instalowanego urządzenia, będzie się zastanawiał na ile lat mu wystarczy jego przydomowa oczyszczalnia ścieków. Jest to zależne od kilku czynników.

Oczyszczalnia musi być prawidłowo dobrana do potrzeb i zamontowana zgodnie ze sztuką.
Trzeba również wykonywać wszystkie czynności serwisowe według zaleceń producenta.
Należy także właściwie ją eksploatować na co dzień.

Zasady montażu i serwisowania oraz zalecenia eksploatacyjne są dla wszystkich oczyszczalni danego producenta bardzo zbliżone. Nie ma znaczenia jej rozmiar. Nie jest ważne, czy została zainstalowana przy domu, zakładzie pracy, czy szkole. Jeżeli inwestor zadbał o wszystkie powyższe aspekty, to jego przydomowa oczyszczalnia ścieków będzie mu służyć przez kilkadziesiąt lat.

Czy Przydomowa Oczyszczalnia Ścieków Ma Termin Ważności?

Każde urządzenie jest objęte gwarancją. W przypadku przydomowych oczyszczalni ścieków JPR AQUA okres gwarancji to 10 lat na zbiornik oraz 2 lata na pozostałe elementy. Zobowiązania producenta urządzenia są ważne po spełnieniu trzech warunków z poprzedniego akapitu. Jednocześnie dzięki temu każdy użytkownik może liczy na bezproblemową pracę oczyszczalni przez kilka dekad. Trudno określić całkowity okres trwałości prawidłowo eksploatowanego zbiornika. W przypadku urządzeń JPR AQUA, które są wykonywane z polietylenu, przyjmuje się, że wynosi on 100 lat!

Przeczytaj także: Przydomowe oczyszczalnie ścieków Zawiercie

Przydomowe oczyszczalnie ścieków teoretycznie mogą być eksploatowane dowolnie długo. Nie ma żadnych przepisów, które nakazywałyby jej wymianę w określonym terminie od zamontowania. Jedynym kryterium oceny pod tym względem jest jej stan techniczny. Jeżeli przydomowa oczyszczalnia ścieków pracuje z nominalną wydajnością i nie ma żadnych defektów wymagających interwencji serwisu, to można ją używać przez długie lata.

Obowiązki Posiadacza Przydomowej Oczyszczalni Ścieków

Aby przydomowa oczyszczalnia ścieków pracowała ze swoją nominalną wydajnością, należy pamiętać o wykonywaniu czynności serwisowych. Wymagania w tym zakresie mogą być inne dla różnych producentów, czy nawet poszczególnych modeli. W tym celu należy zapoznać się z instrukcją obsługi dołączoną do urządzenia i przestrzegać zawartych w niej zaleceń.

W przypadku urządzeń JPR AQUA trzeba pamiętać o następujących obowiązkach:

Co 2-4 tygodnie stosować biopreparat
Raz na miesiąc kontrolować pracę kompresora i pompy (oczyszczalnie biologiczne)
Co 6 miesięcy płukać filtr z kamieniem wulkanicznym
Co 6 miesięcy czyścić filtr kompresora (oczyszczalnie biologiczne)
Co 6 miesięcy czyścić studzienkę rozdzielczą oraz płukać nitki drenażu (oczyszczalnie drenażowe)
Nie rzadziej nić co 24 miesiące opróżniać osadnik gnilny z osadu

Terminowe wykonywanie powyższych czynności zapewni długoletnią bezproblemową pracę przydomowej oczyszczalni ścieków z jej katalogową wydajnością. Jednocześnie ich koszty są stosunkowo niskie, dzięki czemu poczyniona inwestycja zwróci się w przeciągu kilku pierwszych lat.

Konkretne Oszczędności z Inwestycji

Koszty okresowych operacji serwisowych są dosyć niskie. Roczny koszt stosowania biopreparatu to nie więcej niż 100 zł. Za opróżnienie osadnika gnilnego zapłacimy ok. 300 zł. Płukanie drenażu oraz pozostałe czynności można wykonać samemu. W efekcie okaże się, że roczny koszt eksploatacji oczyszczalni biologicznej przez 4-osobową rodzinę jest o 4000-5000 zł niższy niż wywóz nieczystości z szamba. Łatwo zatem policzyć, że po 2-3 latach instalacja sama się spłaci i zacznie na siebie zarabiać.

