Jakość Wody w Wiśle: Aktualny Stan i Wyzwania
- Szczegóły
Wisła, najdłuższa i najważniejsza rzeka Polski, od wieków stanowi serce kraju. Jest symbolem naszej historii, kultury i tożsamości narodowej, a także kluczowym elementem naszego ekosystemu. Jednak, co wiemy na pewno o stanie jakości wód Wisły? Eksperci od dawna informują, że polskie rzeki nie spełniają standardów środowiskowych.
Polskie rzeki są jedną z najbardziej zdegradowanych części środowiska, a 99% z nich nie spełnia standardów środowiskowych. Gdańska fundacja Biznes dla Klimatu zainicjowała akcję, której celem jest podjęcie szerokiej i merytorycznej dyskusji oraz konkretnych i natychmiastowych działań ochrony i ograniczenia zrzutów zanieczyszczeń do polskich rzek.
Badania i Analizy Jakości Wody
W czasie trwania akcji Wspólnie dla Wisły realizowanej przez fundację Biznes dla Klimatu pobrano próbki wody z rzeki i oddano do badania. Akredytowane laboratorium dostarczyło wyniki tych badań. Badania potwierdzają opinię ekspertów - przynajmniej jeden z sześciu parametrów został przekroczony. Jednym z elementów projektu Wspólnie dla Wisły było sprawdzenie, jaka w rzeczywistości jest jakość wody w rzece.
W tym celu podczas trasy spływu były pobierane próbki wody z rzeki, które poddano analizom na wybrane parametry chemiczne. Osiem próbek: z Baraniej Góry, Krakowa, Opatowca, Warszawy, Płocka, Torunia, Grudziądza i Gdańska trafiło do badań. Próbki do kompleksowych analiz pobrano w 20 wyznaczonych punktach na całej długości rzeki i przesłano je do analizy w akredytowanym laboratorium jakości wody.
Wyniki Badań i Interpretacja
Przyjrzenie się tym parametrom, wskazuje najprawdopodobniej na duży wpływ ścieków przemysłowych, zwłaszcza na odcinku rzeki Kraków-Opatowiec. Pomiary przewodności elektrolitycznej i stężenia chlorków są powiązane z sobą, wzrost obu w takim rejonie Polski powinien zastanawiać i stanowić ostrzeżenie dla aktywnego użytkownika rzeki.
Przeczytaj także: Gdzie kupić wodę destylowaną?
Warto zwrócić też uwagę na przekroczenia parametru azotanów, bardzo wysokie w Krakowie i Opatowcu, ale też w Toruniu i Grudziądzu, co świadczyć może o wpływie nawożenia pól w tych lokalizacjach. Warto też zauważyć, że o ile wskaźniki przewodności mieściły się w normie, poza wynikami z Gdańska, to już wyniki badania chlorków były przekroczone względem normy w każdej badanej lokalizacji - ocenia dr inż.I dodaje: W Gdańsku w próbce z Motławy wysoki wskaźnik wspomnianych parametrów wynika najprawdopodobniej z mieszania się z wodami morskimi, wpływ może mieć również ulewny deszcz, który przechodzi w tym czasie nad Gdańskiem, jednak wzrost fosforu, który również nie mieścił się w normie w Toruniu i Grudziądzu, stanowić może punktowe zanieczyszczenie rzeki w mieście.
Jak się okazuje najgorsza sytuacja na Wiśle odnotowywana jest w okolicach Krakowa i na odcinku od Torunia do Bałtyku. Na tych odcinkach woda jednoznacznie nie spełnia norm środowiskowych. Najgorsze parametry w naszym województwie mają: chlorki, azotany i fosfor ogólny. Azotany najwyższe są pod Krakowem - powyżej 7, do Warszawy spadają do 1,6, gdzie są w normie, dalej spadają jeszcze w Płocku do 0,9, ale już w Toruniu mamy 2,8, a w Grudziądzu spadek do 2,4. Jest to znacznie mniej niż w Krakowie, ale już na tym poziomie mówi się o przekroczeniu parametrów.
Niepokoić mogą też chlorki, których stężenie pomiędzy Toruniem i Grudziądzem wzrasta z 89 do 132. Przy krakowskich 812 to niewiele, ale i tak za dużo. Jedyny parametr w normie to Ph, który spełniany jest niemal w całym kraju.