Przeczytaj także: Oczyszczalnia oksydacyjna: zasady działania

Szambo to rozwiązanie tanie tylko na początku i ma sens jedynie w nielicznych sytuacjach. Za jego instalację zapłacimy co prawda niewiele, ale regularne opróżnianie będzie każdego roku pochłaniać znaczną sumę pieniędzy. Oczyszczalnia odwrotnie: będzie droższa w zakupie, ale znacznie tańsza w bieżącej eksploatacji. Dokładniejsze wyliczenia możesz wykonać z pomocą naszego kalkulatora kosztów.

Biorąc pod uwagę to, na ile lat wystarczy przydomowa oczyszczalnia ścieków, a mowa tutaj nie o kilku latach, a o dekadach, taka inwestycja na pewno jest opłacalna. Dodatkowo po uwzględnieniu szeregu niedogodności związanych z opróżnianiem szamba trudno sobie wyobrazić, dlaczego ktoś mógłby się na nie zdecydować zamiast wybrać oczyszczalnię.

Dobór Oczyszczalni Ścieków a Liczba Użytkowników

Dobór oczyszczalni ścieków zależy od ilości użytkowników. Przyjmujemy, iż ilość ścieków jednego użytkownika (stałego mieszkańca domu) wynosi 150 litrów na dobę. Proces wstępnego podczyszczania ścieków zachodzi gdy zapewnione zostaje 3 dobowe przetrzymanie ścieków w osadniku wstępnym (gnilnym). Zaleca się osadniki 2 lub 3 komorowe (przy większych pojemnościach zbiornika). W przypadku budowy oczyszczalni ścieków dla budynków innych niż dom mieszkalny należy posłużyć się terminem RLM - równoważnej liczby mieszkańców. RLM jest przeliczeniem każdej ilości innego typu użytkowników na hipoteczną ilość mieszkańców stałych.

W Polsce wymogi dotyczące przydomowych oczyszczalni ścieków reguluje odpowiednie rozporządzenie. Jednocześnie rozporządzenie określa umożliwienie pobierania próbek ścieków oczyszczonych. Oznacza to konieczność stosowania studzienek kontrolno rozdzielających, z których takie próbki mogą być pobierane.

Jak Dobrać Wielkość Przydomowego Szamba?

Montaż bezodpływowego zbiornika na ścieki to konieczność wszędzie tam, gdzie nie ma możliwości przyłącza do sieci kanalizacyjnej lub budowy ekologicznej oczyszczalni ścieków. Szambo przydomowe to alternatywa prosta w realizacji i atrakcyjna cenowo. Należy przy tym jednak pamiętać, że zbiornik bezodpływowy wymaga regularnego opróżniania. Proces ten generuje główne koszty eksploatacyjne. Można uniknąć ich niepotrzebnego zwiększenia, inwestując w szambo przydomowe dopasowane pojemnością do potrzeb rodziny.

Przeczytaj także: Jak ustawić napowietrzanie?

Przydomowe Szambo o Odpowiedniej Pojemności

Wielkość szamba to inaczej pojemność bezodpływowego zbiornika na ścieki. Przydomowe szamba produkowane są w różnych wariantach wielkościowych w zależności od pojemności rzeczywistej, która może wynosić 1200l, 2800l, 4500l, 6500l, a nawet 8000l. Dobór szamba odpowiedniego pod względem wielkości jest istoty nie tylko ze względu na aspekty użytkowe, ale również ekonomiczne. Zbyt mały zbiornik na ścieki będzie generował konieczność częstszego wywozu nieczystości. Pamiętajmy przy tym, że firmy asenizacyjne wyceniają swoje usługi w odniesieniu do liczby kursów. Oznacza to, że klient płaci za wykonany kurs, a nie za ilość odebranych ścieków. Warto przy tym zorientować się, jak dużym wozem asenizacyjnym dysponuje firma, z którą zamierzamy podjąć współpracę.

Pamiętajmy, że szambo przydomowe nie powinno być opróżniane rzadziej niż raz na dwa tygodnie. Po takim okresie rozpoczyna się proces fermentacji ścieków. Przyjmuje się, że optymalny czas magazynowania ścieków to 10 dni.

Odpowiednia wielkość przydomowego szamba uzależniona jest oczywiście od liczby domowników oraz ilości zużywanej wody. Do obliczeń można posłużyć się prostym wzorem. Początkowo należy obliczyć ilość generowanych ścieków. Przyjmuje się, że około 90% zużywanej wody to ścieki, które pochodzą z domowej kanalizacji.

Jedna osoba w trakcie jednego dnia zużywa średnio 150 litrów wody. Oznacza to, że produkuje ona około 135 litrów ścieków. Można szybko obliczyć, że 4-osobowa rodzina w ciągu jednego dnia wyprodukuje około 540 litrów ścieków. To jednak nie koniec obliczeń! Przydomowe szambo nie będzie przecież opróżniane codziennie. W związku z tym otrzymany wynik (ilość ścieków pomnożona przez liczbę domowników) należy dodatkowo pomnożyć przez czas magazynowania nieczystości płynnych w szambie. Wiemy już, że zbiornik bezodpływowy powinien zostać opróżniony po 10 dniach. Warto do tej liczby dodać dodatkowe 2 dni zapasu. Stąd prosty wniosek, że dla 4-osobowej rodziny potrzebne będzie szambo o objętości użytkowej 6480 litrów.

Ile Ścieków Generuje Średnio Jedna Osoba?

Decydując się na system odprowadzania ścieków z gospodarstwa domowego, trzeba wziąć pod uwagę kilka kryteriów. Jednym z ważniejszych jest bez wątpienia ilość generowanych nieczystości. To właśnie od tego czynnika zależy, jaką wielkość powinna mieć przydomowa oczyszczalnia albo szambo ekologiczne. Aby oszacować tę wartość, trzeba określić, ile nieczystości średnio generuje jedna osoba, a następnie pomnożyć ilość przez liczbę domowników. Jak to wygląda w praktyce?

Jednym z ważniejszych pytań, które zadajemy naszym Klientom zastanawiającym się nad inwestycją w przydomową oczyszczalnię ścieków, jest to, ile osób zamieszkuje gospodarstwo domowe. Taka wiedza pozwala na obliczenie ilości nieczystości generowanych w ciągu doby czy miesiąca przez jednego mieszkańca albo całą rodzinę. Średnią wartością, którą trzeba przyjąć podczas obliczeń, jest ta, że jedna osoba w trakcie dnia zużywa około 150 litrów wody. W praktyce oznacza to, że generuje wówczas około 135 litrów ścieków. W związku z tym należy przyjąć, że czteroosobowa rodzina wygeneruje wówczas około 540 litrów ścieków.

Oprócz tego warto jeszcze wyjaśnić, w jaki sposób taka wiedza powinna zostać wykorzystana, jeśli chodzi o montaż szamba ekologicznego czy przydomowej oczyszczalni. Otóż należy zwrócić uwagę na to, że szamba są opróżniane z określoną częstotliwością. W związku z tym niezbędne też będzie wykonanie obliczeń, które pozwolą oszacować ilość nieczystości, które się znajdą w instalacji w określonym czasie. Jeśli na przykład w gospodarstwie zamontowany zostanie zbiornik, który musi być opróżniany co dziesięć dni, to trzeba pomnożyć dzienną ilość nieczystości przez tę liczbę, a do tego na wszelki wypadek dodać dwa dni zapasu.