Ciekawych informacji dostarczyła także analiza przewodności. Naukowcy pokonali drogą wodną odcinek od Zbiornika Goczałkowickiego aż po Zatokę Gdańską, aby analizować wodę w miejscu oraz pobrać próbki do badań laboratoryjnych. Badacze analizowali bezpośrednio w trakcie spływu 12 parametrów wody, m.in.: barwniki świadczące o obecności glonów i sinic, przewodność, zawartość tlenu w wodzie, substancje organiczne rozpuszczone w wodzie. Pobrali również próbki do analiz laboratoryjnych, na podstawie których przeprowadzona została analiza laboratoryjna wód, analiza organizmów fitobentosowych i planktonowych.
Tabela: Wyniki pomiarów wybranych parametrów wody w Wiśle
| Lokalizacja | Azotany | Chlorki | pH |
|---|---|---|---|
| Kraków | >7 | 812 | W normie |
| Warszawa | 1.6 | - | W normie |
| Płock | 0.9 | - | W normie |
| Toruń | 2.8 | 89 | W normie |
| Grudziądz | 2.4 | 132 | W normie |
Źródła Zanieczyszczeń i Ich Wpływ
Woda w Wiśle jest zanieczyszczona, nie spełnia norm środowiskowych, a przynajmniej jeden parament w każdym punkcie poboru jest przekroczony. Rzeka przyjmuje ścieki przemysłowe, komunalne, a także te generowane przez rolnictwo, nazywane często niewidzialnym trucicielem - cała masa związków biogennych, pestycydów a nawet antybiotyków jest odprowadzana do rzeki.
Przeczytaj także: Inwestycje w Jakość Wody w Proszówkach
To, co nas boli to fakt, że są wydane pozwolenia wodnoprawne i różne zakłady przemysłowe czy też miasta zrzucają swoje ścieki do rzeki. Robią to oczywiście zgodnie z tymi wydanymi pozwoleniami, ale nie patrzą na to, że i na klimat nam się zmienia także w Polsce że wody w naszych rzekach jest coraz mniej.
Oprócz ścieków z mniejszych osad i wsi, Wisła przejmuje ścieki 12 miast skanalizowanych, liczących prawie 1,5 miliona mieszkańców, z czego tylko 2 miasta oczyszczają całkowicie swoje ścieki. Reszta, w tej liczbie i Warszawa, oddaje nieczystości wprost do rzeki. Prócz tych nieczystości, do Wisły i większości jej odpływów wlewają się stale ścieki przemysłowe o dużej sile trującej, czego dowodem jest ucieczka ryb na odcinkach nieraz kilkudziesięciokilometrowych z rzek, gdzie te ścieki płyną w stanie stężonym.
Wysokowydajna produkcja rolna powoduje, że do wód gruntowych i nimi do rzek spływają nawozy używane przez rolników. Użyźniają one nie tylko pola uprawne, ale także same rzeki, które płyną niejednokrotnie w tunelach zieleni.
Inicjatywy na Rzecz Poprawy Jakości Wody
Gdańska fundacja Biznes dla Klimatu zainicjowała akcję, której celem jest podjęcie szerokiej i merytorycznej dyskusji oraz konkretnych i natychmiastowych działań ochrony i ograniczenia zrzutów zanieczyszczeń do polskich rzek. Akcja przeprowadzana jest w dniach 23-30 czerwca i rozpoczęła się u źródła Wisły w Baraniej Górze odwróconym triathlonem.
Spółka regularnie bada jakość wody w rzece w trosce o środowisko, a w szczególności rzekę Wisłę. Próbki wody są pobierane w kilku punktach kontroli jakości wody z rzeki, które zostały uruchomione na odcinku warszawskim oraz w 7 lokalizacjach na terenie woj. mazowieckiego.
Przeczytaj także: Woda mineralna Józef: Zalety
Naukowcy chcą umiędzynarodowić swoje badania, aby docelowo stworzyć sieć analizy jakości wód różnych europejskich rzek. Wyprawa zakończona sukcesem pozwala myśleć o kontynuowaniu projektu. Odra jest rzeką w dużej mierze uregulowaną, niemniej nadal pozostaje bardzo ciekawym obiektem naukowym. Docelowo moglibyśmy porównać nasze wyniki dotyczące tych dwóch najważniejszych polskich rzek i wyciągnąć dodatkowe wnioski - kończy kierownik projektu „Czysta Wisła?