Dzieje się tak, ponieważ trzeba mieć na uwadze, że podane wartości są szacunkowe, a do tego czasami zdarza się tak, że rodzina ma gości albo z różnych przyczyn generuje większe ilości ścieków. Ponadto wybierając metodę odprowadzania nieczystości dobrze też wziąć pod uwagę ewentualne plany powiększenia rodziny albo zakupu sprzętów i instalacji, które będą wpływały na tę wartość.

Oczyszczalnia czy Szambo: Co Wybrać?

Jeżeli weźmiemy pod uwagę jedynie koszt zakupu i podłączenia instalacji do odbioru domowych ścieków, to szambo zawsze wygra z oczyszczalnią. Obecnie kupno i montaż szamba narazi nas na wydatek w granicach 4000-5000 zł. Decydując się na oczyszczalnię drenażową należy mieć przygotowaną kwotę 8000-10000 zł, a w przypadku oczyszczalni biologicznej nawet 12000-15000 zł. Niższe kwoty dotyczą małych rodzin (2-3 osobowych), a wyższe rodzin średnich i tych nieco większych (4-6 osobowych). Wszystko będzie zależeć od tego, na ile osób ma być zamontowana przydomowa oczyszczalnia ścieków lub szambo. Cena zakupu i montażu, to jednak tylko jeden ze składników ogólnych kosztów inwestycji. Kolejnymi są opłaty za bieżąca eksploatację i serwisowanie. W dużej mierze zależą one od ilości stałych mieszkańców, ale także od objętości wytwarzanych przez nich ścieków.

Trudno w prosty i jednoznaczny sposób odpowiedzieć na tak postawione pytanie. Każdy z nas jest inny - mamy różne potrzeby i nawyki, a i one zmieniają się z biegiem czasu. Na powstawanie ścieków trafiających do przydomowej oczyszczalni składają się zwykłe codzienne czynności: korzystanie z toalety, kąpiel, mycie rąk, zmywanie naczyń, gotowanie potraw. Płynne nieczystości powstają również podczas cyklicznie wykonywanych obowiązków, takich jak: pranie tekstyliów, mycie podłogi, sanitariatów, sprzętu AGD, mebli, okien. Ilość ścieków produkowanych w poszczególnych dniach może się znacznie różnić, więc należy ją uśrednić uwzględniając wszystkie typowe i istotne źródła ich powstawania. Na potrzeby doboru urządzeń odbierających domowe nieczystości przyjmuje się, że jedna osoba wytwarza średnio w ciągu jednego dnia 150 litrów ścieków. Jest to wartość bazowa, którą należy przyjąć zarówno do obliczeń przy wyborze przydomowej oczyszczalni ścieków, jak i szamba.

Plusy i Minusy dla Małych i Dużych Rodzin

Kiedy warto rozważyć zainwestowanie w przydomową oczyszczalnię ścieków? Okazuje się, że taka instalacja ma sens ekonomiczny nawet w przypadku małej 2-3 osobowej rodziny. Już w przeciągu dwóch pierwszych lat można liczyć na zwrot różnicy w cenie zakupu względem szamba, a po kolejnych dwóch latach oczyszczalnia zacznie na siebie „zarabiać”. W przypadku większych, 4-6 osobowych rodzin całkowity zwrot inwestycji uzyskamy już po niecałych 2 latach. Montaż szamba może się opłacać jedynie w obiektach użytkowanych sporadycznie, nieregularnie i okresowo, jak np.: ogródki działkowe, czy domki letniskowe. W celu dokonania bardziej szczegółowej analizy polecamy skorzystać z naszego kalkulatora kosztów eksploatacji.

Kolejną zaletą przydomowej oczyszczalni ścieków jest brak przykrych zapachów. Szambo śmierdzi - oczyszczalnia nie. Dodatkowo częste przyjazdy szambo-wozu będą nam regularnie co 2 tygodnie (lub częściej) przypominać siarczystym smrodem o tym, że lepszym wyborem byłaby oczyszczalnia ścieków.

Na tym tle widać wyraźnie następną przewagę oczyszczalni, którą jest bardzo prosta bieżąca obsługa. Oprócz czyszczenia dwa razy w roku filtrów oraz wybierania co dwa lata osadu ze zbiornika, jedyne o czym należy pamiętać, to stosowanie aktywatora bakteryjnego. Wsypywanie co 2 tygodnie jednej łyżki biopreparatu do zlewu jest bez porównania przyjemniejsze niż częste odwiedziny szambo-wozu.

Jedynym istotniejszym minusem przydomowej oczyszczalni ścieków może być większa ilość miejsca, którą należy pod nią wyznaczyć na działce. Zwłaszcza w przypadku oczyszczalni drenażowej wiąże się to z pracami ziemnymi na znacznie większej powierzchni niż w przypadku szamba. Jednak obsianie tego terenu trawą pozwoli zapomnieć o obecności oczyszczalni i szybko zacząć się cieszyć ogrodową zielenią. Zielenią, która nie będzie dewastowana przez częste wizyty szambo-wozu.

Aspekt ekologiczny sposobu zagospodarowania nieczystości w gospodarstwie domowym jest nie mniej ważny niż kalkulacja ekonomiczna. To skłania do stawiania pytania nie „czy”, ale „jaką” przydomową oczyszczalnię ścieków wybrać i na ile osób. Jest to decyzja bez porównania bardziej proekologiczna niż archaiczne szambo, a dodatkowo niemal zawsze korzystniejsza finansowo w kilkuletniej perspektywie. Oprócz tego oczyszczalnia jest łatwiejsza w bieżącym utrzymaniu i pozwala zapomnieć od nieczystościach w momencie spłukania toalety.

Rodzaje Przydomowych Oczyszczalni Ścieków

Roślinne oczyszczalnie wykorzystują naturalne procesy przyrodnicze, które zachodzą w glebie dzięki obecnym w niej mikroorganizmom, naśladując ekosystem mokradeł. Poszczególne warstwy złożone z piasku, żwiru i urodzajnego gruntu wraz z roślinami są oddzielone od macierzystego gruntu specjalną folią.

Biologiczne oczyszczalnie są dostępne w trzech wersjach - z osadem czynnym, ze złożem biologicznym lub przy zastosowaniu obu technologii na raz. Oczyszczalnie biologiczne zajmują mało miejsca i można je zainstalować właściwie wszędzie, bez względu na poziom wód gruntowych lub rodzaj gruntu.

Oczyszczalnie drenażowe bazują na drenażu rozsączającym albo filtrze piaskowym lub żwirowym. Cieszą się dużą popularnością, ze względu na niską awaryjność i łatwą obsługę. Tego typu oczyszczalnie są najtańsze i najprostsze w montażu, ale wymagają przepuszczalnego gruntu, niskiego poziomu wód gruntowych i wykorzystania stosunkowo dużej powierzchni działki, która nie może być zabudowana, intensywnie użytkowana ani obsadzana roślinami o głębokim systemie korzeniowym.

W przypadku wysokiego poziomu wód gruntowych lub nieprzepuszczalnego gruntu trzeba zbudować tzw. kopiec filtracyjny.

Niezależnie od rodzaju przydomowych oczyszczalni, ścieki zawsze oczyszczane są w dwóch etapach - beztlenowym i tlenowym.

Budowa przydomowej oczyszczalni ścieków jest droższa niż instalacja szamba, ale początkowy koszt szybko się zwraca dzięki znacznemu obniżeniu kosztów eksploatacyjnych. Przydomowe oczyszczalnie ścieków, w przeciwieństwie do szamba, nie wymagają częstego wywożenia nieczystości.

Obsługa przydomowej oczyszczalni ścieków jest mało angażująca, gdyż poza sporadycznym wywożeniem osadów zebranych w zbiorniku gnilnym, musisz jedynie uzupełniać złoże biologiczne. Nie bez znaczenia są też kwestie ekologiczne. Jak wiadomo, szambo nie oczyszcza ścieków, a ich wywóz generuje ślad węglowy. Ponadto wszelkie nieszczelności powodują wydostanie się zanieczyszczeń, które negatywnie wpływają na środowisko naturalne.

Ceny przydomowych oczyszczalni ścieków znacznie się różnią, w zależności od ich rodzaju. Najtańsze są drenażowe oczyszczalnie, za które wraz z montażem trzeba zapłacić około 7 tysięcy złotych. W przydomową oczyszczalnię ścieków ze złożem biologicznym trzeba zainwestować około 10 tysięcy złotych, przy czym największy wpływ na ostateczną cenę ma pojemność instalowanych zbiorników. Choć koszt inwestycji jest większy niż w przypadku budowy szamba, to na takie ekologiczne rozwiązanie możesz uzyskać dofinansowanie ze środków gminnych lub unijnych.

Przydomowe oczyszczalnie ścieków o wydajności do 7,5 m3 na dobę nie wymagają uzyskania pozwolenia na budowę, ale zwykłego zgłoszenia (art. 29 ust. 1 pkt 3 oraz art. 30 ust. 1 pkt 1 Prawa Budowlanego). Obecność kanalizacji miejskiej wyklucza możliwość postawienia oczyszczalni. Ponadto zabronione jest jej budowanie na terenach okresowo zalewowych.

W przypadku doboru rodzaju oczyszczalni do konkretnej działki konieczne jest uwzględnienie kilku czynników. Należą do nich powierzchnia działki, poziom wód gruntowych, przepuszczalność gleby. Oczyszczalnia drenażowa sprawdzi się dobrze, gdy mamy do dyspozycji relatywnie dużą powierzchnię terenu i warunki wodnogruntowe są korzystne (niski poziom wód gruntowych i dobra przepuszczalność gleby). Oczyszczalnie biologiczne są rozwiązaniem nowocześniejszym, spełniającym normy europejskie (można je stosować w aglomeracjach), jednakże ich wadą jest to, że wymagają zasilania prądowego.

Częstotliwość opróżniania osadnika jest zależna od ilości osób korzystających z instalacji oraz od wielkości osadnika. Przyjmuje się, że najczęściej osad należy wywozić co roku. Opróżnianie najlepiej zlecić specjalistycznej firmie, gdyż należy go zutylizować. Osad jest produktem ubocznym procesu fermentacji, która jest prowadzona przez bakterie. Należy również pamiętać o okresowym dodawaniu porcji bakterii do oczyszczalni.

Drenaż rozsączający

Standardowy drenaż składa się z układu kilku równolegle połączonych ze sobą perforowanych rur z tworzywa sztucznego. Ich celem jest równomierne rozprowadzenie podczyszczonych ścieków do warstwy filtracyjnej, którą należy właśnie wykonać ze żwiru lub drobnego tłucznia. Alternatywą dla takie rozwiązania są skrzynki rozsączające, które nie wymagają zastosowania warstwy żwiru. Ilość skrzynek zależna jest od ilości osób korzystających z instalacji oraz od przepuszczalności gleby. Tunele zajmują mniej miejsca od rur drenarskich i można je zastosować w gruntach o słabej przepuszczalności. Dodatkowo należy uwzględnić fakt, iż rury drenarskie ulegają zapychaniu.

Poszczególne rury drenażowe powinny być oddalone od siebie o przynajmniej 1,5 m i prowadzone ze spadkiem wynoszącym od 1 do 3 promili. Maksymalna długość jednej nitki drenażowej nie powinna przekraczać 25 metrów. Nie wolno sadzić na tym obszarze roślin z rozwiniętym systemem korzeniowym, ponieważ mógłby on uszkodzić instalację. Przyjmuje się, że odległość drenażu od drzew i krzewów w przybliżeniu ma wynosić 3 m. Odległość ta jest umowna, należy ją traktować zdroworozsądkowo.

W przypadku większej pojemności zbiorników zalecamy rozwiązania dwu, a nawet trzykomorowe. Wielokomorowe osadniki poprawiają efektywność procesu oczyszczania, co przekłada się na lepiej oczyszczone ścieki.

tags: #eko #oczyszczalnia #przydomowa #przelicznik #na #osoby